Communication Diagram (Aloqa diagrammasi)
Ilgari hamkorlik diagrammasi deb nomlangan aloqa diagrammalari deyarli
UML-da ketma-ketlik diagrammasi bilan bir xil, ammo ular ko'proq narsalarning
o'zaro ta'siriga emas, balki qanday qilib o'zaro bog'liqlik va xabarlar orqali
bog'lanishlariga e'tibor berishadi. Quyidagi misolda aloqa diagrammasi voqeani
taqvimga qo'shish jarayonini tushuntiradi. Har bir satrdagi raqamlar ular yoqilgan
tartib va variantlarni aks ettiradi.
Biz bilamizki, ba'zi harakatlar harflardan
foydalanilganligi sababli bir vaqtda sodir bo'ladi
Sequence Diagram (Tartib diagrammalari)
Tartib diagrammalari, nafaqat kompyuter fanlari jamoatchiligi, balki biznes
dasturlarini ishlab chiqish uchun dizayn darajasidagi modellar orasida eng muhim
UML diagrammalaridir. So'nggi paytlarda ular biznes jarayonlarini tasvirlashda
mashhur bo'libmoqda. Bu diagrammalar aktyorlar va ob'ektlar o'rtasida sodir
bo'ladigan xabarlar va o'zaro ta'sirlarning ketma-ketligini tavsiflaydi. Aktyorlar
yoki ob'ektlar faqat kerak bo'lganda yoki boshqa ob'eykt ular bilan aloqa qilishni
xohlaganda faol bo'lishi mumkin. Barcha aloqa xronologik tarzda namoyish etiladi.
Tizim tuzilishini tasvirlash uchun strukturaviy diagrammalardan foydalaniladi.
Aniqrog'i, u dasturiy ta'minotni ishlab chiqishda tizimning arxitekturasini va turli
xil tarkibiy qismlarning bir-biriga bog'liqligini (ularning o'zini tutishi yoki aloqasi
emas, shunchaki turgan joyida) aks ettirish uchun ishlatiladi. Quyida kurslarni
ro'yxatdan o'tkazish tizimi tasvirlangan ketma-ketlik diagrammasining namunasi
ko’rsatilgan.
Stukturaviy UML diagrammasi:
Class Diagram (Sinf diagrammasi)
Sinf UML diagrammasi dasturiy hujjatlar uchun eng keng tarqalgan
diagramma turi hisoblanadi. Hozirgi kunda yaratilgan dasturiy ta'minotlarning
aksariyati hanuzgacha Ob'ektga yo'naltirilgan dasturlash paradigmasiga
asoslanganligi sababli, dasturiy ta'minotni hujjatlashtirish uchun sinf
diagrammalaridan foydalanish yaxshi fikrga aylandi. Bu sodir bo'ladi, chunki OOP
sinflarga va ular orasidagi munosabatlarga asoslangan. Xulosa qilib aytganda, sinf
diagrammalarida atributlari (ma'lumotlar maydonlari deb ham yuritiladi) va
ularning xatti-harakatlari (a'zo funktsiyalari deb ham yuritiladi) bilan bir qatorda
sinflar mavjud. Aniqrog'i, har bir sinfda uchta maydon mavjud: tepada sinf nomi,
ismning ostidagi sinf atributlari, pastda sinf operatsiyalari. Turli sinflar o'rtasidagi
munosabatlar (bog'lovchi chiziq bilan ifodalanadi), sinf diagrammasini tashkil
qiladi.
Yuqoridagi misol asosiy sinf diagrammasini ko'rsatadi. "Chek hisobi" klassi
va "Jamg'arma hisobi" klassi ikkalasi ham umumiy "Hisob" sinfidan olinadi.
Meros bo'sh boshli strelka yordamida ko'rsatiladi. Diagrammadagi boshqa sinf -
"Mijoz" klassi mavjud. Diagramma o'zi- o'zidan tushunarli va u turli sinflarni va
ularning o'zaro bog'liqligini aniq ko'rsatib beradi.
Dostları ilə paylaş: |