Йарымкечириъи диодларын тяснифаты

Impuls diodu keçid proseslərinin davametmə müddəti kiçik olan YK dioddur. Impuls diodları cəld işləyən impuls sxemləri üçün açar elementləri kimi nəzərdə tutulmuşdur. Belə diodlar trigger və generator sxemlərində, məhdudlaşdırıcılarda, kommutatorlarda və digər impuls qurğularında istifadə edilə bilər.
SUD – iş prinsipi əks istiqamətdə qoşulmuş p–n keçiddə zərbə ilə ionlaşma nəticəsində yükdaşıyıcıların selvari çoxalmasına əsaslanan və İYT–li elektromaqnit rəqsləri generasiya etmək üçün nəzərdə tutulmuş yarımkeçirici dioddur. SUD İYT diapazonda mənfi diferensial müqavimətə malikdir. SUD–un işçi gərginlikləri selvari çoxalma diapazonuna düşür.
Qann diodu iş prinsipi Qann effektinə: yəni, qüvvətli elek­trik sa­həsinin təsirilə volt–amper xarakteristikasında mənfi dif­ferensial müqavimət hissəsinin yaranmasına əsaslanan, p–n keçidi olmayan ikielektrodlu yarımkeçirici cihaz. Əsas tə­yi­natı ifrat yüksək tezlikli diapazonda (0,1÷100) QHs rəqslərin generasiyası və güclən­dirilməsidir. Digər diodlardan fərqli olaraq Qann diodlarının iş prinsipi p–n keçiddə yox, YK materialın həcmində baş verən hadisələrə əsaslanır.
Sel–uçuş diodu (SUD). SUD – iş prinsipi əks istiqamətdə qoşulmuş p–n keçiddə zərbə ilə ionlaşma nəticəsində yükdaşıyıcıların selvari çoxalmasına əsaslanan və İYT–li elektromaqnit rəqsləri generasiya etmək üçün nəzərdə tutulmuş yarımkeçirici dioddur. SUD İYT diapazonda mənfi diferensial müqavimətə malikdir. SUD–un işçi gərginlikləri selvari çoxalma diapazonuna düşür.


Güc elektron cihazları.Tiristorlar
1. Tiristorlar haqqında ümumi məlumat
2. Dinistor
3. Trinistor
4. Simmetrik tiristor – simistor
1. Tiristorlar haqqında ümumi məlumat

Təyinatı və strukturu : təsnifatı

İki və daha çox p–n keçidinə malik yarımkeçiricilər tiristorlar adlanırlar və elektrik cərəyanlarının çevrilməsi sxemlərində elektron açarlar kimi tətbiq edilərlər. Daha dəqiq və praktiki tərifinə göerə isə tiristor dördqatlı р–n–р–n strukturuna malik olub, idarəetmə siqnalının təsiri ilə bağlı vəziyyətdən açıq vəziyyətə keçə bilən yarımkeçiricidir. Bu tərifin sadə və paktiki olmasına baxmayaraq, klassik formadadır. Belə ki müasir tiristorlar idarəetmə siqnalları vasitəsi ilə həmçinin, açıq vəziyyətdən bağlı vəziyyətə də keçə bilirlər.

р–n–р–n qatlı tiristor üç çıxıntıya malikdir: A-anod; K-katod; G- idarəetmə elektrodu (Gate). Struktur sxemindən göründüyü kimi 4 qat üç keçid əmələ gətirir : K1, K2, K3. Əgər anod-katod dövrəsinə düz gərginlik tətbiq edilərsə, K1 və K3 keçidləri düz istiqamətdə, K2 keçidi isə əks istiqamətdə sürüşəcəklər.
Tiristorun ekvivalent modelini : р–n–р və n– р–n strukturlarının birləşməsi kimi göstərmək olar. Bu üçqatlı strukturlar əsasında tiristorun ekvivalent modeli elə iki VT2 və VT2 kimi tranzistorlarla göstərmk olar ki, onlar kollektor və baza elektrodları ilə qarşılıqlı qoşulmaya malikdirlər. Tiristorun anoduna katoda nəzərən müsbət gərginlik və idarəetmə elektroduna idarəetmə impuls cərəyanı verildikdə ekvivalent sxemdən də göründüyü kimi VT1 və VT2 arasındakı qarşılıqlı qoşulma qaydasının yaratdığı müsbət əks əlaqə tiristorun selvari açılmasını təmin edir. Nəticədə, yəni açılmış tiristordan axan cərəyan yalnız yüklə müəyyən edilir.

Ekvivalent sxemdən görünür ki, açılmış halda olan tiristorun idarəetmə impulsunun kəsilməsi tiristoru bağlı vəziyyətə qaytarmır. Səbəb-daxili əks əlaqənin olmasıdır. Belə olan halda tiristoru bağlamaq üçün ya anoduna əks gərginlik verilməlidir, yaxud da anod gərginliyini azaltmaq lazımdır. Beləliklə, adi tiristor natamam idarə edilən yarımkeçiricidir.