Jo‘rayev 0 ‘zbekiston tarixi (Milliy istiqlol davri) uchinchi kitob «sharq» nashriy ot-matb aa aksiyadorlik kompaniyasi bosh tahririyati toshkent 2011

Qishloqlarda
1606
82%
5 2 2

---

Respublika bo'yicha mavjud bolalar musiqa va san’at maktablari
haqida umumiy ma'lumot
BOLALAR MUSIQA
VA SAN’AT MAKTABLARI
MAKTABLAR SONI 
- 303
0 ‘QUVCHILAR SONI 
- 37453
О‘QITUVCHILAR SONI - 5694
RESPUBLIKA IXTISOSLASHGAN
MUSIQA AKADEMIK LITSEYLARI
Res.ix.mus. ALlar soni 
- 2
O ‘ QU V CHILAR 
- 1407
0 ‘QITUVCHILAR SONI - 3 7 3
Respublika ¿>o‘yicha Bolalar musiqa va san’at maktablarida
olib boriladigan qurilish-tiklash ishlari to‘g‘risida
umumiy ma’lumot
Ko’rsatkichlar
Jami
Shu jumladan yillar kesimida:
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Jam i qurilish-tiklash
ishlari
278
6
51
60
58
55
4 8
Jumladan:
y a n g i qurilish
136
16
25
30
33
32
kapital rekonstruksiya
142
6
35
35
28
22
16

---

fevralda mamlakatimiz Prezidentining «M.V. Lomonosov nomi-
dagi Moskva davlat universitetining Toshkent shahridagi filiali
faoliyatini tashkil etish to‘g‘risida»gi Farmoni qabul qilindi.
Famionda ta’kidlanishicha, oliy ma’lumotli yuqori malakali 
kadrlar tayyorlashni yanada rivojlantirish va takomillashtirish, mam- 
lakatni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishda iqtidorli yoshlaming salo- 
hiyatini ro‘yobga chiqarish va ulardan samarali foydalanish uchun 
shart-sharoitlar yaratish, oliy ta’lim sohasida xalqaro hamkorlikni 
kengaytirish maqsadida:
0 ‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirli- 
gi, Respublika bolalar ijtimoiy moslashuvi markazi va M.V. Lomo­
nosov nomidagi Moskva davlat universitetining M.V. Lomono­
sov nomidagi Moskva davlat universitetining Toshkent shahridagi 
filialini (keyingi o‘rinlardagi matnda «Filial» deb yuritiladi) ta’sis 
etish to‘g ‘risidagi taklifi qabul qilindi va M. Lomonosov nomida­
gi Moskva davlat universitetida qabul qilingan normalarga va oliy 
ta’lim sifatiga qo‘yiladigan umumiy e ’tirof etilgan xalqaro talab- 
larga, 0 ‘zbekiston Respublikasining Kadrlar tayyorlash milliy das- 
turi maqsad va vazifalariga muvofiq yuqori malakali mutaxassislar 
tayyorlash Filialning asosiy vazifasi etib belgilandi.
Filialning faoliyati 0 ‘zbekiston Respublikasi va Rossiya Fede- 
ratsiyasi qonun hujjatlariga muvofiq va abituriyentlar qabul qilish 
hamda Filial bitiruvchilarini attestatsiyadan o‘tkazish M.V. Lomo­
nosov nomidagi Moskva davlat universiteti tomonidan belgilanadi- 
gan talablarga, tartib va muddatlarga muvofiq amalga oshiriladigan 
boTdi.
Filialda o‘qitish M.V. Lomonosov nomidagi Moskva davlat uni­
versiteti tomonidan tasdiqlangan o‘quv rejalari va dasturlar bo‘yicha 
tashkil qilindi.
Dastlab 2006-2007-o‘quv yiliga bakalavriatga qabul qilish 80 
kishini, shu jumladan, quyidagi ta’lim yo‘nalishlari bo‘yicha: psi- 
xologiya - 40 kishi, amaliy matematika va informatika - 40 kishini 
tashkil etdi, keyingi yillarda - kadrlarga boTgan ehtiyoj va respubli­
ka mintaqalarini ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish istiqbollari hisobga 
olingan holda belgilanadigan boTdi.
Filial bitiruvchilariga M.V.Lomonosov nomidagi Moskva dav­
lat universitetini tamomlaganligi to‘g‘risida belgilangan namuna- 
da beriladigan diplom 0 ‘zbekiston Respublikasida oliy maTumot 
to‘g ‘risidagi hujjat sifatida e ’tirof etildi.
Tibbiy xizm'at sohasida zamon talablariga javob beradigan ma­
lakali kadrlar tayyorlash maqsadida 2005-yili poytaxtimizdagi ikkita
5 2 4

