Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi va davlatning inqirozga qarshi siysati

Germaniyaning Inqirozga qarshi choralar dasturi.


-Birinchi reja (2008 yil oktyabr):

-2009-2010 yillarda uy xo’jaliklariga-20 mlrd. Yevro (YaIMning 0,8%) miqorida yordam berish choralari:

-bolalar nafaqasini oshirish;

-ishsizlik bo’yicha nafaqa badallarini qisqartirish.

-Birinchi rejaga qo’shimcha (2008 yil noyabr):

-korxonalarni qo’llab-quvvatlashga-17,3 mlrd. Yevro (YaIMning 0,7%); -davlat investisiyalari-7,2 mlrd. Yevro (YaIM ning 0,3%)

I.Inqirozga qarshi choralari dasturining asosiy sohalari.

1.1 Bank tizimini tezlik bilan qutqarish bo’yicha choralar.

1.2 Pul-aredit siyosati choralari inqirozga qarshi siyosatdan rag’batlantiriuvchi siyosatga o’tish.

1.3 Real sektorga ta’sir ko’rsatish hamda talabni rag’batlantirishchoralari.

1.4 Aholining salbiy kutishlariga qarshi turish.

2.Bank tizimini tezlik bilan qutqarish bo’yicha choralar.

Maqsadi-bank sohasidagi sorasima hamda milliy kredit bank tizimini berqarorlashtirishdan holos bo’lish.

1. 
   Banklarni qayta kapitallashtirish.
   

2. 
   Barqarorlashtiruvchi kreditlarni taqdim etish.
   

3. Bank tizimini restukturizasiyalash bo’yicha choralar, banklarni birlashtirishga ko’maklashish yoki ularni milliylashtirish.

4. 
   Foiz stavkasini imkon qadar pasaytirish.
   

4. 
   Jismoniy shahslarning banklardagi omonatlari bo’yicha 100 % gacha kafolatlashni keskin oshirish:
   

4. 
   Banklarning balanslarini tozalash bo’yicha choralar, shu jumladan, muamoli aktivlar bo’yicha davlat kafolatini berishni qo’shgan holda.
   

I.2 Pul-kredit siyosati choralari inqirozga qarshi siyosatdan rag’batlantiruvchi siyosatiga o’tish.

Maqsadi- iqtisodiy o’sishni rag’batlantirish va kredit resurslaridan foydalanish imkoniyatini kengaytirish; defiyasiyaga yo’l qo’ymaslikka harakat qilish: foiz stavkasi orqali ichki bozorni barqarorlashtirish; iqtisodiy siyosat choralarining samaradorligini oshirish.

-Ko’plab mamlakatlar tomonidan defiyaisiyadan xavfsirash tufayli foiz stavkalarini pasaytirish.

-Zahira meyorlarini pasaytirish.

-Milliy valyuta kursini pasaytirish.

-Iqtisodiyotni kreditlash yangi vositalardan foydalanish.

I.3 Real sektorga ta’sir ko’rsatish hamda talabni rag’batlantirish choralari. Maqsadi- ichki talabga yo’naltirilgan hamda ichki bandligini ta’minlovchi

tarmoqlarini qo’llab quvvatlash:

-Bevosita yoki bilvosita soliqlarni pasaytirish; -Mahsus byudjet fondlarini yaratish.

-Kichik va o’rta biznesni qo’llab quvvatlash;

-Davlat tomonidan qarz berilishini ko’paytirish.

I.4 Aholining salbiy kutishlariga qarshi turish. Maqsadi-aholining banklardan “qochishiga” yo’l qo’ymaslik, jamg’armalarni rag’batlantirish.

• 
  Omonatlar bo’yicha kafolatlar summasini oshirish yoki omonatlar bo’yicha 100 % lik kafolatlarni kiritish.
  

• 
  Pensiya fondlarini milliylashtirish.
  

• 
  Ish joyidan mahrum bo’lgan kishilarni moslashtirish va qayta o’qitish dasturlarini qabul qilish.
  

• 
  Korxonalar bilan ishchi o’rinlarini qisqartirmaslik to’g’risida kelishib olish.
  

• 
  2008 yilda jahon mamlakatlarining inqirozga qarshi kurashga sarflangan
  

moliyaviy harajatlari.

Buyuk Britaniyada 1020 mlrd dollar, mamlakat YaIM da 37% tashkil qilgan.

AQSh 3539 mlrd dollar mamlakat YaIMda 25 % tashkil qiladi.

Germaniyada bu ko’rsatkich 893 mlrd dollarni YaIM da 23 % tashkil qilgan. Rossiyada 222 mlrd dollarni mamlakatda YaIMda 13,9% tashkil qilgan. Xitoyda bu ko’rsatkich 570 mlrd dollar mamlakatning YaIMda 13%ni tashkil qilgan. Yaponiyada bu ko’rsatkich 576 mlrd dollarni mamlakatni YaIM da 13 %ni tashkil qilgan.

Dunyo buyicha bu moliya harajatlar 9400 mlrdni dunyo YaIMning esa 15% ni tashkil qilgan.