Kafolatlangan xavfsizlik adolat qo'RG'oni, O'z bolangni o'zing asra tushunchalarning mazmuni reja

Jinoyatchilikka karshi kurashish va xukukbuzarliklarning oldini olish borasndagi faoliyatni muvofiklashtirishning samaradorligini oshirish. Uzbekiston Respublikasi Prezidentining 2016 yil 21 oktyabrdagi «Sud-xukuk tizimini yanada islox kilish, fuqarolarning xukuk va erkinliklarini ishonchli ximoya kilish kafolatlarini kuchaytirish chora-tadbirlari tugrisida»gi PF^850-son Farmoniga kura, faoliyatni ish yakunlarining kompleks taxlili asosida rejalashtirish va tashkil etish, bunda e’tiborni avvalo xukukni kullash amaliyoti va amaldagi konun hujjatlarini takomillashtirish orkali tizimli xukukbuzarliklarning sabab va shart-sharoitlarini aniklash xamda bartaraf etishga karatish masalasi belgilab berilgan edi.
2017 yil mobaynida Uzbekiston Respublikasining IIV, DXX, DBK, Bosh prokuratura, Mudofaa vazirligi va boshka mutasaddi idoralar ishtirokida diniy ekstremizm, terrorizm va uyushgan jinoyatchilikning boshka shakllariga karshi kurashish amalieti hech kimda zarracha x;am shubxr bul-masligi kerak - mamlakatimiz suve­reniteta va mustatsilpigiga xavf tugdiradigan ichki va tashsi kuchlarning x;ar sanday xrrakatlariga, har sanday urintilariga satiy va munosib zarba beriladi.
4. Xukukni muxofaza kiluvchi organlar jinoyatchilikka karshi kurash choralarini samarali bajarish va asosiy faoliyat yunalishlarini kelishish asosida ta’minlash maksadida uz faoliyatlarini muvofiklashtiradi.Xukukni muxofaza kiluvchi organlarning jinoyatchilikka karshi kurash borasidagi faoliyatini muvofikdashtirish deganda tezkor-kidiruv faoliyatini, surishtiruvni, dastlabki tergovni amalga oshiradigan organlarning jinoyatchilikka karshi kurash borasidagi faoliyatini muvofikdashtirish nazarda tutiladi.SHu ma’noda, mazkur vazifani bajarish uchun Uzbekiston Respublikasi Prezidentining karori loyixasi va jinoyatchilikka karshi kurashni amalga oshiradigan organlar faoliyatini muvofiklashtirishning tartibi va mexanizmlari anik belgilab beriladi.
Jinoyatchilikka karshi kurash borasidagi faoliyatni muvofiklashtirishning moxiyati, maksadi nimalardan iborat? Uning kanday shakllari mavjud? Muvofiklashtirish bilan xamkorlikning farki bormi?
Muvofiklashtirishning moxiyati. Umumiy maksadga erishish yo‘lida jinoyatchilikka karshi kurashni amalga oshiradigan organlar faoliyatini tartibga solish, samaradorligini yanada oshirish yo‘lida uzaro kelishib harakat kilish muvofikdashtirishning moxiyatini belgilaydi. Modomiki, maksad umumiy, ya’ni jinoyatchilikka karshi kurashish ekan, demak, shu faoliyatni amalga oshiradigan organlar ishini muvofiklashtirish shartmi? X,ammasi xam yagona va umumiy maksadga xizmat kiladi-ku? Tugri, lekin ular­ning har biri mustakil xolda uz vakolati doirasidagina uzlariga xos shakl va usullar bilan jinoyatchilikka karshi kurashadi. Afsuski, jinoyat turlari shu darajada xilma-xilki, ularga karshi samarali kurashish, oldini olish va yo‘l kuymaslik mavjud butun imkoniyatni bevosita ishga solishni, barcha kuchlarni birlashtirishni talab kiladi. Aynan ana shu talabni jinoyatchilikka karshi kurashni amalga oshiradigan organlar faoliyatini muvofiklashtirish orkaligina amalga oshirish mumkin.
