ADAU
*
Kiçik Qafqazda aparılan tədqiqatlar zamanı bəzi geofit bitkilərin ekobioloji xüsusiyyətləri araşdırılmış və məlum olmuşdur ki, dağətəyi ərazilərdə 25, aşağı dağlıqda 28, orta dağlıqda 27, yuxarı dağlıqda 30, subalpda 24, alpda isə 13 geofit bitki yayılmışdır. Bunların 60-dan çoxu işğal altında olan rayonlarındadır və bu növlərin müasir vəziyyəti barədə heç bir məlumat yoxdur. 48 növ KQ-ın şimal (Tovuz, Şəmkir, Gəncə, Goranboy, Göygöl, Gədəbəy, Daşkəsən) rayonlarda, 37-si isə Bozqır yaylasında yayılmışdır ki, bunların da 10-dan çoxu yeni yayılma sahəsi kimi ilk dəfə qeydə alınmışdır. Açar sözlər: Kiçik Qafqaz, geofit bitkilər, yeni yayılma sahələri, eko-biologiya
Azərbaycanda geofit bitkilərin öyrənilməsi dеkоrаtiv bitkilər kimi dаim diqqət mərkəzində
оlmuşdur. ХVIII əsrin ахırı, ХIХ əsrin bаşlаnğıcındа görkəmli bоtаnik F.K. Mаrşаll–Bibеrştеyn geofit
bitkilərin sistеmаtikаsının əsаsını qоymuşdur [11]. Azərbaycanda indiyə qədər geofitlərin öyrənilməsi
dаvаm еtdirilir [2, 3, 4, 5].
İlk dəfə Y.S. Medvedyev Qafqazın bitki örtüyünün floristik prinsiplər əsasında ekoloji
şəraitdən asılı olaraq bitkilik tiplərini təyin etmişdir [10], A.A. Qrossheym, L.İ. Prilipko və başqaları
isə Qafqazın bitki örtüyünün paylanmasında iqlim şəraitini əsas götürmüşlər [6, 7]. Klassik alimlərin
tədqiqatlarında geofit bitkilərin ekoloji şəraitdən asılı olaraq bitki örtüyündə paylanmasına rast gəlinir.
Lakin Azərbaycanın Kiçik Qafqaz ərazisində yayılan geofit bitkilər indiyəcən ayrıca bir tədqiqat
obyekti olmamışdır.
