berilgan s o ‘zlar q o ‘shilsa, lug‘at boyligi yana m ing-m inglab oshadi. Bulardan tashqari, juda ko‘p s o ‘zlar ko‘p m a’n oni bildiradi. M asalan, shu izoh li lug‘atda bosh so'zin in g 40 dan ortiq asosiy va frazeologizm bilan bog'langan m a’noda ishlatilishi berilgan. Maktabda nutq o'stirishning muhim vazifalaridan biri lug‘at ustida ishlashni yaxshilash, tartibga solish, uning asosiy yo'nalishlarini ajratish va asoslash, o'q u vch ilam in g lug'atini boyitish jarayonini boshqarish hisoblanadi. Maktabda lug'at ustida ishlash m etodikasi to'rt asosiy yo'n alish n i k o'zda tutadi: 1. 0 ‘quvchilar lug'atini boyitish, y a ’ni yangi so'zlarni, shuningdek, bolalar lug'atida bo igan ayrim so'zlam ing yangi m a ’nolarini o'zlash tirish. Ona tilining lug'at boyligini bilib olish uchun o'quvchi o ‘z lug'atiga har kuni 8
— 1 0
ta yangi so 'z n i, shu jum ladan, ona tili darslarida 4 —6 so'zn i qo'shishi, y a ’ni shu so'zlar m a’nosini o'zlashtirishi lozim . 2 . O'quvchilar lug'atiga aniqlik kiritish. Bu o 'z ichiga quyidagi larni oladi: 1
) o'qu vch i puxta o'zlashtirm agan so'zlam in g m a’nosin i to'liq o'zlashtirish, ya’ni shu so'zlarni matnga kiritish, m a ’nosi yaqin s o ‘zlarga qiyoslash, antonim tanlash y o ‘llari bilan ulam ing m a’nosiga aniqlik kiritish; 2
) so'zn in g kinoyali m a ’n osin i, ko'p m a’noli so'zlarni o'zlashtirish; 3) so'zlam in g sinonim larini, sinonim so'zlam in g m a ’no qirralarini o'zlashtirish; 4) ayrim frazeologik birliklarning m a ’nosin i o'zlashtirish. 3. Lug'atni faollashtirish, y a ’ni o'quvchilar m a ’nosini tushunadi-
