spirt yoki biogaz ajratib olish uchun ularga bioximik ishlov beriladi. Bu jarayonlarni
har biri qo‘llanilishi bo‘yicha o‘z yo‘nalishiga ega.
Biogaz qurilmalar
Odatda biogaz io‘lab chiqarish uchun xom ashyo sifatida chorvachilik (go‘ng)
va oziq ovqat sanoatini organik chiqindliridan foydalaniladi.
Biogaz qurilmalaridan
biomassani anaerop qayta ishlash jarayonida gaz ajralib chiqadi. Ulardan to‘g‘ridan –
to‘g‘ri maishiy iste’molchilar tabiiy yoki suyultirilgan gaz o‘rnida foydalanish
mumkin. SHuningdek ulardan issiqlik yoki elektr energiyasini
olishda qayta ishlov
berish mumkin.
Ishlab chiqarilgan biogaz tarkibini 60 – 70 % ini metan (SN
4
), 30 – 40 %ini
uglerod dioksidi (SO
2
) va juda kam miqdorda serovodorod (N
2
S) tashkil etadi.
Biogaz tarkibida 65 % metan bo‘lganda, uning issiqlik ishlab chiqarish quvvati 23023
kJ/m
3
.
Biogaz qurilmalarida ishlatilayotgan odatda 80 – 90 % go‘nga 10 – 20 %, sut
fermalari va qushxonalardan chiqayotgan organik chiqindilar qo‘shiladi. Bu
qo‘shimchalar sezilarli darajada ajralib chiqayotgan biogaz miqdorini oshiradi va
biogaz qurilmalarini iqtisodiy ko‘rsatkichlarini yaxshilaydi.
ajarlib chiqayotgan
biogaz miqdori 1 – navbatda sanoat korxonalarining sifatiga, go‘ng
uchun hayvon
turiga bog‘liq bo‘ladi. Yirik shoxli qoramol go‘ngini 1 tonnasidan 25 m
3
,
parrandachilikdan 190 m
3
, sanoat chiqindilaridan 130 m
3
atrofida biogaz ajratib
olinadi. Biogaz ajratib olingan biomassa quyuq va suyuq
fraksiyalarga ajratilishi
mumkin. Ularni sotish yoki o‘g‘it sifatida undan foydalanish biogaz qurilmalarini
iqtisodiy tomondan samara beradi.
Kuniga 300 t. quvvatga ega biogaz qurilmalarini qurish uchun umumiy kapital
sarfi 6,4 mln AQSH dollariga teng bo‘ladi. Keyingi 15 yil ichida bu ko‘rsatkich 5,8 –
5 mln AQSH dollarini tashkil etishi kutilmoqda. Bunday qurilma 1 m
3
xom ashyodan
30 – 40
normal m
3
biogaz ajratib olishni ta’minlaydi. Bu 1 MVt generatsiyalovchi
quvvatga uskunaga etarli bo‘ladi. Bu uskunaning narxi 240000 $ atrofida bo‘ladi.
Dostları ilə paylaş: