Исследование в XXI веке Июня, 02 г 57 past o’zlashtiruvchi va o’zlashtirishida muammosi bo’lgan

часть
1
 
«
Новости
образования
: 
исследование
в 
XXI 
веке
»
Июня
, 202
3
г 
59 
uchun o`qishidagi muvaffaqiyatsizlik axloqiy nizo manbayi hisoblanmaydi. Ular: “Men 
masalalarni yecha olmayman, ” Men uchun ona tili qiyin”, deb xotirjam aytadilar. Bunday 
nizolarning mavjud emasligini o`qishga nisbatan ijobiy yo`nalishi va o`quvchi holatining 
saqlanishga olib keladi. Shu bilan birga ularda bilimlarga nisbatan qiziqishning yo’qligi, 
maktabda o’zlashtiriladigan, har qanday bilimlarga nisbatan qiziqishning yo’qligiga xos.
Ular kelajak rejalarini o`qishi bilan bog`lamaydilar. 
Har bir alohida olingan o`zlashtirmovchilikning vujudga kelishi tarixi har xildir. Bu 
shaxsning indivudual xususiyatlari va atrofdagilar bilan munosabatlariga, xususiyatlariga 
bog`liqdir. 
P.P.Blanskiy “Qiyin o`quvchilar” asarida psixik va jismoniy tayyorgarlikning turli 
xususiyatlarning birikuvi quyidagi tiplarga ajratilgan.[8] 
P.P.Blanskiy birinchi o`rinda jsmoniy sog`liqga e’tibor bergan . Muallif ishlarida 
psixologik xususiyatlarga yetarlicha e’tibor berilmagan. P.P.Blanskiy o`zlashtirmaslikka olib
keladigan . Asosiy sababni ajratib ko`rsatgan. Birinchidan, o`quvchi sog`lig’iga bog`liq, 
ikkinchidan o`zini to`g`ri tashkil eta olmaslik, uchinchidan, o`qishga qiziqishining yo’qligi, 
to’rtinchidan, o`quvchining bo’yi rivojlanganligi. 
P.P. Blonskiy o`zlashtirmovchi o`quvchilarni quyidagi tiplarga ajratadi:
Tip o`zlashtirmovchi o`quvchilarga taxminan 50% jismonan bush va aqliy rivojlangan 
o`quvchilar kiradi. 
Tip o`zlaashtovchi o`quvchilarning taxminan 25% jismonan kuchsiz.
Tip o`zlashtirmovchi o`quvchilarning taxminan 10% jismonan normal,lekin aqlan 
rivojlanmagan o`quvchilar . 
Tip o`zlashtirmovchi o`quvchilarning taxminan 15% oilaviy sharoitga ko`ra maktabdan 
ajralib qolgan o`quvchilar.[10] 
Shunday qilib, o`quvchilar tiplari klassifikatsiyasini asosiy ikkinchi ichki sababga ko`ra, 
jismoniy bush va aqliy rivojlanmagan. Muammosini o`rganishda muhim hissa bo’lib 
qo`shildi. L.S.Slavinanig “O`zlashtirmovchi o`quvchilar turli guruhlarga bo`lingan”. 
O`qishga nisbatan noto’g`ri munosabat shakllangan o`quvchilar . 
Materiallarni qiyinchilik bilan o`zlashtiruvchi o`quvchilar. 
O`quv ishida malaka va usullari shakllangan. 
Mehnat qila olmaydigan o`quvchilar. 
Bilim va o`qishga malaka va usullari shakllangan . 
Bunda turli guruhdagi o`quv o`quvchilar shaxsining har xil tamonlari orasidagi 
munosabat tug`risidagi munosabat tug`risidagi savol ochiq qoladi. 
Avvalo o`zini kuchsiz boshqarish, o`z psixik jarayonlari boshqara olmaslik, o`quv
ishining oqilona usullari shakllanmaganligini , o`quv masalalarini ychishda o`ylashni 
istamaslik ,bilimlarini shartli o`zlashtirishi xos. Bunday o`quvchilar aqliy ishdan qochishga 
intilib, faol fikrlash zaruratidan ularni xalos qiladigan har- xil aylanma yo`llarni izlaydilar. 
O`zlashtirmovchi o`quvchilarning ikkinchi tipi. 

---

Международный
научный
журнал
№
11
(100),