BMT-nin artmasına aşağıdakı
amillər təsir göstərir:
1. Binalarda və yaşayış yerlərində (zibil qutularının, istilik
sistemlərinin, yemək bişirmək üçün istilik enerjisinin, su təchizatı və
kanalizasiyanın olması);
2. Qidalanma və ictimai məişət xidmətləri;
BMT
BMT-na yaşayış binalarında əmələ gələn tullantılar, o
cümlədən mənzillərin cari təmiri zamanı yaranan tullantılar,
həyətyanı sahələrdən yığılan tökülmüş yarpaqlar və irihəcmli
məişət əşyaları daxildir. Məişət tullantılarının tərkibi və
həcmi müxtəlifdir və təkcə ölkədən və ərazidən deyil, həm də
mövsümdən və bir çox digər amillərdən asılıdır.
BMT-yə üzvi və mineral mənşəli müxtəlif maddələr
daxildir: qida tullantıları, işlənmiş kağız və karton, tekstil,
ağac, sümük, dəri, rezin, plastik, metal, şüşə, daş və s. Zibil
mikroorqanizmlərin inkişafı üçün əlverişli mühit
yaradaraq bəzi yoluxucu xəstəliklərə səbəb olur. Buna
görə də təmizlənməmiş tullantılar ətraf mühitin
çirklənməsi mənbəyi ola bilər.
Tullantılar həm ixtisaslaşdırılmış (icazə verilmiş
ərazilərdə), həm də kortəbii yaranan zibilxanalarda (icazə
verilməyən sahələr) yığılır. Zibilxanalarda yaranan
tullantılar yerüstü və yeraltı suların, atmosfer havasının,
torpaqların və bitkilərin təhlükəli çirklənməsi
mənbəyidir. Yaranan vəziyyət indiki və gələcək nəsillərin
sağlamlığı üçün - təhlükə yaradır.
BMT təsnifatı
Təkrar emal edilməyinə görə bərk məişət tullantılarının təsnifatı var:
Plastik
Kağız və karton
Şüşə
Tekstil
Metal
Qida tullantıları
Taxta
|
