KAZUS № 3 2005 yilda taniqli qo‘shiqchi va kompozitor Tom Vayt Frankfurt shahri sudiga Orel avtomobil kompaniyasi va uning reklama agentligiga nisbatan "Tom Vayttsning ovoziga yanglishishi mumkin bo‘lgan ovozdan ruxsatsiz foydalanishgani uchun" daʼvo qo‘zg‘atdi. Xonandaning so‘zlariga ko‘ra, u tijorat uchun ushbu kuylash taklifini olgan, ammo rad javobini bergan. Shundan so‘ng, Ore1 va uning reklama agentligi Tom Vaytni ovoz taqlidchisini yollagan holda reklama rolikini suratga olgan. Natijada video Daniya, Norvegiya, Finlyandiya, Shvetsiyada namoyish etildi va sahna ortida "Tom Vaystsning ovoziga juda o‘xshash ovoz" Johannes Brahmsning qo‘shig‘ini kuylagan.
1. Ijroga nisbatan mualliflik huquqi mavjudmi?Fikringizni huquqiy jihatdan asoslantiring.
“Mualliflik huquqi va turdosh huquqlar togrisida”gi qonunning 5-moddasiga binoan mualliflik huquqi obyekti sirasiga: og‘zaki (omma oldida so‘zlash, omma oldida ijro etish va hokazo) ham kiritilgan. Demak ha boladi. Mualliflik huquqi ijodiy faoliyat natijasi bo‘lmish fan, adabiyot va san’at asarlariga nisbatan, ularning maqsadi va qadr-qimmati, shuningdek ifodalanish usulidan qat’i nazar, tatbiq etiladi.
Mualliflik va turdosh huquqlar haqida nimalarni bilasiz?
10-modda. Mualliflik huquqining yuzaga kelishi. Mualliflik prezumpsiyasi
Fan, adabiyot va san’at asariga mualliflik huquqi uni yaratish fakti bo‘yicha yuzaga keladi. Mualliflik huquqining yuzaga kelishi va amalga oshirilishi uchun asarni ro‘yxatdan o‘tkazish yoki biron-bir boshqa rasmiyatchilikka rioya etish talab qilinmaydi.
Asarning asl nusxasida yoki nusxasida muallif sifatida ko‘rsatilgan shaxs, agar boshqacha hol isbotlanmagan bo‘lsa, asar muallifi hisoblanadi.
Asar imzosiz yoki taxallus ostida chop etilgan taqdirda (muallifning taxallusi uning kim ekanligiga shubha qoldirmaydigan hollar bundan mustasno), asarni chop etgan, asarda ismi-sharifi yoki nomi ko‘rsatilgan noshir, agar boshqa dalillar bo‘lmasa, muallifning vakili hisoblanadi hamda muallifning huquqlarini himoya qilish va ularning amalga oshirilishini ta’minlash huquqiga egadir. Bu qoida bunday asar muallifi o‘z shaxsini oshkor etguniga va o‘zining muallif ekanligini ma’lum qilguniga qadar amalda bo‘ladi.
