Jahon ijtimoiy-iqtisodiy geografiyasi

chchqalar soni byicha Xitoy dunyoda etakchilik qiladi.
Transport. Xitoy temir yllarining umumiy uzunligi 75,4 ming. kmni tashkil 
etib, bu ko’rsatkich bo’yicha u jahonda uchinchi o’rinda turadi. Temir yo’llarining 
chorak qismi elektrlashtirilgan. Bugungi kunda mamlakat byicha kmirning 
75 foizi, rudaning 66 foizi, po’lat prokatining 62 foizi, don mahsulotlarining 56 
foizi aynan temir yl transporti yordamida tashiladi.
Avtomobil yo’llari uzunligi byicha ham Xitoy uchinchi o’rinni egallab, u 
1870 mln. km ga teng.
Mamlakat suv yoMlarining uzunligi esa 124 ming. km bo'lib, u dunyoda 
birinchi rinda turadi. Asosiy portlari: Dalyan, Guanchjou, Ninbo, Sindao, 
Sinxuandao, Shanxay, Shenchjen, Tyantszin.
Mamlakatda quvur yo'li ham rivoj topgan bo’lib, tabiiy gazga moljallangan 
quvurlar 22,7 ming km, neftga mljallanganlari esa 15,3 ming kmni tashkil 
etadi.
Xitoy havo yllari kundan-kunga rivojlanib bormoqda. Bugungi kunda 
mamlakatda 467 ta aeroport mavjud. Ichki yo’nalishlarda 700 dan ortiq, xalqaro 
ynalishlarda esa 90 dan ortiq avialiniyalar faoliyat krsatmoqda. 2004 yilda 
aviaylovchilar soni 50 mln. kishini tashkil etdi.
Tashqi iqtisodiy aloqalari. Tashqi savdo aylanmasi hajmi bo’yicha Xitoy 
dunyoda eng yirik uchlikka kiradi. Eksport hajmi bo’yicha 2007 yilda mamlakat 
AQShdan o’zib, jahon sahnida Germaniyadan keyin 2-o’rinni egalladi (1218 
mlrd. doll.). Eksport tarkibida mashina va uskunalar, kompyuterlar, 
plastmassalar, optik va tibbiy jihozlar, temir, po’lat, ro’zg’or buyumlari va tekstil 
mahsulotlari asosiy o’rinni egallaydi. Xitoyda import hajmi 2007 yilda 955,8 
mlrd.doll.ga etib, bu borada u uchinchi pog’onani egalladi. Xitoy asosan mashina
www.ziyouz.com kutubxonasi

---