O’zbekistonda ko’p sonli greklar yashaydi, ular uchun munosib hayot kechirish kafolatlangan, - dedi u. - Ular respublika rivojlanishiga salmoqli hissa qo’shib kelmoqdalar. Shu bois mamlakatingiz turli millat va elatlar vakillari o’rtasidagi birdamlik va bir-birini to’g’ri tushunish nuqtai nazaridan boshqalarga namuna bo’lishi mumkin.O’zbekiston rahbariyatining uzoqni ko’zlagan siyosatni olib borayotgani tufayli mamlakatda xavfsizlik va barqarorlik kafolatlangan. AQShda faoliyat ko’rsatadigan Gellap instituti deb nom olgan ijtimoiy fikrni o’rganish markazi tomonidan «Qonuniy tartiblarga itoat qilish indeksi» degan mavzuda 2015 yilda o’tkazilgan va e’lon qilingan tadqiqot yakunlariga ko’ra, O’zbekiston dunyodagi 141 ta davlat orasida ikkinchi o’rinni egallagani ham bu fikrni tasdiqlaydi.
Ushbu fursatdan foydalanib, o’zbek xalqini ostonada turgan qutlug’ sana - mamlakat davlat mustaqilligining 25 yillik yubiley bayrami bilan samimiy muborakbod etaman. Do’st O’zbekistonga bardavom tinchlik, farovonlik va taraqqiyot hamda suveren rivojlanish yo’lida yanada ulkan muvaffaqiyatlar tilayman.Bugungi yig‘ilishda faoliyatimizni yana bir bor tanqidiy tahlil qilganimiz sudning tom ma’noda “Adolat qo‘rg‘oni”ga aylanishi yo‘lidagi muhim qadamlardan biri bo‘ldi. Sudda ishlarni sudyalik burchimiz buyurganidek beg‘araz, xolis va adolatli holda ko‘ramiz, eng asosiysi – qabul qilgan har bir qarorimiz qonuniy, asosli, odillik va insonparvarlik tamoyillariga tayangan bo‘lishi uchun barcha mas’uliyatni o‘z zimmamizga olamiz.Shuningdek, bevosita Oliy sudda jinoyat ishi bo‘yicha chiqarilgan hukmlarga protest keltirilib, 11 nafar shaxs oqlandi.
Ularning 2 nafariga nisbatan oqlov qarorlari Oliy sud Rayosati tomonidan qabul qilindi.Masalani viloyatlar kesimida tahlil qiladigan bo‘lsak, Qashqadaryo viloyatida 29, Toshkent shahrida 16, Toshkent viloyatida 13, Surxondaryo viloyatida 7. Xorazm viloyatida 6, Qoraqalpog‘iston Respublikasida 5, Samarqand viloyatida 5, Andijon viloyatida 7, Farg‘ona viloyatida 4 nafar shaxsga nisbatan oqlov hukmlari chiqarildi. Boshqa viloyatlardan ham ana shunday misollarni keltirish mumkin.Bundan tashqari, joriy yilning o‘tgan davrida apellyatsiya, kassatsiya va nazorat bosqichlarida mahkumlar va ularning advokatlari taqdim etgan shikoyatlar asosida jinoyat ishlari ko‘rib chiqilib, 50 nafar shaxs oqlandi. Tergov organlari tomonidan ayblanib, sudlangan va joriy yilda oqlangan, reabilitatsiya qilingan shaxslarning 3 nafari sobiq hokim, 1 nafari prokuror, 10 nafari ichki ishlar va 1 nafari bojxona xodimi, 8 nafari tadbirkor, 14 nafari temir yo‘l, 5 nafari bank xodimi va 22 nafari vaqtincha ishsiz fuqarolardir. Ushbu sud qarorlari Oliy sud tomonidan o‘rganib chiqildi, mazkur jinoyat ishlari bo‘yicha ayblovlar asosli dalillar bilan tasdiqlanmagani, taxmin yoki og‘zaki mish-mishlardan iborat ma’lumotlarga asoslangani bois oqlov hukmlari asosli chiqarilgan, deb topildi.
