Исследование в XXI веке апрель, 2023 г 668 ipak qurti biologiyasi



Yüklə 29,17 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə1/3
tarix27.12.2023
ölçüsü29,17 Kb.
#199201
növüИсследование
  1   2   3
Aliyeva Nozima O‘tkir qizi



Международный
научный
журнал

9
(100), 
часть
2
 
«
Новости
образования

исследование
в 
XXI 
веке
»
апрель
, 2023 
г 
668 
IPAK QURTI BIOLOGIYASI 
Aliyeva Nozima O‘tkir qizi 
Amanboyeva Gulzoda Maxmudjon qizi 
Azimov Nodir Qodir o’g’li 
Jizzax Davlat Pedagogika Universiteti
 
Annotatsiya:
Tabiiy ipak faqat ipak qurtlaridan olinadi, O‘zbekistonda asosan tut ipak 
qurti boqiladi. Tabiiy ipak esa chiroyliligi, pishiq va mustahkamligi, havo o‘tkazuvchan va 
chirimasligi bilan boshqa tolalardan farq qiladi 
Kalit so’zlar
:
 tutchilik, pillachilik, ipak qurti, hukumat qarorlari, tutchilik va ipakchilik 
tarixi, istiqbollari, ko‘paytirish va rivojlantirish, Pillachilik, pilla, ipak qurti, tabiiy tola, ipak 
qurti turlari, yovvoiy qurtlar, madaniy ipak qurti, qurtning rivojlanishi,.
 
Tut ipak qurting hayvonot olamida tutgan o‘rni. Tut ipak qurti zoologik sistematikada 
akademik G.Ya.Bey-Bienko ta’rificha, faqat tut bargi bilan oziqlangani uchun tut ipak qurt

(Bombux mori L) turi, qurtlik davrining oxirida mudofa qatlam- pilla o‘
ragani uchun 
pillakashla
r (Bombycidal) oilasi, voyaga etgan davrida kapalagining tanasi tangachalar bilan 
qoplangani uchun tangacha lilar yoki kapalaklar (Lepidoptera) turkumi, individual 
rivojlanishida to‘liq shaklini o‘zgartirib rivojlangani uchun to‘liq metmorfazalilar 
(bolometabola) bo‘limi, uch juft oyoqlari, tanasi bosh, ko‘krak va qorin qismlariga 
ajralganligi uchun olti oyoqlilar yoki hasharotlar (Insekta) sinfi, nafas olish organlari 
traxeyadan tuzilganligi uchun traxeya bilan nafas oluvchilar (Traxeata) kenja tipiga va 
nihoyat oyoqlari bo‘g’imlaridan iborat ekanligi uchun bo‘g’imoyoqlilar (Arthropoda) tipiga 
kiradi.
Ipak qurtining turlari. Tabiiy ipak faqat tut ipak qurti pillasidan emas, balki ipak 
qurtining saturnid oilasiga kiruvchi 20 ga yaqin turidan iborat bo‘lgan yovvoyi ipak 
qurtlarining pillasidan ham olinadi. O‘larning tolasi pishiq, tabiiy chiroyli, rangdor, ximiyaviy 
moddalar va boshqa zalarli ta’sirlarga chidamliligi bilan xarakterlanadi. Lekin, tolasi tut ipak 
qurtining pillasiga nisbatan yo‘g’on, yomon sug’iriladi (ba’zilar yigirilmaydi), turli xil 
ranglarga bo‘yalmaydi, ipak miqdori kam bo‘ladi. Ko‘pchilik ipak qurtining pillalaridan ipak 
paxta (momiq) olinib, ular tabiiy sharoitda, ya’ni daraxtzor yoki butazorlarda boqiladi. 
Yovvoyi ipak qurtlariga Aylant, kanakunjut va Assam ipak qurtlari, shuningdek, Xitoy 
Yaponiya va Xindiston dub ipak qurtlari kiradi.
Aylant ipak qurti aylant daraxtining bargidan tashqari siren va olma daraxtining bargi 
bilan ham oziqlanadi. Bular Xindiston, Xitoy va Yava mamlakatlarida uchrab, bir yilda 4 
marotabagacha avlod beradi. Pillasi kulrang sariq tusli, cho‘zinchoq. Bir qutbida teshigi bor, 
tolasi so‘g’irilmaydi.
Kanakunjut ipak qurti aylant ipak qurtiga juda yaqin bo‘lib, 4-7 marotabagacha avlod 
beradi. U kanakunjut, siren, yovvoyi olma daraxtlarining bargi bilan oziqlanadi. Ularning 


Международный
научный
журнал

9
(100), 

Yüklə 29,17 Kb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin