Ájiniyaz atíndaǵÍ NÓkis mámleketlik pedagogikalíq institutí “Tastıyıqlayman” Túrkiy tiller fakulteti dekanı B. Davletov 2021-jıl «MÁmleketlik tilde is júrgiziw»

- N –
NEKROLOG-[gr. nekros –óli+ gr.logos-sóz]–qaytıs bolǵanlar haqqında jańa sóz .
NEKRONİM-[gr. nekros –óli+ gr. onoma, onyma –ism, at, atama]–áwliyeshilik, qoyımshılıq, muqaddes orınlardıń atları: Sálmen iyshan qoyımshılıǵı, shorsha baba, Qabaqlı ata.
NEOLOGİZMLER – jańadan payda bolǵan predmetti yamasa túsinikti bildiretuǵın jańa sózler. Olar tek dáslepki waqıtta ǵana neologizmler boladı, sońınan olar yaki ulıwma xalıqlıq leksikaǵa kirip ketedi, yaki qollanılıwdan shıǵıp qaladı (yamasa basqa sóz benen almastırıladı).
NOQAT- (.)- xabar gáptiń sońında, sózlerdi qısqartıp jazıwda qollanılatuǵın irkilis belgisi.
NOQATLI ÚTIR- (;) – qospa gáptiń hám keńeytilgen jay gáptiń bóleklerin bir-birinen bólip kórsetiw ushın qollanılatuǵın noqat hám onnan tómen jaylasqan útirden ibarat irikilis belgisi.
NORMA – til qurallarınan ámeliyatta durıs paydalanıw qádeleriniń jıyıntıǵı. Grammatikalıq, leksikalıq, ádebiy normalar.
- O -
OBYEKT-[lat. objectum-predmet]-háreket penen qanday da bir qatnasta turǵan predmet. Obekt háreket penen tolıqlawıshlıq qatnasqa túsedi. Mısalı: maqalanı oqıdım, awqattan alıń.
OMOGRAF-[gr.homos-birdey, uqsas + grapho-jazaman]-jazılıwı, seslik qurılısı birdey, biraq mánisi boyınsha hár qıylı sózler. Mısalı: salma (feyil)-salma (atlıq), jaz (atlıq), jaz (feyil), sır (sır saqlaw)-sır (jeytuǵın taǵam).
OMOFON-[gr.homos-birdey, uqsas + phone-ses, dawıs]-jazılıwı hár qıylı, biraq sóylewde birdey bolıp aytılatuǵın sózler. Mısalı: jaza aladı (bir nárseni jazıw)-jazaladı (bir ayıbı ushın jazalaw), qaza aladı (qazıw)-qazaladı (álemnen ótiw), qayta aladı (qaytıw)-qaytaladı (tákirarlaw).
OMOFORMA-[gr.homos-birdey, uqsas + lat. forma-forma]-tek belgili bir grammatikalıq formalarda birdey bolatuǵın formalar: alası- (al+ası)- alası (ala+sı).
ORFOGRAMMA-[gr. orthos- durıs, dál +gramma -jazıw]-imla qaǵıydalarına sáykes durıs jazıw.