Исследование в XXI веке октябрь, 2022 г 1065 inklyuziv ta’limda individual xususiyatlar
Yüklə 0,77 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
часть 1 « Новости образования : исследование в XXI веке » октябрь , 2022 г 1070 qanday qilib ular ma’lum bir vazifani bajarishda o‘z qobiliyatlarini baholaydilar, shuningdek,biror ishni bajarish uchun kattalardan ruxsat olishi, kattalarga yordam berishi kabilar. Bolalar guruhga har xil ishonch bilan yoki o‘z-o‘zini yaxshi his qilib keladilar. Ba’zilar o‘zlarini ojiz hisoblaydilar, boshqalar esa o‘zlarini o‘ta qobiliyatli hisoblaydilar. Ba’zilari bu ikki toifa o‘rtasida bo‘ladilar. O‘z-o‘ziga juda ishonish yoki vazifani bajarishda o‘ziga yuksak baho berish ishonch yo‘qligi kabi muammoli vaziyatlarga olib keladi. Pedagoglar bolalarga o‘zo‘zini haqiqiy hissiy rivojlantirishga, ular muayyan vazifalarni o‘zlari bajarishlari uchun juda qiyin ekanligini aniqlash mumkin bo‘lsa, ularning muammolarini (o‘z samaradorligining muhim qismi) hal qilishda, resurslarni topishga yordam berishi mumkin. Ishonchni oshirish bolalarning izzat-nafsiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi. Bolalarning maktabgacha ta’lim tashkilotida bo‘lgan faoliyatini rejalashtirish ularga o‘ziga bo‘lgan ishonchni rivojlantirishga yordam berishning bir usulidir. Alohida ehtiyojli bolalar rivojlanishi Yuqorida sanab o‘tilgan individual xususiyatlarga qo‘shimcha ravishda, bizning guruhimizda pedagoglarning maxsus qo‘llab-quvvatlashini talab qiladigan alohida ehtiyojli bolalar bo‘lishi mumkin, ularni atrof-muhitda muayyan o‘zgarishlarni, resurslarni, alternativ aloqa usullarini va zarur moslashuv hamda o‘zgartirishlarni ta’minlash orqali guruh hayotiga to‘liq kiritish mumkin. Bolaning individual xususiyatlarini rivojlantirish uning qaerda, qanday sharoitda, kim tomonidan va qachon tarbiyalanishiga bog‘liq. Demak, bolaning rivojlanishi kattalar va tengdoshlariga aloqador. Har bir bola o‘z shaxsiyatiga xos va noyobdir. Ta’lim va tarbiya jarayonida, eng avvalo, har bir bolaning individualligi va o‘ziga xosligini hisobga olishimiz kerak. Maktabgacha ta’lim tashkilotida ta’lim jarayoni har bir bolaning o‘ziga xos xususiyatlarini hisobga olgan holda faoliyat yuritishi kerak. Individuallashtirish har bir bolaning individual rivojlanish darajasini hisobga olish va tegishli faoliyatni rejalashtirish orqali erishiladi. Bu har bir bolaga muvaffaqiyatga erishish imkoniyatini beradi. Guruhning faol faoliyat jadvalida ham, dam olish vaqtida ham har bir bolaning ehtiyojlari hisobga olinadi. Guruhdagi barcha materiallar va jihozlar, o‘quv muhiti bolalarning har birining rivojlanishiga, ta’limni individuallashtirishga yordam beradi. Maktabgacha ta’limning asosiy vazifasi –ilk va maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalar rivojlanishiga qo‘yiladigan davlat talablaridan kelib chiqqan holda va davlat o‘quv dasturiga muvofiq bolaning individual ehtiyojlarini hisobga olgan holda har tomonlama va barkamol rivojlanishi uchun qulay shart-sharoitlar yaratishdan iborat. Maktabgacha ta’lim dasturi bolaning rivojlanishi uchun shart-sharoitlar yaratish, uning shaxsiy rivojlanishi uchun imkoniyatlar ochish, kattalar va tengdoshlari bilan hamkorlikka asoslangan tashabbuskorlik va ijodiy qobiliyatlarni rivojlantiruvchi ta’lim muhitini yaratishga qaratilgan. Bu esa, o‘z navbatida, bolalarning ijtimoiylashuvi va individuallashuvining shartidir. Ma’lumki, bolalar xulq-atvori bilan bir-biridan farq qiladi. Har kimning o‘z |