Kbt я25 uot (059) Baş redaktor

26

Ə d ə b i y y a t

Dadaşova, R. Səfəvilərin 

son dövrü [Mətn]: ingi-

lisdilli tarixşünaslıqda 

/R. İ. Dadaşova; baş elmi 

məsləhətçi. Seyxülislam 

Allahşükür Paşazadə; elmi 

red. Y. Mahmudov.-Bakı: 

Nurlan, 2003.- 440 s. 

Qur’ani-Kərim [Mətn] /

Ərəb dilindən tərcümə 

edənlər: Bünyadov Z. M., 

Məmmədəliyev, V.M.; Ön 

söz: V.M.Məmmədəliyev; 

Məsləhətçi red.: Şeyxülis-

lam A.H. Paşazadə.- Bakı: 

Çıraq, 2004.- 636 s. 

Məhərrəmzadə, B 

Müsəlman hüququn 

mənbələri[Mətn] : Monoq-

rafiya /B.Məhərrəmzadə; 

Baş məsləhətçi: 

Ş.A.Paşazadə; Elmi red.: 

A.İbrahimov.- Bakı : QAPP-

Poliqraf NPK , 2000.- 64 s.

İ n t e r n e t d ə

www.adam.az

www.az.wikipedia.org

www.science.az

65  

illiyi

Fəlsəfə.İqtisadiyyat.Din

Şeyxülislam

---

münaqişənin  dini  müstəviyə  keçməsinə  imkan 

verməmişdir. O, 1988-ci ildən başlayaraq erməni 

kilsəsinin  rəhbərlərini  Qarabağ  məsələsi  ilə  bağ-

lı konstruktiv dialoqa dəvət etmişdir. A.Paşazadə 

Roma Katolik və Rus Pravoslav kilsələrinin təklifi 

ilə  katolik-pravoslav  məzhəblərarası  əlaqələr  ko-

missiyasına üzv (2006) seçilmişdir.

  Sülh  yaradılması  və  tolerantlığın  bərqərarı 

sahəsində  uğurlu  fəaliyyətinə  görə  Şeyxülislam 

2007-ci  ildə  Sülh  Fondları  Beynəlxalq  Assosia-

siyası,  Ümumdünya  Veteranlar  Federasiyası  və 

“Xalq  yaddaşı”  Beynəlxalq Veteranlar  Fondunun 

təsis etdikləri xatirə medalı ilə təltif olunmuşdur. 

A.Paşazadə bu mükafatın ilk laureatlarından biri-

dir.

 Şeyxülislam A.Paşazadənin Azərbaycanda dini 

mərasimlər içərisində xüsusi həssaslıqla yanaşılan 

Aşura  mərasimi  ilə  bağlı  uğurlu  təşəbbüsü  müa-

sir Azərbaycanın mənəviyyat tarixinə həkk olun-

muşdur. O, Aşura günlərində simvolik olaraq qan 

çıxarılması  ayininin  mahiyyətinin  saxlanılması 

şərtilə,  onun  ictimai  baxımdan  əhəmiyyətli  for-

masının tətbiqinə nail olmuşdur. Belə ki, irsi qan 

xəstəliklərindən əziyyət çəkən insanların, xüsusilə 

talassemiyalı  uşaqların  ehtiyaclarının  ödənilməsi 

istiqamətində  təmənnasız  qan  verilməsi  aksiya-

larının  təşkilinə  nail  olunmuşdur.  A.Paşazadənin 

təşəbbüsü  ilə Aşura  günlərində Azərbaycanın  bir 

çox məscid və ziyarətgahlarında yad olunan İmam 

Hüseynin  şəninə  qanvermə  aksiyalarında  iştirak 

edən  insanlar,  həm  müqəddəslərə  olan  ehtiram-

lı  münasibətlərini  nümayiş  etdirir,  həm  də  xəstə 

insanlara  real  kömək  göstərmələrindən  məmnun 

olurlar.  Son  illər  bu, Allaha  xoş  gedən  aksiyala-

rın  təşkili  ictimaiyyət  arasında  olduqca  müsbət 

qarşılanmış və davamlı olmasına sosial sifariş ya-

ranmışdır.  Beləliklə,  A.Paşazadə,  Aşura  zamanı, 

çox  zaman  müsbət  qiymətləndirilməyən,  qınaq 

obyektinə çevrilmiş xəncərlə baş yarma, zəncirlə 

bədənə xəsarət yetirmə ilə qan çıxarma ənənəsinin 

cəmiyyətə faydalı ictimai aksiyaya, insansevərlik 

nümunəsinə çevrilməsinə nail olmuşdur.