---

incditsina oliy o‘quv yurti negizida Toshkent Tibbiyot Akademiyasi 
tashkil etildi.
Ma’lumki, rivojlangan fani bo‘lmagan davlat rivojlangan va 
kuchli davlat b o ia olmaydi. Ayni ana shu nuqtayi nazar hozirgi mu- 
rakkab o‘tish davrida olimlar zimmasiga ulkan mas’uliyat yukla- 
moqda.
Davlatning ilmiy salohiyatini saqlabgina qolmay, balki uni 
iloji boricha o‘stirish, mavjud yirik muammolami yechishga qayta 
moslashtirish, shuningdek, yangi samarador texnikalami yaratish 
va amalda tatbiq etish masalasi g ‘oyat dolzarblik kasb eta boshla- 
di. Mustaqillik olimlarga ham, fanga ham yangi imtiyozlar yaratib 
berdi. Jumladan, akademik fan o ‘z tizimi va shaklini o ‘zi belgilay 
boshladi. 0 ‘zbekiston Fanlar akademiyasining 50 yillik tarixida bi- 
rinchi bor akademiyaning haqiqiy a’zosi, yurtboshimiz I. Karimov 
tashabbusi bilan fundamental ilmiy-tadqiqotlami qo‘llab-quvvatlash 
akademiya jam g‘armasi tuzildi.
1997-yil 1-yanvardagi m a’lumotlar bo'yicha Fanlar akademiya- 
sida 8 ta bo‘lim bo‘lib, 135 akademik, 156 0 ‘zbekiston Fanlar aka­
demiyasi muxbir a’zolari faoliyat ko‘rsata boshladi.
2006-yili Ko‘hna Urganchda Ibn Sino, Al-Xorazmiy, Beru- 
niy kabi buyuk allomalar tashkil etgan Xorazm Ma’mun akade­
miyasining 1000 yilligi keng nishonlandi. Bu o‘z-o‘zidan milliy 
fanimiz o ‘tmisfai bilan istiqbolini bog‘laydigan mo‘tabar voqelikka 
aylandi.
2006-yilda FA tomonidan 180 fundamental, 281 amaliy va 12 
innovatsion loyihalar hamda fundamental tadqiqotlami qo‘llab- 
quwatlash fondi tomonidan 185 ta grant, shuningdek, xalqaro fond- 
laming 106 granti bajarildi.
Shu bilan bir qatorda, FA olimlari tomonidan 2006-yilda 3596 
ilmiy ish, shu jumladan, 3439 ilmiy maqola va tezislar, 157 ta mo- 
nografiya, darslik, o‘quv qoilanm alar va risolalar chop etildi, 30 ta 
patent va 10 ta dasturiy mahsulotlarga guvohnoma olindi, 2 ta litsen- 
ziya sotildi.
Fanlar akademiyasi ilmiy-tadqiqot muassasalari tomonidan xo- 
rijiy iste’molchilarga 2147,4 ming AQSH dollari miqdorida ilmiy 
mahsulotlar sotildi, bu esa 2005-yilga nisbatan 43 foizga ortiqdir.
Ilmiy muassasalarimizda fundamental, amaliy va gumanitar 
yo‘nalishlar sohasida olingan bir qator eng muhim natijalar yangi bi- 
limlar olish, yangi texnologiyalar yaratishda foydalanildwXususan, 
Markaziy Qizilqum fosforitlari asosida yangi texnologiya bo‘yicha 
50 ming tonna nitrokalsiyfosfatli o ‘g ‘it ishlab chiqarildi va 9 mil-
525

---

Hard so‘mga sotildi; tabiiy polemerlar (selluloza, xitin va xitozan) 
asosida o‘simliklarai himoya qilish vositasi va ichki kasalliklari 
hamda virusga qarshi dorilar («Kagotsel», «Mikrotsell») ishlab chi- 
qarish texnologiyalari yaratildi; o‘simliklaming o‘sishini barqaror- 
lashtiruvchi mahalliy olimlar tomonidan yaratilgan «Roslin» prepa- 
rati xorij preparati «Vitovaksdan» qolishmaydi, buning 10 tonnasi 
20 min. so‘mga sotildi; respublika miqyosida antiartimik preparat 
«Allapinin»ga bo‘lgan ehtiyoj to‘la ta’minlandi, uning suv stansiya- 
sida 420 ming AQSH dollari hajmida eksport qilindi. Yangi «Torte- 
zin» preparatiga patent olindi.
0 ‘zbekistonda Oliy Attestatsiya Komissiyasi (OAK) ning tash- 
kil qilinishi ham shubhasiz respublikada fanning rivojlanishini 
ta’minlashga qaratilgan tadbirlardan biridir.
0 ‘zbekistonning XXI asrga kirib borishida respublikada fanning 
o ‘mi va roli yanada orta boradi.
0 ‘z o‘zidan ayonki, yangi davlat barpo etishda milliy va umu- 
minsoniy qadriyatlar ruhida tarbiyalangan, mamlakatimizni moder- 
nizatsiya qilish va zamonaviy demokratik jamiyat qurish yo‘lidagi 
murakkab va keng koiam li vazifalami hal etishga qodir boigan 
yangi avlod kadrlarini tayyorlash masalasi muhim prinsipial va hal 
qiluvchi ahamiyatga ega.
Yurtimizda o‘z Vatanining taqdiri, uning buguni va kelajagi 
uchun mas’uliyatni chuqur his etadigan, mustaqil va yangicha fikr- 
laydigan kadrlarga ehtiyojni qondirish vazifasi biz mustaqillikka 
erishgan birinchi kunlardanoq o‘ta muhim va hal qiluvchi masalaga 
aylangan edi.
Ana shu maqsadlardan kelib chiqqan holda, 1997-yili 2009- 
yilgacha boigan davrga moijallangan Kadrlar tayyorlash milliy 
dasturi qabul qilingan edi. 0 ‘zining mazmun-mohiyatiga ko‘ra 
noyob b o igan ushbu dastur 12 yillik taiim ga oiishni, uzluk- 
siz taiim ning yaxlit tizimini yaratishni ko‘zda tutadi. Dastur 
um um taiim maktablaridagi to‘qqiz yillik o‘rta taiim ni, akademik 
litsey va kollejlardagi uch yillik maxsus kasbga tayyorlash tizimi­
ni o ‘z ichiga oladi.
Mamlakatimiz oliy o‘quv yurtlari huzurida tashkil etilgan aka­
demik litseylar yoshlarga o‘zi tanlagan mutaxassislik bo‘yicha oliy 
m aium ot olish uchun yanada chuqur bilim egallash, kollejlar esa 
maxsus fanlami o‘zlashtirish bilan bir qatorda, mustaqil hayotga qa- 
dam qo‘yayotgan har bir bitiruvchi yigit-qizga o ‘z qobiliyatini yuza- 
ga chiqarish va jamiy'atda munosib o‘rin topish uchun 2-3 mutaxas­
sislik bo‘yicha o‘rta malakali kasb egallash imkonini beradi.
5 2 6

