Jahon ijtimoiy-iqtisodiy geografiyasi

IBOB.
IQTISODIY SALOHIYAT TUSHUNCHASINING MOHIYATIVA 
TASHKIL QILUVCHI ELEMENTLARI
Tabiat bilan jamiyat rtasidagi aloqadorliq va bog liqiik insoniyat tarixidagi 
eng boqiy muammodir. Zero, jamiyat mavjud ekan, mazkur muammo zining 
dolzarbligini yqotmaydi. Faqat jamiyat taraqqiyotining har bir keyingi yangi 
bosqichida unga blgan munosabat zgaradi va murakkablashib boradi.
Ushbu hayotiy muammo XX asrning ikkinchi yarmidan boshlab fan-texnika 
inqilobi va iqtisodiy yuksalish tarixi ancha chuqurlashdi hamda kpchilikning 
tiborini ziga jalb qila boshladi.
Metodologik nuqtai nazardan qaraganda tabiat bilan jamiyat bir butun, yaxlit 
tizimining zaro aloqador qismlari va jamiyat tabiatning eng oliy tashkil etuvchi 
elementi ekanligini anglash hal qiluvchi ahamiyat kasb etadi.
Jamiyat ishlab chiqarish jarayonlarining mahsulidir. Ishlab chiqarishning 
rivojlanishi tabiiy resurslardan foydalanish miqyosining kengayishi va 
chuqurlashuvi bilan chambarchas bog’langan. Geografik muhit va unda mavjud 
bo’lgan tabiiy shart-sharoitlar hamda resurslar ishlab chiqaruvchi kuchlar 
rivojlanishining oyektiv asosi va zaruriy omilidir. Bunda moddiy ishlab chiqarish 
tabiat bilan jamiyatning o’zaro aloqadorligida asosiy yonalishni tashkil etadi.
Zero, ishlab chiqarish faoliyati ma’lum tabiiy shart-sharoitlar mavjud 
blganidagina amalga oshadi. U yoki bu ishlab chiqarish jarayonining 
imkoniyati tabiatning oyektiv qonunlariga muvofiqligi bilan aniqlanadi. Bu o’ta 
oliy haqiqat bo’lib, inson imkoniyatlarini hech qanday kamsitmaydi.
Tabiiy shart-sharoitlar u yoki bu tabiiy resursning mavjud yoki mavjud 
emasligini, kp yoki kamligini ifodalovchi, insonning hayoti va faoliyati uchun 
nihoyatda zarur blgan tabiiy elementlardir. Lekin ular tabiiy resurslardan farqli