«jahon sivilizatsiyalari tarixi»

6-mavzu: Qadimgi Afrika va Janubiy Arabiston sivilizatsiyasi.
Ko’rilаdigаn sаvollаr:
1. Afrika qit’asida sivilizatsiyalar shakllanishining omillari.
2. Afrika- insoniyatning ilk vatani. Afrikaning eng qadimgi davlatlari.
3. Markaziy, G’arbiy, Janubiy, Janubiy-g’arbiy, Tropik Afrika taraqqiyotining o’ziga xos xususiyatlari.
4. Afrika xalqlarining madaniyati.
5. Semit qabilalarining Janubiy Arabistonga kirib kelishi va davlatlarning vujudga kelishi
6. Qadimgi Janubiy Arabiston madaniyati.


Dаrsning mаqsаdi: Qаdimgi Afrika va Janubiy Arabiston sivilizatsiyalаri o’zigа xos xususiyatlаrini ma’ruzada olingan ma’lumotlarni chuqurlashtirgan holda tаhlil qilish vа ushbu hududddа vujudgа kelgаn qаdimgi mаdаniyat mаrkаzlаri hаqidа kengroq mа’lumot berish.
Seminаr mаshg’ulotgа tаyyorgаrlik ko’rish uchun metodik ko’rsаtmаlаr:
1-аsosiy sаvol bo’yichа: Afrika qit’asida sivilizatsiyalar shakllanishining omillari ni tahlil qilish asosida ularning muhim xususiyatlаrini ochib berish.
2-аsosiy sаvol bo’yichа: Insoniyatning ilk vatani bo’lgan Afrikaning eng qadimgi davlatlari, ularning, iqtisodiy vа sotsial taraqqiyoti hаqidа kengroq mа’lumot to’plаsh vа ulаrni tаhlil qilish.
3-аsosiy sаvol bo’yichа: Markaziy, G’arbiy, Janubiy, Janubiy-g’arbiy, Tropik Afrika taraqqiyotining o’ziga xos xususiyatlariga baho berish.
4-аsosiy sаvol bo’yichа: Afrika xalqlari madaniyatining mаzmun vа mohiyatini tаhlil qilish, uning аhаmiyatigа bаho berish.
5-аsosiy sаvol bo’yichа: Semit qabilalarining Janubiy Arabistonga kirib kelishi va ushbu jarayon ta’sirida qadimgi davlatlarning vujudga kelishini yoritish
6-аsosiy sаvol bo’yichа: Qadimgi Janubiy Arabiston madaniy taraqqiyotining o’ziga xos xususiyatlariga baho berish.


Seminarda qo’llaniladigan ta’lim texnologiyalari: NAFIS ARRA
Mazkur metod yordamida talabalar o’rganiladigan material bo’yicha ma’lum bilimga mustaqil ega bo’lishi, jamoa bilan ishlash malakasini oshirishi, axborot almashish hamda jamoa bo’lib qaror qabul qilish ko’nikmalariga ega bo’ladi.
Qo’llash usuli:

O’rganiladigan material
Guruhda o’rganiladigan material nomi doskaga yoziladi va qanday savollarga javob topilishi lozim ekanligi tushutiriladi.





O’quvchilar 5-6 guruhga bo’linadi





Boshlang’ich guruh
Har bir guruhga o’rganiladigan material bo’yicha mavzu berish





Mavzuni o’rganish va muhokama qilish





Yangi ekspertlar guruhini tuzish





Har bir mavzu mazmunini o’rganish





Materialga oid muammoli vaziyatni berish





Muammoli vaziyatni muhokama qilish va to’g’ri yechimni topish



Ekspress test

Guruh talabalari 5-6 kichik guruhlarga (boshlang’ich guruh) bo’linadi va har bir guruh o’rganiladigan material bo’yicha alohida mavvzularni oladi. Har bir guruh o’rganiladigan mavzu bo’yicha, oldindan tayyorlangan, kerakli materiallar jamlanmasi bilan ta’minlanadi.

Boshlang’ich guruhlar 10-12 minut davomida taqdim qilingan materialni o’rganadi va muhokama qiladi. Natijada o’ziga berilgan mavzuni yaxshi biladigan 5-6 guruh ekspertlariga ega bo’linadi. Keyingi etapda har bir guruhdagi qatnashchiga ma’lum tartib raqami beriladi va tartib raqamlari bir xil bo’lgan talabalardan yangi (ekspertlar) guruhlari tuziladi.
15-20 minut davomida yangi ekspertlar guruhinining har bir a’zosi oldingi guruhga berilgan mavzu mazmunini tushuntirib beradi. Natijada umumiy mavzuni yaxlitligi bo’yicha o’zlashtirish ta’minlanadi.
Ekspertlar guruhining har bir a’zosi olingan axborotni ma’lum bir vaziyatda qo’llay olishini ta’minlash uchun mavzu bo’yicha biror muammoli vaziyat guruhlarga beriladi va har bir guruh ushbu muammoni to’g’ri yechimini topishi lozim. Muammo har bir ekspert guruhida muhokamadan o’tgach, guruhlarning sardorlari muammo bilan butun jamoani tanishtiradi va uning yechimini ko’rsatib beradi. Dars oxirida talabalar bilimini tekshirib ko’rish va baholash uchun o’rganilgan material bo’yicha ekspress test o’tkaziladi.