Kafedra: Sosial İşin Təşkili

AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ
AZƏRBAYCAN UNİVERSİTETİ

SƏRBƏST İŞ

Kafedra: Sosial İşin Təşkili
İxtisas: Sosial İş
Fənn: Sosial iş nəzəriyyəsi -1
Kurs: 2
Qrup: 212807
Mövzu: “Hədəflərin qoyulması və xidmət müdaxilə planın hazırlanıb həyata keçirilməsi”
Müəllim: Ağalar Qəribov
Tələbə: Aynur Bəxtiyarova
Baku-2022
Plan:

1. 
   Giriş
   
2. 
   Hədəflərin qoyulması və xidmət müdaxilə planın hazırlanıb həyata keçirilməsi
   
3. 
   Müdaxilə planının mərhələli izahı
   
4. 
   Nəticə
   
5. 
   Ədəbiyyat siyahısı
   

Giriş
Keys menecement prosesi çox mürəkkəb iş rejimində həyata keçirilir. Bu zaman bir sıra siyasət və strategiyalar, sosial xidmət təminatçıları barədə məlumatlar və mövcud maliyyə imkanları müqayisə edilir. Sosial iş prosesi– nin eEektivliyinin maksimum səviyyəyə çatdırılması üçün tapşırıqlar üzrə menecer mövcud sistemi daha da təkmilləşdirmək məqsədilə yollar və vasi– tələr ararnalıdır. Tapşırıqlar üzrə menecer resursların artırılması, sosial aksiyalarda fəal iştirak, mövcud məlumatların idarə olunamsı, yeni informasiya əldə olunması, strategiya və siyasətləri qiymətləndirmək və yeni siyasi tövsiyələr vermək, eləcə də, göstərilən sosial xidmətlərin keyfiyyətinə zəmanəti təmin etmək üçün müvaiiq səylər göstərməli və analoji fəaliyyətlərə qoşulmalıdır. Sosial iş sahəsindəçalışan tapşırıqlar üzrə menecer, eyni zamanda, bir-birini təkrarlayan sosial xidmətləri, xidmətlərin təqdim edilməsində olan boşluqları müəyyən etməli, ehtiyac içərisində yaşayan daha geniş əhali qruplarını əhatə edə biləcək münasib sosial xidmətləri seçməyi bacarmalıdır. Bunun üçün peşəkar hazırlanmış müdaxilə planı hazırlnmalıdır. Yazımda hədəflərin qoyulması və xidmət müdaxilə planın hazırlanıb həyata keçirilməsindən söhbət açacam.

