Jahon ijtimoiy-iqtisodiy geografiyasi

krit-egey madaniyatidan birmuncha kech - eramizdan avvalgi V-lll asrlarda 
shakllandi. Eng boshidan uning rivojlanishi eramizdan awalgi VI asrda butun 
janubiy Italiyani egallagan (aynan shu viloyatni lotinlar buyuk Gretsiya deb atagan, 
bu nom keyinchalik ellinlarning asosiy Bolqon mamlakatiga nisbatan qllanila 
boshlagan) yunon madaniyati ta'siri ostida kechgan. Yozuvning asosini 
birmuncha zgartirilgan grek alfaviti tashkil etgan, grek shaklidagi maktablar 
joriy etilgach, ularda lotin tili bilan birga yunon tilini ham o’rgana boshlandi. Rim 
sivilizatsiyasining shakllanishiga etruslar madaniyati ham kuchli ta sir 
krsatgan. Ulaming davlati Shimoliy Italiyada joylashgan edi. Yunonlarning 
demokratiya haqidagi g’oyalarini rimliklar rivojlantirib, dunyoda ilk bor parlament
- senatga ega bolgan markazlashgan respublikani yaratishgan, yunon 
qshinlari 
0
'rniga professional legionlarni joriy etishgan. Aynan shu paytdan 
boshlab Yevropa madaniyatiga mutsipiyalar kirib kelgan, asta-sekin butun 
Italiyaga tarqala boshlagan. Dastlabki dengiz orti mustamlakalari - Sitsiliya, 
Sardiniya, Korsika eramizdan awalgi III asrda Karfagendan tortib olingan. 
Eramizdan awalgi II asrda Rim deyarli butun Ispaniyani, keyinchalik Bolqon 
yarim orolini egallab olgan. Eramizdan awalgi 146 yilda Rim 0’rta yer dengizi 
hududidagi eng asosiy raqibi - Karfagenni hujum bilan ishg’ol qilgan va senat
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

qaroriga ко’га uni yo’q qilgan. Keyinchalik ekspansiya G’arbga - Galliya tomon, 
va Sharqqa - Kichik Osiyo va Suriya tomon siljigan. Eramizdan awalgi 45 yilda 
mustamlakalarni egallashga katta hissa qshgan Sezar Rim imperatori deb