  A.Paşazadə  bu  illərdə  elmi  fəaliyyətlə  də 

məşgul  olmuşdur.  1986-cı  ildə  İordaniya  İslam 

Mədəniyyəti  Kral  Akademiyasına  müxbir  üzv, 

2001-ci ildə isə həqiqi üzv seçilmişdir. Beynəlxalq 

Fiqh  Akademiyasının  həqiqi  üzvüdür.  O, 

həmçinin, 2008-ci ildə yaradılmış Beynəlxalq Fiqh 

Təşkilatının  təsisçilərindən  biridir.  1992-ci  ildə 

doktorluq  dissertasiyasını  müdafiə  edərək,  tarix 

elmləri doktoru elmi dərəcəsi almışdır. Azərbaycan 

Ziyalıları Milli Elmi Yaradıcılıq Qurumunun aka-

demikidir.  Bakı  Dövlət  Universitetinin  professo-

rudur. Tarix  və  ilahiyyat  üzrə  “Qafqazda  İslam”, 

“İslamda ümmət və şüubilik”, “Quranın təfsiri və 

tərcüməsi  tarixi”  monoqrafiyalarının,  “Qurani-

Kərimin ilahi hökmləri və öyrənilməsi”, “İslamda 

şəhidlik”,  “Milli  münasibətlər  və  din”,  “Qurani-

Kərimin  ecazkarlığı”,  “Qurani-Kərimdə  insan 

təbiəti” mövzularında elmi əsərlərin və çox sayda 

məqalələrin  müəllifidir.  İslam  tarixi  abidələrinin, 

qədim əlyazmalarının üzə çıxarılması, mübadiləsi 

və s. sahələrdə bir sıra elmi axtarışlar həyata ke-

çirmişdir.  A.Paşazadə  Azərbaycan  Respublikası 

Prezidenti  yanında  Ali  Attestasiya  Komissiya-

sının  Ekspertlər  Şurasının  üzvüdür.  O,  onadək 

kitabın  elmi  redaktorudur.  2009-cu  ilin  iyunun-

da  A.Paşazadə  MDB  müsəlman  dini  liderlərinin 

Məşvərət Şurasının sədri seçilmişdir. 2009-cu ilin 

iyulunda  A.Paşazadə  YUNESKO  yanında  yara-

dılan din xadimlərinin yüksək səviyyəli məşvərət 

qrupunun üzvü seçilmişdir.

Allahşükür  Paşazadə  SSRİ-nin  “Xalqlar  dost-

luğu”  ordeni  (1988),  Misirin  I  dərəcəli  “Əl  elm 

və  əməl”  (1992)  ordeni,  Çeçen  Respublikasının 

“Millət qəhrəmanı” ordeni (1998), Rus Pravoslav 

kilsəsinin I dərəcəli “Müqəddəs Vladimir” (2001) 

və I dərəcəli “Sergi Radonejski” (2005) ordenləri, 

Gürcüstan Respublikasının “Şərəf” (2002) ordeni, 

Vatikan  dövlətinin  “Müqəddəs  Qreqori”  ordeni 

(2005), Rusiya Federasiyasının “Dostluq” (2006) 

ordeni, İordaniya krallığının I dərəcəli “Kral Hü-

seyn”  ordeni  (2007),  Rus  Pravoslav  Kilsəsinin 

˝Şöhrət  və  Şərəf˝  ordeni  (2009),  Gürcüstan  Res-

publikasının “Qoyunun qızıl dərisi” ordeni (2009) 

və s. layiq görülmüşdür. 

Azərbaycan  Respublikasının  “Şöhrət”  (1994), 

“İstiqlal”  (1999)  və  “Şərəf”  (2009)  ordenləri  ilə 

təltif edilmişdir. 

---