Ájiniyaz atíndaǵÍ NÓkis mámleketlik pedagogikalíq institutí “Tastıyıqlayman” Túrkiy tiller fakulteti dekanı B. Davletov 2021-jıl «MÁmleketlik tilde is júrgiziw»

Kún	Waqıt
Xana
1.	Juma	10.00 – 11.00	Qaraqalpaq tili kafedrası

GLOSSARIY
-A-
ABBREVIATURA-[ it. abbreviatura < lat. abbrevio -qısqartaman] - qospa sóz yamasa sóz dizbekleriniń qısqarǵan dáslepki elementlerinen (morfemalarınan) jasaladı. Mısalı: metro-metropoliten, kilo-kilogramm, voenkomat-voennıy komissariat.
ABZAC - [nem. abzatz]-taza jol. Ol, birinshiden, jańa qatardıń baslanǵanın bildirse, ekinshiden, tekstte tolıq máni beretuǵın logikalıq bólimlerdiń jańa joldan baslanıwın ańlatadı. Mısalı:
«Deni sawdıń janı saw» dep ata-babalarmız biykarǵa aytpaǵan. Pataslıq keselikke alıp keledi. Tazalıq - den sawlıqtıń girewi.
Adamdı tez qartaytatuǵın-ósek, ótirik, jala, ǵıybat sóz. Adamnıń janına tiyetuǵın jaman sóz aytıwdan awlaq bolıw-jaqsı adamnıń belgisi.
Adamnıń uzaq jasawı ushın waqtıxoshlıq, oyın-kúlki, kinoteatrlarǵa barıw, sulıw tábiyat kórinisi ishinde kóbirek seyil etiw.
AVTOR- [lat.autor-tiykarın salıwshı, dúziwshi]-qandayda bir ádebiy shıǵarmanıń, ilimiy jumıstıń, oylap tabılǵan istiń dóretiwshisi. Máselen, «Shırashılar»dıń avtorı Sh.Seytov, «Begligińdi buzba sen» qosıqlar toplamınıń avtorı I.Yusupov.
AVTOR GÁPI-ádebiy shıǵarmalardaǵı avtordıń óz atınan aytılǵan gáp. Mısalı:
-Er jigitke ne jaraq boladı?-dep soraǵan eken. Ernazar xanǵa:
-Er jigitke iyt te, qus ta jaraq boladı, - dep juwap beripti. (T. Qayıpbergenov).
AVTORLÍQ REMARKA-dramalıq shıǵarmalarda súwretlenip atırǵan jaǵdaylarǵa, qatnasıwshı personajlardıń is-háreketlerine, mimikasına, sırt pishinine beriletuǵın túsinikler. Olar personajlar sózinen ayırılıp turadı hám shıǵarmanıń ishinde beriledi.