15 iyun kuni bo‘lib o‘tgan navbatdagi videoselektor yig‘ilishida O‘zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyev farzandlar kelajagi, ularning tarbiyasi va bunga loqayd munosabatda bo‘lish nimalarga olib kelishi haqida so‘z yuritdi.
“Bola ota-ona qo‘lida bir omonatdir”, deydi buyuk allomalarimiz. Bolalarimiz, ularning taqdiri, kelajagi haqiqatan ham juda omonat ekanini bugungi hayot har tomonlama isbotlamoqda, - deydi davlat rahbari. - Agar farzandimizga to‘g‘ri tarbiya bermasak, har kuni, har daqiqada uning yurish-turishi, kayfiyatidan ogoh bo‘lib turmasak, ularni ilmu hunarga o‘rgatmasak, munosib ish topib bermasak, bu omonatni boy berib qo‘yishimiz hech gap emas.
Biz, ko‘pincha bolam maktabda, o‘qishda yoki chet elda ishlayapti, deb xotirjam yuribmiz. Lekin bizning bunday soddaligimiz, beparvoligimizdan dushmanlar makkorlik bilan foydalanmoqda. Bizning jonu jahonimiz bo‘lgan farzandimiz dushmanlar qo‘lida qurolga aylanib qolsa, buning uchun avvalo kim aybdor? O‘zimiz emasmi?
Shuning uchun maktab, litsey va kollejlardagi, oliy o‘quv yurtlaridagi ta'lim-tarbiya, birinchi navbatda, davomat masalasiga nihoyatda jiddiy e'tibor berishimiz shart".
Shu o‘rinda biror o‘quvchi yoki talaba uzrsiz o‘qishga kelmay qo‘ysa, ta'lim maskani ham, oila ham, mahalla, hokimiyat idoralari ham bu to‘g‘rida bong urishi, sergak tortishi, buni favqulodda bir hol deb baholashi kerakligiga e'tibor qaratildi.
Ana shunday nazorat tizimi samarali va o‘zaro bog‘liqlikda ishlaydigan bo‘lsa, albatta biz vaziyatni qo‘lga olib, uni ijobiy tomonga o‘zgartira olishimiz ta'kidlandi.
Shuning uchun ham tumanlarda hokimlar hamda ichki ishlar bo‘limi boshliqlarining yoshlar bilan ishlash bo‘yicha o‘rinbosari lavozimlari tashkil etilgani alohida qayd etildi.
"Keyingi yillarda xalqimiz o‘rtasida keng tarqalgan “O‘z uyingni o‘zing asra!” degan da'vatga bugun “O‘z bolangni o‘zing asra!” deb qo‘shimcha kiritish vaqti keldi, deb o‘ylayman.
Adashgan yoshlarni tarbiyalashimiz, kerak bo‘lsa, jazoni o‘tash joylariga ham borib, ular bilan gaplashishimiz lozim. Chin dildan tavba qilib, ota-onasi, oilasi bag‘riga, to‘g‘ri yo‘lga qaytishni niyat qilgan odamlarga amaliy yordam berishga men davlat rahbari sifatida doimo tayyorman. “Nuroniy”, “Mahalla” jamg‘armalari, Xotin-qizlar qo‘mitasi, “Kamolot” yoshlar ijtimoiy harakati, ichki ishlar idoralari va boshqa tegishli tashkilotlar bu masala bo‘yicha bevosita javobgar bo‘lib, ish samaradorligini tubdan oshirishlari, mutlaqo yangi tizimga o‘tishlari zarur", - deya ta'kidladi Prezident.


Foydalanilgan adabiyotlar:

1. 
   https://fayllar.org/
   
2. 
   https://kun.uz/uz/
   
3. 
   https://www.hasanboy.uz/
   
4. 
   https://api.scienceweb.uz/
   
5. 
   https://huggingface.co/