Sosial iş üzrə menecer müraciətçilərə və onların ailələrinə birbaşa xidmətlərin çatdırılmasını təmin etmək və/və ya əlaqələndirmək üçün müraciətçi səviyyəsində müdaxilə etməlidir.
Sosial iş üzrə işin idarə edilməsi müraciətçilərə və onların ailələrinə birbaşa xidmətlərin göstərilməsində aşağıdakı səkkiz komponentdən ibarət olmalıdır: (1) təbliğat, yönləndirmə, müraciətçinin müəyyənləşdirilməsi və məşğulluq; (2) müraciətçinin biopsixososial qiymətləndirilməsi; (3) xidmət planının hazırlanması; (4) xidmət planının həyata keçirilməsi; (5) xidmətlərin göstərilməsinin əlaqələndirilməsi və monitorinqi; (6) lazımi müraciətçi resurslarının yaradılması, əldə edilməsi və ya vasitəçiliyi daxil olmaqla, müraciətçi adından vəkillik; (7) müraciətçinin statusunun yenidən qiymətləndirilməsi; və (8) xidmətlərə artıq zəmanət verilmədikdə işin dayandırılması.
Təcrübə, müraciət, müraciətçinin müəyyənləşdirilməsi və cəlb edilməsi. Təbliğat vasitəsilə sosial işçi mövcud xidmətlərdən faydalanacaq şəxsləri müəyyən edir, onlara müraciət edir və cəlb edir. Referanslar aldıqdan və ya işin idarə edilməsinə uyğun və ehtiyacı olan insanları müəyyən etdikdən sonra, sosial iş üzrə iş menecerləri işin idarə edilməsi proqramı üçün uyğunluq və uyğunluğu müəyyən etmək üçün müraciətçilərin şərtlərini və resurslarını yoxlayır.
Biopsixososial qiymətləndirmə. Sosial iş üzrə iş meneceri müraciətçinin hazırkı fəaliyyət səviyyəsinin sistematik qiymətləndirilməsi vasitəsilə güclü və zəif tərəflərini müəyyən etmək üçün müraciətçinin üzbəüz biopsixososial qiymətləndirilməsi aparmalıdır. Müraciətçini bütöv bir şəxs kimi başa düşmək üçün sosial işçi fiziki, ətraf mühit, davranış, psixoloji, iqtisadi və sosial amillər arasında qarşılıqlı əlaqəni qiymətləndirməlidir. Sosial iş üzrə menecer tərəfindən adətən qiymətləndirilən sahələrə psixi sağlamlıq vəziyyəti daxildir; əvvəllər mövcud olan sağlamlıq və ya psixi sağlamlıq problemləri; müraciətçinin ehtiyaclarının və onun qeyri-rəsmi dəstək sisteminin resurslarının, o cümlədən ailə üzvlərinin, dostlarının, və təşkilati üzvlüklər; sosial rolun işləməsi; ekoloji məsələlər, o cümlədən iqtisadi vəziyyət, məşğulluq vəziyyəti və digər əsas ehtiyaclar; və müvafiq mədəni və dini amillər. Sosial iş üzrə menecer bu qiymətləndirmənin nəticələrinə əsaslanaraq müdaxilə planını formalaşdırır.
Biopsixososial qiymətləndirmə müraciətçinin öz güclü və zəif tərəflərinin özünü qiymətləndirməsi də daxil olmaqla, müvafiq mütəxəssislərin təqdimatını əhatə edir. Müraciətçinin fiziki vəziyyətinin qiymətləndirilməsi üçün digər səhiyyə mütəxəssislərinin iştirakı vacibdir. Müraciətçiyə qayğı göstərən bütün fənlərdən olan peşəkarlar qiymətləndirməyə öz töhfələrini verməlidirlər. Belə birgə fəaliyyət mümkün olmadıqda, sosial iş üzrə menecer lazımi məlumatları toplamalı və qiymətləndirməni başlatmalı, əlaqələndirməli, aparmalı və sənədləşdirməlidir.
Agentlik və ya xidmət sistemindəki bütün iş menecerləri tərəfindən istifadə edilmək üçün qiymətləndirmə nəticələrinin toplanması və hesabatının vahid metodu hazırlanmalıdır. Bu cür üsullardan yalnız peşəkar mühakimə zamanı alət kimi istifadə edilməlidir.
Xidmət planının hazırlanması. Biopsixososial qiymətləndirmə əsasında sosial iş üzrə iş üzrə menecer, müraciətçi və onun ailəsi ilə birlikdə, lazım gəldikdə, fərdi xidmət planı şəklində bir sıra xidmətlər və müdaxilələri seçir və təsvir edir. İş üzrə menecer müraciətçinin iştirakı ilə xidmət planının hazırlanmasının əlaqələndirilməsi və sənədləşdirilməsinə cavabdehdir. İdeal olaraq, iş meneceri xidmət planının qiymətləndirilməsinə və hazırlanmasına müvafiq fənlərdən olan mütəxəssisləri cəlb etməlidir; ideal olaraq, bu peşəkarlar xüsusi funksiyaları və öhdəlikləri öz üzərinə götürməyə razılaşacaqlar.
Planın iki mühüm aspekti müraciətçinin şəxsi və potensialın artırılması hədəfləridir. Digər mühüm amillər iş menecerinin aşağıdakılar haqqında bilikləridir: resurslar, xidmətlər göstərən agentliklərlə qeyri-rəsmi və rəsmi əlaqələr, müraciətçinin xidmətlərdən istifadəsi və tətbiq olunan istifadə xərcləri, həmçinin iş menecerinin alternativ resursları seçməsi. Sosial iş üzrə iş üzrə menecer qayğı planlamasının mühüm resurs bölgüsü funksiyası olduğunu qəbul etməli və xüsusi xidmət planının xərcləri və maliyyələşdirilməsi barədə məlumatlı olmalıdır.
Bu xidmət planı müraciətçinin gözləntilərini və seçimlərini və müraciətçinin açıq şəkildə razılaşdığı qısa və uzunmüddətli məqsədləri özündə birləşdirir. Məqsədlərin yerinə yetirilib-yetirilmədiyini və məqsədlərə nail olub-olmadığını qiymətləndirmək üçün istifadə olunacaq nəticə meyarları seçilməlidir. İlkin məqsədlərin və planların yenidən qiymətləndirilməsi və dəyişdirilməsi üçün cədvəl ilkin planın bir hissəsi olmalıdır. Mümkün olduqda, müraciətçi və/yaxud ailə planın hazırlanmasında iştirakını və razılığını, habelə gözlənilən müşayiət olunan davranışları göstərmək üçün xidmət planını imzalamalıdır.
