Jahon ijtimoiy-iqtisodiy geografiyasi

nomidagi Moskva universitetining asoschisi sha vaqtdagi eng nufuzli quv 
dargohi - Slavyan-yunon-lotin akademiyasini tamomlagan va zining ilmiy 
risolalarini lotin tilida yozgan.
Yunon sivizilatsiyasi Krit orolida boshlangan, sngra Gretsiyaning qit’a 
qismiga va Egey dengizining sharqiy qirg’og’iga tarqalgan, uning atrofida ellinlar 
davlatining zagi shakllangan. Bu yerda “energiyaning tplanishi” davri dinamik 
sur*atda va samarali kechgan. Misrdan olib kelingan ieroglif san’ati tez sur^atda 
bg’inli yozuvga, sngra chiziqli fonetik xatga aylangan. Bu yozuv faqat kohinlar 
va aslzodalarga ma’lum edi. Bu yerda dunyoda ilk bor litseylar va gimnaziyalar 
tashkil etildi, va ular barcha erkin tug’ilgan va ozod qilingan odamlarning 
farzandlariga mljallangan blib, hatto majburiy hisoblangan. Bu esa 
iqtidorlilarni yetishtirishga, fan va hunarmandchilikni rivojlantirishga 
ko’maklashdi. Dunyodagi birinchi ommaviy kutubxonlar qoshida bu yerda 
dastlabki (kohinlikka oid blmagan) oliy maktablartashkil topdi. Ulardan notiqlar, 
faylasuflar, shifokoriar, matematiklar, arxitektorlar, haykaltaroshlaryetishibchiqar 
edi. Bu yerda ilk bor shaharlarning yangi turiari paydo bldi - ularda qishloq 
aholisi bo’lmay, ularning vazifalari uzoq yerlarga kchirildi, xjalik aylanmasiga 
jalb etilib, mamlakat boyligini kpaytirishga ynaltirildi. Boshqa saltanatlardan 
farqli o’laroq Gretsiya monarxiya davlati emas edi, unda demokratiya - saylangan 
hokimiyatga ega o’zini o’zi boshqaruvchi shaharlarning norasmiy (ba’zida
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

shartnoma asosida) birlashmasi hukm surar edi. Kpincha shaharlar bir-birlari 
bilan ustunlik, uchun yer uchun, qullar uchun kurashar edi, ammo forslar hujum