Jizzax politexnika instituti transport fakulteti

Oʻlchash texnikasi — ishlab chiqarish jarayonlari, tekshiriladigan obʼyektlarning xossalari va holatlarini ifodalovchi miqdorlarni qayd qilish usullari va vositalarini oʻrganish hamda ishlab chiqish bilan shugʻullanadigan fan va texnika sohasi. Jismlarning ogʻirligini oʻlchash usullari va tarozilar miloddan bir necha ming yil ilgari ham maʼlum boʻlgan. Vaqt, masofa, maydon va burchaklarni oʻlchashda, qurilish ishlarida oʻlchash usullaridan keng foydalanilgan. Qadimda ham ancha nozik oʻlchash ishlari bajarilgan. Mas, oʻsha davrlarda yorugʻlik nurining sinish burchagi va Yer meridianlari aniklangan.

• Oʻlchash texnikasi — ishlab chiqarish jarayonlari, tekshiriladigan obʼyektlarning xossalari va holatlarini ifodalovchi miqdorlarni qayd qilish usullari va vositalarini oʻrganish hamda ishlab chiqish bilan shugʻullanadigan fan va texnika sohasi. Jismlarning ogʻirligini oʻlchash usullari va tarozilar miloddan bir necha ming yil ilgari ham maʼlum boʻlgan. Vaqt, masofa, maydon va burchaklarni oʻlchashda, qurilish ishlarida oʻlchash usullaridan keng foydalanilgan. Qadimda ham ancha nozik oʻlchash ishlari bajarilgan. Mas, oʻsha davrlarda yorugʻlik nurining sinish burchagi va Yer meridianlari aniklangan.

Fan rivojlangan sari Oʻlchash texnikasi ham takomillashtirilib borilgan. Abu Rayhon Beruniy mat., astronomiya, geodeziya va boshqalar fanlarga oid asarlarida oʻlchash usullari va vositalarini yoritishga katta ahamiyat bergan. U Yer shari oʻlchamlarini aniqlashda oddiy va oʻziga xos usullarni qoʻllagan. Ulugʻbek osmon jismlarining koordinatalarini aniqlash, yulduzlar va sayyoralar orasidagi masofalarni, joylarning geografik kengligi va uzunligini oʻlchash kabi amaliy astronomiya masalalarini oʻz davrining turlituman oʻlchov asboblari yordamida hal etgan.

• Fan rivojlangan sari Oʻlchash texnikasi ham takomillashtirilib borilgan. Abu Rayhon Beruniy mat., astronomiya, geodeziya va boshqalar fanlarga oid asarlarida oʻlchash usullari va vositalarini yoritishga katta ahamiyat bergan. U Yer shari oʻlchamlarini aniqlashda oddiy va oʻziga xos usullarni qoʻllagan. Ulugʻbek osmon jismlarining koordinatalarini aniqlash, yulduzlar va sayyoralar orasidagi masofalarni, joylarning geografik kengligi va uzunligini oʻlchash kabi amaliy astronomiya masalalarini oʻz davrining turlituman oʻlchov asboblari yordamida hal etgan.