Journal of Medical Sciences

Journal of Medical Sciences 
www.jms.yeniyuzyil.edu.tr
Efüzyonlu Otitis Media: Güncel Tanı ve Tedavi Yaklaşımları
testinden türetilmiş yeni inflamatuar belirteçler kul-
lanılabileceğine dair iddialar vardır (4). Orta kulak 
efüzyonlarında vakaların kendi kendine iyileşme po-
tansiyeline sahiptir. Orta kulak efüzyonlarında vaka-
ların % 40'ı 7 gün içinde iyileşir (5). 
EOM bildirilen az sayıda semptomu olmasına rağmen 
önemli sekellere yol açabilir. Çocukluk çağı edinilmiş 
işitme kaybının en yaygın nedenidir (6). 
Disfonksiyonel bir östaki borusu varlığında orta 
kulak basıncı retraksiyon cebi (zarda çökme) ile so-
nuçlanır ve daha sonra skuamöz epitelyum birikimi 
sonucu kolesteatom ve kronik gibi diğer kulak hasta-
lıklarına öncülük edebilir (7). 
EOM'nin inatçı olduğu ve timpanostomi tüplerinin 
uzun süreli kullanılması gereken yarık damaklı ço-
cuklarda tedavi işitme cihazlarıyla da yapılabilir.
Bu derlemede EOM'nın tanı ve tedavisi konusunda 
klinisyenlere yol gösteren literatür bilgileri gözden 
geçirilerek tartışılmıştır.
Etyoloji
Orta kulak, kulak zarının arkasında bulunan bir boş-
luktur. İçindeki basınç sürekli değişerek zarın dış 
kulak yoluna bakan tarafıyla eşitlenir. Zarın her iki 
tarafındaki basınç eşitlendiğinde zar tam esnek hale 
gelir ve işitme normal şartlarda gerçekleşir. Ancak 
orta kulağın içindeki basınç düşerse sorunlar oluşur.
EOM’nın bilinen risk faktörleri; küçük yaş, erkek cin-
siyet, biberonla beslenme, otitis media’lı kardeş varlı-
ğı, kalabalık yaşam şartları (çok çocuklu gündüz ba-
kımevleri gibi), evde sigara içilmesi, kalıtım, ırk, eşlik 
eden yarık damak, immün yetmezlik, silier diskinezi, 
Down sendromu ve kistik fibrozis gibi durumlardır 
(8).
EOM genellikle iki taraflı olarak görülmektedir. Tek 
taraflı EOM'lerde altta yatan farklı sebepler olabilir. 
Tek taraflı efüzyonlu otitis medianın baş ve boyun 
maligniteleri ile ilişkili olabileceği hatırdan çıkarılma-
malıdır (9). Tek taraflı otitis media bulunan çocuk-
larda altta yatan kolesteatom gösterilmiştir (10). Tek 
taraflı EOM'lu hastaların daha dikkatli araştırılması 
erken teşhise ve daha iyi tedaviye yol açacaktır. 
Orta kulak sıvısının nasıl ve neden geliştiği konusun-
da farklı teoriler vardır. Eski vakum teorisi, disfonk-
siyonel bir östaki borusunun orta kulakta düşük ba-
sınca neden olduğunu ve orta kulak mukozasının sıvı 
üretmesine neden olduğunu göstermektedir. (11, 12)
İnflamasyon teorisi, viral veya bakteriyel bir enfek-
siyon sırasında orta kulak mukozasında meydana 
gelen inflamatuvar değişikliklerin, müsin üreten 
genlerin ve dolayısıyla sıvı üretiminin artmasına yol 
açtığını göstermektedir. (13, 14)
Biyofilm teorisi, orta kulakta, sıvı üretimine yol 
açan, inflamatuar bir tepkiye neden olan bakteriyel 
biyofilm olduğunu öne sürmektedir. Bir biyofilm, bir 
polimerik matris içine alınmış bir bakteri topluluğu-
dur(15). Adenoid sıklıkla biyofilmleri barındırır, bu 
da EOM’nın kalıcı vakalarında adenoidektominin 
yararlı etkisini açıklayabilir.
Klinik
EOM semptomları, işitme azlığı, tinnitus ve geceleri 
artan aralıklı kulak ağrısı vardır. EOM’lu çocuklarda 
işitme kaybı gelişeceği için televizyonu yakından iz-
leler, sorulara karşı ilgisiz davranırlar. Aile bireyleri 
tarafından, okula gidiyorsa öğretmenler tarafından 
çocuktaki işitme kaybı tespit edilebilirler (16). EOM 
ile ilişkili semptomlar genellikle hafif olmakla birlik-
te ana şikayet, işitme kaybıdır.
Araştırmalar OME’nin işitme kaybının artması ile 
hafif ve orta derecede bozulmuş işitme kayıplarına 
neden olabileceğini bildirmiştir (17). 
EOM'li bazı çocukların elektronistagmografi ve 
posturografi ile ölçülen vestibüler disfonksiyonları 
olduğu görülmüştür. Bu disfonksiyonun, EOM'nin 
ventilasyon tüpleri tatbikinden sonra iyileştiği gös-
terilmiştir (18).
EOM tanısı timpanik membranın incelenmesini ve 
hareketliliğinin değerlendirilmesini gerektirir.
Otoskopik incelemede belirti ve bulguların varlığı 
veya yokluğu farklı otitis media tiplerinin teşhisi için 
temel oluşturur. Timpanik zar tipik olarak, normal-
den daha hafif, opak ve açıkça görülebilen kan da-
marları ile geri çekilir. Timpanik membranın arka-
sındaki sıvı ya seröz veya mukoid olabilir.
Efüzyonlu otitis mediada normal kulak zarı otos-
kopisinden (Şekil 1) farklı olarak, bazen timpanik 
membrandan gaz-sıvı seviyesi veya hava kabarcıkları 
görülebilir (Şekil 2).
Efüzyonlu otitis media orta kulaktaki sıvı nedeniyle, 
pnömatik inceleme veya timpanometri ile gösterile-
bilen timpanik membranın hareketliliği azalır.

---

22