Quruq qoldiq. Suvdagi organik va anorganik hamda kolloid birikmalarning umumiy miqdori bilan belgilanadi. Quruq qoldiq tarkibiga suvdagi erigan gazlar, 100° dan past haroratda parchalanadigan NSO3 ioni va NH3 birikmasi kab. moddalar kirmaydi. Suvdagi quruq qoldiq miqdorini aniqlash uchun qog‘az filtr orqali filtrlangan suv (filtrat)ni 110"S da bugMantirib, hosil boMgan qoldiqni 110°S da doimiy ogMrlikda qolguncha quritgich pechlarda quritilib, so‘ng tortiladi.
Mineral qoldiq deganda. suv tarkibidagi barcha kationlar va anionlar hamda AI2 O3 , Fe2 O3, S i0 2 kabi oksidlarning umumiy miqdori tuShuniladi va mg/1, yoki g/t birligida oMchanadi. Mineral qoldiq miqdori quyidagicha ifodalanadi:
Cca +CMg +CNa +CHco + +CS0 4 +CCI +CNO3 “*"C(i2Si03
+Са12оз + Срегоз m gi. bu yerda S - yuqoridagi ion va birikma- laming konsentratsiyasi, mg/1 .
Umumiy qattiqlik. (Qum),suv tarkibidagi Sa2 va Mg2' kationlar birikmalarining umumiy konsentratsiyasi bilan tavsiflanadi. Suvning umumiy qattiqligi texnikada asosiy ko‘rsatkichlardan hisoblanadi. Shu sababli suv qattiqligi lESlarida suv tozalash texnologiyasini belgilashda muhim rol o‘ynaydi. Suvning umumiy qattiqligi /',Q um/\ karbonatli (Qk) karbonalsiz IKtikl,magniyli IQmdiva kalsiyli IQsalqattiqliklarga boMinadi va har litridagi miqdori mg-ekv yoki g-ekv birligida oMchanadi. Karbonatli qattiqligi suvdagi Sa2' va Mg2 kationlarmng karbonatli / CaCO,va MgCOjhamda bikarbonatli / Ca(fico,),,Mg(nco})2/birikmalari konsentratsiyasi bilan tavsiflanadi.
Karbonatsiz qattiqligi esa Shu kationlarriing suvdagi sulfatli
( CaSOt,MgSOt), xloridli ICaCL,MgClJ, nitratli / c:a(NO}).Mg(NOs)./hamda
128
silikatli /Ca(HSiO,)2,Mg{HSiO.)Jbirikmalari konsentratsiyasi bilan tavsiflanadi Suvning karbonatsiz qattiqligini topish uchun uning umumiy qattiqligidan karbonatli qattiqligi ayriladi. Qiik=Qum-Qk. Agar suvdagi bikorbanat lonlarining konsentratsiyasi umumiy qattiqligidan k'chik bo‘lsa, karbonatli qattiqlik quyidagicha ifoda qilinadi.
Снам 61,02
bu yerda Cuei- suvdagi h c o~ionlaming konsentratsiyasi, mg/1, 61, 02 - нсогning ekvivalent og‘irligi.
Kalsiyli va magniyli qattiqlik suvdagi Сагу m Mg2* kationlarining konsentratsiyasi bilan belgilanadi.
Bu kationlaming suvdagi mg/lda ifodalangan miadorini mg.ekv/1 da ifodalash uchun Shu mg/1 dagi qiymatini ularning ekvivalent og‘irligiga bo‘lish kerak.
^ 2 +