Iv bob. O‘yin texnikasiasoslari va uning tasnifi

12-rasm. Yassi zarba.


Qisqa (qisqartirilgan) zarbada volan pastlama trayektoriya bo‘yicha uchib, maydonchaning raqib tomoniga shundoqqina to‘r yaqinida tushadi (13 va 14-rasmlar).


13-rasm. Raketkaning ochiq tomoni bilan qisqartirilgan zarbalar
berish.



14-rasm. Raketkaning ochiq tomoni bilan qisqartirilgan zarbalar
berish.


15-16-17-rasmlarda maydonchaning turli hududlaridan zarba berilganda volanning uchish trayektoriyasi ko‘rsatilgan.

“Qarama-qarshi tomonga" zarbalar - voian raqib harakatiga qarama-qarshi tomonga yo‘naltiriladi.

Yondan zarbalar - o'yinchining o‘ng va chap tomonidan balandlab uchib o‘tayotgan volanga beriladigan zarbalar.

To ‘g'ridan zarbalar — raqib tanasi tomonga zarbalar.

Raketkaning ochiq vayopiq tomoni bilan zarbalar—tananing shartli tik o‘qiga nisbatan o‘ng yoki chap tomondan zarbalar. Ular ham ko‘tarilib boruvchi, ham pasayib boruvchi trayektoriyada berilishi mumkin.


15-rasm. Orqa va o ‘rta hududdan yuqoridan zarba berilganda
volanning uchish trayektoriyasi:

1 - baland-olis; 2 - baland hujumkor; 3 — qisqa (tashlama);

4 - qisqa; 5 - hujumkor.



1


16-rasm. O ‘rtacha balandlikda o ‘yinchi oldidan vayondan zarba
berilganda volanning uchish trayektoriyasi:

1 — baland-olis; 2 — baland hujumkor; 3 - qisqa (tashlamai;

4 — qisqa; 5 — hujumkor.

Volanni uzatish - zarba berish paytida - volan raketka kalla-
gining simli yuzasiga tekkanidan boshlab to undan ajralgungacha
bo‘igan vaqtda raketka va volan birgalikda bosib o‘tadigan masofa.
Shuni yodda tutish kerakki, volanni uzatishga sarflanadigan vaqt
juda ham qisqa bo‘lib, uni hamla yoki volanning ushlab qolinishi
deb bo‘lmaydi. Ammo zarbaning xarakteri va aniqligi ko‘p jihatdan
aynan volanni to‘g‘ri uzatishga bog‘liq bo‘ladi.


17-rastn. To ‘r yaqinidan zarba berilganda volanning uchish
trayektoriyasi:

1 — baland-olis; 2 — baland hujumkor; 3 —yassi; 4 — maydonning
yarmiga yassi; 5 — hujumkor; 6 - qisqa.


O‘yinda gavda holatlari

Badmintonda bir necha gavda holatlari mavjud:

1. 
   to‘r balandligiga nisbatan gavda holatining balandligiga ko‘ra: baland, o‘rta, past (18-rasm).
   

18-rasm. Badmintonda mavjud gavda holatlari:

1 — baland, 2 — o ‘rta, 3 — past.

2. 
   o‘yinchi gavdasining maydonchadagi moTjal olishiga qarab: o‘ng tomonlama (o‘ng oyoq oldinda) va chap tomonlama (chap oyoq oldinda);
   
3. 
   aniq o‘yin holatidan kelib chiqib: hujumkor, universal, himoyaviy (19-rasm).
   

19-rasm. Badmintonchilarning o ‘yin maydonchasidagi gavda
holatining turli variantlari:

1 — universal, 2 — himoyaviy, 3 - hujumkor.


Ammo gavda holatining uchta asosiy turi muhim hisobla- nadi, bular: zarba berish paytidagi gavda holatlari, zarbani qayta- rish paytidagi gavda holatlari, o‘yin jarayonidagi gavda holatlari. Ular orasidan esa vaziyatdan va individual o‘ziga xosliklardan kelib chiqib, baland, o‘rta, past, hujumkor, himoyaviy, universal kabi turlami ko‘rsatib o‘tish mumkin boTadi. Aksariyat hollarda o‘yin jarayonida o‘rta universal gavda holati ko‘proq qoTlaniladi.



Quyida gavda holatining asosiy turlarigataTif berib o‘tamiz.

• zarba berish paytidagi gavda holatiari

— Raketkaning ochiq tomoni bilan zarba berishda gavda holati, bunda zarba berayotgan badmintonchi zarba berish hududining oldingi qismidan joy oladi. Raketkaning ochiq tomoni bilan zarba berishda boshlang‘ich holat barcha turlarda bir xil boTadi. Chap oyoq sal oldinda, oldingi chiziqdan 5-50 sm masofada joylashadi. Bu masofa zarba turiga (qisqa, yassi. baland- olis), o‘yin turiga (yakkalik, juftlik, mikst) va sportchining shaxsiy o‘ziga xos xususiyatlariga bogTiq boTadi. O‘ng oyoq orqada, taxminan sportchi yelkasi kengligiga teng masofada joylashadi. Oyoq kafti salgina yonga surilgan va tashqariga qaragan boTadi. Volan chap qo‘1 barmoqlari bilan ushlanadi, raketka ushlagan qo‘1 esa pastga tushirilgan va orqaga uzatilgan. Tirsak tanaga yopishib turmasligi kerak.

• 
  Raketkaning yopiq tomoni bilan zarba berishdagi gavda holati ko‘proq qisqa zarbalar qoTlaniladigan juftlik va mikst o‘yinlari uchun xosdir. Odatda, bunday gavda holatidagi zarba beruvchi o‘ng oyogTni oldinga surgan holda zarba chizigTga yaqinroq siljiydi. Volan chap qoTda, bilak salgina yuqoriga ko‘ta- rilgan, raketka ushlagan qo‘1 tananing old qismida boTadi. Mazkur gavda holati uchun sportchining og‘irlik markazi o‘ng oyoqqa tashlanishi xosdir. Qisqa zarbada bu narsa zarbadan keyin o‘yinga kirishish vaqtini qisqartirish imkonini beradi.
  

Ta’kidlash kerakki, so‘nggi yillarda raketkaning yopiq to- moni bilan qisqa zarba berish erkaklarning yakkalik bahslarida ham tez-tez qoTlanilmoqda.

•