Xidmət planının həyata keçirilməsi. Xidmət planının həyata keçirilməsi rəsmi və qeyri-rəsmi sistemlər vasitəsilə müraciətçiyə göstərilən xidmətlərin davamlılığının təşkilini və bu xidmətlərin həm müraciətçinin ehtiyaclarına cavab verməsini, həm də qənaətcil olmasını təmin etməyi nəzərdə tutur. Sosial iş üzrə iş meneceri təmin edəcəkləri xidmətlər üçün müəyyən edilmiş standartlara və gözləntilərə aydın şəkildə cavab verən agentlikləri seçir. İş üzrə menecer xidmətlərin təşkilində öz rolunu izah edir, müraciətçiyə təqdim olunacaq xidmətləri təsvir edir, xidmətlərin nə vaxt başlayacağı barədə müraciətçiyə məlumat verir və müraciətçinin özünü təmin etməsinə kömək edən fəaliyyətləri təşviq edir.
Xidmətlərin göstərilməsinin əlaqələndirilməsi və monitorinqi. Sosial iş üzrə menecer müdaxilələrin davamlılığını və bir-birini tamamlamasını təmin etmək üçün xidmətlərin göstərilməsini əlaqələndirməlidir. İş üzrə menecer xidmətlərin xidmət planında göstərildiyi kimi təqdim olunmasını təmin etmək və bu cür xidmətlərin müraciətçinin ehtiyaclarını qarşılamaqda davam edib-etmədiyini yoxlamaq üçün provayderlər və müraciətçilərlə tez-tez əlaqə saxlamalıdır. Müraciətçinin xidmətlərin alınmasının monitorinqi müraciətçi statusunun davamlı yenidən qiymətləndirilməsinin və müdaxilə planının vacib elementidir. Monitorinq iş menecerinə müraciətçinin ehtiyaclarında olan dəyişikliklərə dərhal reaksiya verməyə və müraciətçi xidmətlərinin çatdırılmasını lazımi qaydada dəyişdirməyə imkan verir. O, kifayət qədər xidmətlərin göstərilməsini və həddindən artıq xidmətlərin müraciətçinin və ailənin öz ehtiyaclarını ödəmək qabiliyyətinə mane olmamasını təmin edə bilər. Müraciətçilərin tələbatındakı dəyişikliklərə cavabdehlik xidmət resurslarından optimal, sərfəli istifadə ilə nəticələnir. Monitorinq fəaliyyətlərinin tezliyi müraciətçi ehtiyacının dərəcəsindən və göstərilən xidmət növündən asılı olaraq dəyişir.
Müraciətçi və müraciətçi resursları üçün vəkillik. İş üzrə menecer fərdi müraciətçilər və onların ailələri üçün hüquqlar əldə etmək və ya lazımi xidmətləri, o cümlədən iş menecerinin öz agentliyi tərəfindən təmin edilən xidmətləri əldə etmək üçün vəkillik etməli ola bilər. İş meneceri həmçinin xidmətlərin həqiqətən çatdırılmasını, xidmətdəki boşluqların müəyyən edilməsini və doldurulmasını, fərdin ehtiyaclarının tanınmasını, müraciətçi xidmətlərinin vaxtından əvvəl dayandırılmamasını və lazım olduqda müraciətçi xidmətlərinin dayandırılmasını təmin etmək üçün vəkil kimi xidmət edir. Planın icrası və monitorinqi mərhələlərində toplanmış məlumatlar müraciətçinin adından vəkillikdə istifadə edilməlidir.
Yenidən qiymətləndirmə. Sosial iş üzrə iş meneceri xidmətlərin effektiv və vaxtında göstərilməsini təmin etmək üçün müəyyən edilmiş meyarlara uyğun olaraq müraciətçinin ehtiyaclarını və məqsədlərə çatmaqda irəliləyişləri vaxtaşırı yenidən qiymətləndirəcək. Yenidən qiymətləndirmələrin vaxtı müvafiq vaxt çərçivəsi ilə bağlı mülahizələri əsasında işin rəhbəri tərəfindən əvvəlcədən müəyyən edilmiş və ya situasiya dəyişikliklərinə görə zərurət əsasında həyata keçirilən proqramla müəyyən edilir. Yenidən qiymətləndirmələr ilkin qiymətləndirmənin hamısının və ya bir hissəsinin yenidən həyata keçirilməsini və ya müraciətçinin ən əhəmiyyətli problemlərinin qismən yenidən qiymətləndirilməsini təşkil edə bilər. Vaxtdan asılı olmayaraq, monitorinq kimi yenidən qiymətləndirmələr,
İşə xitam verilməsi. Müraciətçinin müəyyən edilmiş məqsədlərə çatması, reabilitasiya, müraciətçi və ya ailənin tələblərinə uyğun gəlməməsi, müraciətçi və ya iş üzrə menecerin geri çəkilməsi və ya müraciətçinin ölümü daxil olmaqla, bir sıra səbəblərə xitam verilir. Xitam həmçinin məhdud xidmət əlçatanlığına görə baş verə bilər. Belə hallarda, qayğının davamlılığını təmin etmək üçün mümkün olduqda müraciətçi başqa uyğun işin idarə edilməsi proqramına köçürülməlidir. Agentlik işə xitam vermək üçün müəyyən meyarlar təyin etsə də, xitam verilməsinin nəticələrinə hazırlaşmaq iş rəhbərinin, müraciətçinin və digər mühüm şəxslərin məsuliyyətidir.
İşə xitam verildikdən sonra, mövcud vəziyyətin adekvat və uyğun olmasını təmin etmək üçün müraciətçi və müraciətçinin ailəsini izləmək lazım ola bilər. Müraciətçi nəticələrinə aid proqram qiymətləndirmə tədbirlərini toplamaq üçün təqib də həyata keçirilə bilər. Nəzarətə müraciətçinin cari yaşayış şəraitinin adekvatlığının və müraciətçinin fəaliyyətinin sabitliyinin qiymətləndirilməsi daxil ola bilər.

