Jahon ijtimoiy-iqtisodiy geografiyasi

ehtiyojlarining asosiy qismi import evaziga qoplanadi. Yaponiyada oltingugurt, 
ohaktosh, toshko’mir, qo’rg’oshin va rux rudalari, neft qazib olinadi, biroq mazkur 
qazilmalar zaxirasi yetarli blmay, qazib olish sharoitlari ham mushkuldir.
Aholisi. Yaponiya aholisining 98,5 foizi yaponlardan iborat blib, 
mamlakatda koreyslar (0,5 foizi), xitoylar (0,4 foizi) va boshqa millatlar ham 
yashaydi.
Aholining 84 foizi sintoizm va buddizmga e’tiqod qiladi. Shaharlarda 
yashovchi aholi ulushi 79 foiz dir (2005 yil). Yirik shaharlari: Osaka, Yokogama, 
Nagoya, Kioto, Kobe, Kitakyusyu, Sapporo.
Rasmiy tili-yapon tili.
Davlattuzumi. Ma’muriyjihatdan Yaponiya 47 prefektura (Tokio bilan birga), 
ikki shahar prefekturasi (Kioto va Osaka) va Xokkaydo maxsus ma^muriy 
viloyatidan tashkil topgan.
Yaponiya konstitutsion monarxiya krinishidagi davlat tuzumiga ega. Davlat 
boshlig’i imperator boMishiga qaramay, uning hukmronligi nominal ma’noga 
ega. Qonun chiqaruvchi oliy organ - parlament. Ijro etuvchi hokimiyat vazirlar 
mahkamasiga tegishli.
Sanoati. Yaponiya sanoati yuksak darajada taraqqiy etgan dunyoning eng 
oldi mamlakatlaridan biri hisoblanadi. Yalpi ichki mahsulot hajmi (ham umuman,
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

ham aholi jon boshiga hisoblaganda), ishlab chiqarishning texnologik darajasi, 
mehnat samaradorligi, oltin-valyuta zaxiralari kabi omillar bo'yicha kplab 
mamlakatlardan oldin turadi. Ilmiy sig’imi yuqori blgan mahsulot ishlab 
chiqarishda AQShdan keyin, ilmiy izlanish va tajriba konstruktorlik ishlariga 
sarflanadigan mablag’ (2,5-3 foiz) byicha esa undan awal turadi.
Qora metallurgiya sanoati so’nggi yillarda xalqaro raqobat tufayli tushkunlik