Исследование в XXI веке Июня, 02 г 57 past o’zlashtiruvchi va o’zlashtirishida muammosi bo’lgan
Yüklə 0,79 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
часть 1 « Новости образования : исследование в XXI веке » Июня , 202 3 г 58 nisbatan kam yutuqni anglatadi. Aksariyat hollarda ular ushbu fan bo'yicha (yoki bir nechta fanlar bo'yicha) qandaydir o'ziga xos minimal miqdorni, bilim darajasini, ko'nikmalarni anglatadi. Pedagogikada kam o'qish deganda o'quvchilarning tayyorgarligi va ta'lim mazmuniga oid da'volar o'rtasidagi tafovut tushuniladi, bu o'quv jarayonining muhim qismi o'tgandan keyin aniqlangan - bir mavzu yoki bo'limni o'rganishga bag'ishlangan darslar zanjiri. kurs, o‘quv choragi, yarim yil . Ortiqcha qolib ketish - bu o'quv jarayonining bunday segmentidan oraliq bosqichlardan birida bo'sh joyni o'z ichiga olgan talablarni (yoki ulardan 1 tasini) bajarmaslik, bu taraqqiyotni aniqlash uchun vaqt oralig'i bo'lib xizmat qiladi. "Orqada" atamasi talablarga rioya qilmaslikning to'planish jarayonini ham, bunday nomuvofiqlikning har qanday bir misolini ham anglatadi . Past o`zlashtiruvchi o`quvchilar aqliy taraqqiyot darajasining sezilarli pasayishi doimiy intellektual zo`riqmaslik, o`zini- o`zi boshqarish natijasi bo`lishi mumkin. N.Amenchinskaya o`tkazgan tatqiqotlaridan ma’lum bo`lishicha, o’zlashtirmovchi o`quvchilar diqqati, xotirasida quyi ko`rsatgichlar olinishi, bu psixik jarayonlarida patalogik o`zgarishlarning natijasi emas, balki to`gri ishlash odatlarining mavjud emasligi bilan bog’liqdir.*8+ N. A. Menchinskaya o`zlashtirmovchi o`quvchilar tipologiyasini ishlab chiqishda, birinchidan, tafakkur faoliyati xususiyatlari , ikkinchidan, shaxsning yo`nalishiga e`tibor berdi. Muallif o`quv faoliyatini tashkil qila olish ko`nikmasini barcha o`zlashtirmovchi o`quvchilarga xos bo`lgani uchun tiplarga ajratish mezoni sifatida qaraydi. Shunday qilib, o`zlashtirmovchi o`quvchilarni tiplarga ajratishda shaxs xususiyatlarining ikki asosiy kompleksining turli birikmasi asos qilib olinadi. Birinchisi- tafakkur faoliyatining xususiyatlari bilan bog’liq. Ikkinchisi-o`quvchining “ichki pozitsiyasini” o`qishga munosabatning bildiruvchi shaxsining yo’nalganligi bilan bog`liq. Tafakkur faoliyatining quyi darajasi o`qishga nisbatan ijobiy munosabat va o`quvchi holatining saqlanishi birikishi mumkin. Tafakkur faoliyatining yuqori darajasi o`qishga nisbatan salbiy munosabat “qisman ” yoki to’liq o`quvchi holatining yo’qolishi bilan birikishi mumkin . Tafakkur faoliyatining quyi darajasi o`qishga nisbatan yoki to’liq o`quvchi “holatining” yo’qolishi bilan birikishi mumkin. Ajratilgan xususiyatlar birikmasining o`ziga xosligi o`zlashtirmovchilikni yo’qotish yo’llarini aniqlab beradi. Birinchi tipga kiritilgan o`quvchilarning ba`zi umumiy xususiyatlari mavjud. Ularga tafakkur operatsiyalarini umumlashtirish va boshqalarning bo’yi rivojlanganligida namoyon bo’ladigan quyi o’quvchilikka xos bunday o’quvchilar uchun o`quv materiallarini o`zlashtirish jiddiy qiyinchiliklarni chiqaradi. Aqliy masalarini yechishda ularda “mahsuldor bo’lmagan yondashuv ” vujudga keladi, ulardan foydalanishga intiladilar. Bundan o`quvchilar guruhi |