Jahon ijtimoiy-iqtisodiy geografiyasi

biz yuqori darajali tashqi iqtisodiy onentatsiyasi bilan ajralib turadigan davlatlarni 
krib chiqsak, bunda biz avvalambor bu krsatkich mma evaziga amalga 
oshgani. ishlab chiqarish rivoji, keltirilgan xom ashyoning qayta ishlanishi, tovar 
reeksporti ishchi kuchi eksporti va h.k. etiborga olinishi lozim. Bu holatda 
davlatlami kichik turlarga ajratsih muhim ahamiyatga ega.
Davlat turidan uning iqtisodiy rivojlanish modelini ayirib bilish кегак. Model 
yaqin kelajak maqsadlar bilan bog’liq bolib, hukmron guruh zgarishi bilan u 
ham zgaradi. Model tur evolyutsiyasini tezlashtirishi yoki sekinlashtirishi 
mumkin. lekin unga bogliq emas. Hozirgi kunda monetaristik, neoliberal modeli 
rivojlangan va sobiq Ittifoq davlatlarida qabul qilinmoqda.
Davlatlarni turlashtirishda bu biz iqtisodiy modellarga kp duch kelamiz. 
Lekin. ularni chuqur rgamb chiqish iqtisodchilar, programmistlar vazifasi
Turlashtirish ko’rsatkichlari
Davlatlarni turlarga ajratish tarixiy xususiyatlarning vujudga kelish va 
rivojlanishiga asoslanib amalga oshiriladi. Tarixiy taqqoslashda savlat paydo 
blish va rivojlanish xususiyati, tashqi ta sirlarni rganib chiqish muhim 
ahamiyatga ega.
Ijtimoiy-iqtisodiy ko rstkichlar asosi maksimum keng bo’lishi lozim, chunki 
bu turlarga blishda muhim Xalqaro taqqosda eng birinchi va muhim talab- 
korsatkichlar boyicha davlatlarning bir diapazonda lokalizatsiyasi. Albatta 
kapitalizm bosqichini erta bosib otgan AQSH va Angliyani Qatar yoki Saudiya 
Arabistoni bilan taqqoslab bolmaydi, hatto ularning YalM ko rsatkichlari bir xil 
blsa ham bu davlatlarda kapitalizm paydo blishi har xil.
Davlatlarni turlarga ajratishda uzoq statistick ylni bsib otishga tog ri keladi. 
Tanlangan davlat koYsatkichlari oddiy blishiga qaramay, tushuntirishlar talab