---

Kadrlar tayyorlash milliy dasturi doirasida 2009-yilgacha 
bo’lgan davrga mo‘ljallangan Maktab ta’limini rivojlantirish davlat 
umummilliy dasturi ham amalga oshirilmoqda.
Ta’lim sohasida milliy dasturlami hayotga tatbiq etish boshlan- 
ganidan buyon 1 ming 140 taga yaqin akademik litsey va kasb-hunar 
kolleji, 4 ming 680 tadan ziyod umumta’lim maktabi yangitdan qu- 
rildi va kapital ta’mirlandi, zamonaviy mebel, o ‘quv-laboratoriya 
uskunalari bilan jihozlandi, ularda kompyuter sinflari va lingafon 
xonalari tashkil etildi.
Yangi milliy ta’lim standartlarini ishlab chiqish va joriy etish, 
yangi darsliklar va maxsus o‘quv qo‘llanmalari yaratish orqali ta’lim 
jarayonining mazmuni tubdan takomillashtirildi. Shunisi ayniqsa 
muhimki, ixtisoslashgan oliy o ‘quv yurtlarida akademik litsey va 
kollejlar uchun zamon talablariga javob beradigan yangi toifadagi 
o‘qituvchilami tayyorlash ishlari yo‘lga qo‘yildi.
Oliy ta’lim sohasida ham tub islohotlar amalga oshirildi, baka- 
lavr va magistrlar tayyorlashning Yevropa tizimiga o ‘tildi. Bugungi 
kunda mamlakatimizning 65 ta oliy o‘quv yurtida 850 yo‘nalish va 
mutaxassislik bo‘yicha 300 mingga yaqin talaba bilim olmoqda.
0 ‘tgan yillar mobaynida zamonaviy, har tomonlama jihozlangan 
o‘quv yurtlarini barpo etish uchun 5 milliard dollardan ortiq budjet- 
dan tashqari mablag‘lar yo‘naltirildi.
Hozirgi kunda yurtimizda ta’lim sohasiga yo'naltirilayotgan xa- 
rajatlar hajmi mamlakatimiz yalpi ichki mahsuloti tarkibida 12 fo- 
izdan ortadi. Holbuki, jahon tajribasida bu ko‘rsatkich 3-5 foizdan 
oshmaydi.
0 ‘zbekiston o‘zining milliy Fanlar akademiyasiga ega bo‘lib, 
uning tarkibida ulkan ilmiy texnik salohiyatga ega bo‘lgan 43 ta aka­
demik institut muvaffaqiyatli faoliyat ko‘rsatmoqda. Tabiiy va aniq 
fanlaming yadro fizikasi, astrofizika, geliomaterialshunoslik, biolo- 
giya, mikrobiologiya, kimyo va tabiiy birikmalar kimyosi, seysmo- 
logiya yo‘nalishlarida va boshqa ko‘plab sohalarda istiqbolli tadqi- 
qotlar olib borilmoqda.
Hech shubhasiz, bugun ta’lim-tarbiya va ilm-fan sohasiga sarf- 
lanayotgan mablag‘lar mamlakatimiz kelajagining egasi boigan 
yosh avlodni, yuksak intellektual salohiyatli jamiyatni shakllantirish 
yo‘lida mustahkam poydevor bo‘lib xizmat qiladi.
5 2 7

---