63b3409ba540f Jamiyatning huquqiy savodxonligini oshirish
“PEDAGOGS” international research journal ISSN: 2181-4027 _SJIF: 4.995 www.pedagoglar.uz
Volume-7, Issue-1, April - 2022 56 Inson huquqlari umumjahon deklaratsiyasi 10-moddasida: Har bir inson , uning
huquqlari va burchlarini belgilash va unga quyilgan jinoiy ayibning nechogligi
asosnlanganligini aniqlash uchun , batamom tenglik asosida, o'z ishi oshkora,
adolatning barcha talablariga rioya etilib, mustaqil va xolis sud tomonidan ko'rib
chiqilishi huquqiga egadir deb bayon qilingan.
2001 yil 4 yanvarda O’zbekiston Respublikasi Prezidentining «O’zbekiston
Respublikasi Konstituttsiyasini o’rganishni tashqil etish to’g’risida»gi farmoyishi
asosida mamlakatimiz ta’lim tizimining barcha bosqichlarida «O’zbekiston
Konstituttsiyasini o’rganish» o’quv kursi joriy qilindi. Mazkur o’quv kursi
O’zbekiston Konstituttsiyaviy huquqining muhim tarkibiy qismi hisoblanib, u
uzluksiz ta’limda O’zbekiston Respublikasi Konstituttsiyasini o’rganishda muhim
ahamiyat kasb etadi.Konstituttsiya davlatning asosiy qonuni eqanligi, unda davlat
suverenligi, inson huquq va erkinliklari, burchlari nima eqanligi, shaxsning qanday
qanday huquqlari mavjud, ularning qanday kafolatlanganligi, davlat hokimiyati kabi
muhim savollar javobini egallash darajasida tinglovchi bilim olishi kerak.
Shuningdek, nafaqat konstituttsiyaviy huquqlarni o’rganish, balki bunday
qoidalarning hayotga hamoxangligini o’rganib borish, milliy qonunchiligimizda
konstituttsiyaviy qoidalarning kafolatlanishining qay darajadaligini tinglovchini
bosqichma-bosqich (oddiydan murakkablikka tomon) solishtirib, unga ilmiy
yondashib borish darajasiga etkazib borilishi o’ta dolzarb masaladir. Zero, huquqiy,
demokratik degan g’oyalarning o’zi huquqqa tanqidiy, ilmiy yondashishni talab
etadi. Huquqiy bilim olgan shaxs o’z bilimini hayotda ishlata bilishi, tadbiq eta olishi
kerak. Inson va fuqarolarning huquq, erkinliklari, burchlari bo’yicha dars jarayonida
o’rganganlarini hayotda foydalana olish, shaxsning qonun asosida o’zini himoya
qilishi, o’z burchlarini bajarishi uning o’z hatti-harakatlaridan kelib chiqadi.
Yuridik fanlari nomzodi, dotsent N. Saburov fikricha, “huquqiy ong – bu
ijtimoiy ongning shakllaridan biri bo’lib, kishilarda huquqqa, qonunchilikka, huquq-
tartibotga va boshqa huquqiy hodisalarga nisbatan bo’lgan g’oyalar, his-tuyg’ular,
tasavvurlar yig’indisidir”. Huquqiy madaniyat uchun huquqiy ong zaruriy element