Nəticə
Keys menecment prosesi yardım üçün müraciət etmiş insanların vəziyyətinin qiymətləndirməsindən sonra müdaxilə planı tərtib olunur. Unutmaq lazım deyil ki, müdaxilə planını düzgün tərib etmək üçün mütləq qiymətləndirmə hərtərəfli və dolğun olmalıdır.

Toplanan məlumata əsasən sosial xidmət istifadəçisi üçün fərdi müdaxilə planı hazılamalıdırlar. Bu planda sosial xidmət istifadəçisinin rifahını yaxşılaşdırmaq üçün xidmətlər öz əksini tapmalıdır.Plan sosial xidmət istifadəçisi ilə birgə işlənilib yazılır. Müdaxilə planında təhsil, səhiyyə, hüquqi, sosial, psixoloji, iqtisadi dəstəklər əks olunur. Müdaxilə planında dəyişmək istədiyimiz vəziyyət və ya problem, bunun üçün atılacaq addımlar, vaxt çərçivəsi, məsul şəxslər qeyd olunur.

Ədəbiyyat siyahısı

İnternet qaynaqları

1. 
   https://moderntehsil.blogspot.com/.../yas-psixologiyasnn-met.
   
2. 
    www.mtk.az/.../412_psixologiyadan-muhazire-konspektleri
   
3. 
   https://www3.mruni.eu/ojs/social-work/article/view/2070
   
4. 
   https://en.wikipedia.org/wiki/Case_managementhttps://www.bibliotekacyfrowa.pl/Content/46876/Social_Problems_of_the_Contemporary_Families.pdf
   
5. 
   https://ebooks.azlibnet.az/book/250518new45.pdf