Issn 171-381x innovations in technology and science education volume issue 7
Yüklə 458,7 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
ISSN
2171-381X INNOVATIONS IN TECHNOLOGY AND SCIENCE EDUCATION VOLUME 2 ISSUE 7 eslab qol. Eng avvalo xotirjamlik – bu bir. Aybsizlik prezumpsiyasini yodlab olish shart emas, uni qalban his qilish kerak – bu ikki, insonni so`roq qilayotganingda har doim yodingda tut, sen o`zing uchun odatiy bo`lgan va senga juda yaxshi tanish bo`lgan ishni qilayapsan, so`roq qilinayotgan odam esa bu so`roqni butun umr eslab qolishi mumkin – bu uch, Shuni bilki ish bo`yicha birinchi versiya (tusmol) har doim ham to`g`ri bo`lavermaydi – bu to`rt ! Eng asosiysi esa: o`g`rilar, qotillar va firibgarlarni so`roq qilayotganingda hech qachon unutma, ular ham huddi biz kabi insonlardir”. Yuqoridagi aybsizlik prezumpsiyasini qalban his etishgini ushbu vositaning samarali ishlashini ta`minlaydi. Aybsizlik prezumpsiyasining buzilishi ko`plab nohushliklarga sabab bo`lishi mumkin. Misol uchun 1925-yili AQSHning Shimoliy Karolina shtati Goldsboro shaharchasida Jinyus Vilson ismli 25 yoshli kambag’al qoratanli fuqaro bir ayolni zo’rlashda aybdor deb hukm qilinadi. U aqliy zaif deb topilib, qora tanlilarning ruhiy kasalliklar shifoxonasiga jo’natiladi. 1935-yili Vilsonni bichish (jinsiy zaiflashtirish) haqida sud qarori chiqadi va hukm ijro etiladi. Chunki Shimoliy Karolina shtatining jinoyat kodeksiga ko’ra, aqli noraso insonlarning jinsiy zo’rlash jinoyatini sodir etishlari ularni bichib qo’yish bilan jazolanardi. 1970-yili uning ishi qayta ko’rilib, Vilsonga qo’yilgan ayblovlar bekor qilinadi. Lekin uning kasalxonadan rasman chiqib ozod bo’lishiga yana 18 yil vaqt ketadi. Shundan so’ng unga alohida uy berish va doimiy qarovchi xizmatkor tayinlash haqida sud qarori chiqadi. Lekin bu paytda u umrining aksar qismini kasalxonada o’tkazib bo’lgandi. Nohaqlik qurboni bo’lgan Vilson 2001-yili vafot etadi. Jinyus Vilsonga kim ayb qo’ygani hanuzgacha aniqlanmagan. Aytishlaricha, o’z oila a’zolari undan qutilish uchun Vilsonga qarshi guvohlik berishgan. Aslida u nafaqat aybsiz bo’lgan, balki biror bir aybi isbotlanmagan ham. Shuningdek, u ruhiy xasta ham bo’lmagan. Faqat qulog’ining eshitmasligi uning kasalxonaga yuborilishiga asos bo’lgan. 3 Afsuski, ayrim ommaviy axborot vositalarida «firibgar ushlandi», «poraxo’r qo’lga olindi», «jinoyati fosh etildi» kabi shakllarda xabarlar berish holatlari uchrab turadi. Hatto, telelavhalarda konkret shaxslarning tasviri ko’rsatilib, hali tergov 3 https://tashabbus.org/aybsizlik-prezumpsiyasi-tarix-va-talqin/ |