Jahon ijtimoiy-iqtisodiy geografiyasi

Tabiiy resurslar ikki asosiy turkumga blinadi:
1) odamlarning yashashi, turmush kechirishini bevosita belgilab beruvchi 
resurslar;
2) mehnat vositalari manbai bo’lib xizmat qiluvchi resurslar.
Tabiiy resurslar moddiy ishlab chiqarish va nomoddiy ishlab chiqarishning 
asosiy sohalarida foydalanish xususiyatlariga ko’ra ham ikki turga ajratiladi:
I Moddiy ishlab chiqarish resurslari -
a) 
sanoat;
b) 
Qishloq xo’jaligi va boshka tarmoqlar.
II Nomoddiy ishlab chiqarish sohasi resurslari -
a) 
bevosita iste’mol qilinuvchi;
b) 
bilvosita foydalanuvchi resurslar.
Moddiy ishlab chiqarish resurslari guruhiga qazib olish sanoatining jami 
tarmoqlari (ko’mir, neft, tabiiy gaz), shuningdek, gidroelektroenergetika, rmon 
sanoati, baliq ovlash va boshqalar kiradi. Birturdagi tabiiy resurslardan iqtisodiy 
va texnik nuqtai nazardan ko’p maqsadni kzlagan holda mazmunli foydalanish 
mumkinligini ta kidlab tish zarur. Ana shunday resurslar qatoriga yer, suv, 
o’rmon va boshqalar kiradi. Masalan, suv resurslaridan ichimlik suvi, texnik 
suvi, irrigatsiya manbai hamda elektroenergiyani ishlab chiqarish, baliqchilikni 
rivojlantirish va boshqa maqsadlarda foydalaniladi.
Tabiiy sharoitlar bilan ishlab chiqarish rtasidagi munosabatlar ma’lum 
darajada iqtisodiy taraqqiyot sur’atlarini belgilab beradi. Tabiiy sharoit qulay blsa, 
iqtisodiy rivojlanish sur^atlari yuqori bo’lishi mumkin, va aksincha, noqulay bo’lsa, 
iqtisodiyotning rivojlanishi susayishi yoki umuman to’xtab qolishi muqarrardir. 
Tabiiy sharoit iqtisodiyotga taraqqiyot omillari orqali bilvosita ta’sir ko’rsatadi.
Tabiiy sharoitning iqtisodiyot tarmoqlariga ta’siri har xil bladi. Binobarin,