Əslində daha aşağı investisiyalaşmanın digər bir səbəbi isə biznesin aqrar sektorda daha az təmsil olunması amilidir. Beləki, sektorda istehsal edilən ümumi məhsulun 7%-i kənd təsərrüfatı müəssisələrinin payına düşür. Digər 93% isə fərdi sahibkarlar, ailə kəndli və ev təsərrüfatlarının payına düşür. Bu qrup iştirakçıların maliyyə imkanlarının məhdud olması inovasiyaya və infrastrukturun, texnikanın yenilənməsinə vəsait ayırma imkanını məhdudlaşdırır. Təbii ki, bu hal sonda istehsalın mənfəətliyinə və artım sürətinə də təsir edir. Beləki, ötən 10 ilin göstəricilərinin təhlili nəticəsində aydın olur ki, sektorda istehsalın həcmi təxminən 3.6 dəfə, fərdi sahibkarlar, ailə kəndli və ev təsərrüfatlarında 3.4 dəfə böyümə olduğu halda kənd təsərrüfatı müəssisələrinin istehsal etdikləri məhsulların dəyər ifadəsi təxminən 9 dəfə artıb. Nəticədə sonuncunun ümumi istehsalda xüsusi çəkisi 10 il ərzində 2.8%-dən 7%-dək yüksəlib. Beləliklə məlum olur ki, aqrar sektorda effektiv inkişafa nail olmaq üçün ilk növbədə bu istiqamətdə yeni müəssisələrin formalaşdırılması istiqamətində səylər artırılmalı və hökumət müxtəlif üsullarla- istehsalın həcminə uyğun olaraq subsidiyalaşma, uzunmüddətli və aşağı faizli kreditləşdirmə, ixraca uyğun əlavə subsidiya rejiminin tətbiqi kimi təşviqedici addımlar atmalıdır. Eyni zamanda isə korporativ fermer təsərrüfatı haqqında qanun qəbul edilməlidir. Çünki, hazırda kənd təsərüfatında istehsalçının əsas problemlərindən biri məhsulu dəyər-dəyməzinə satmaqdır. Çünki, bu istehsalçıların əksəriyyətinin öz məhsullarını pərakəndə satışını təşkil etmək kimi imkanları yoxdur. Nəticədə bazarlarda məhsulların Cədvəl 4: Kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalında sektorlar üzrə iştirakçı tərəflərin payı ( faizlə)
İllər
|
Cəmi
|
o cümlədən
|
Cəmi
|
o cümlədən
|
Cəmi
|
o cümlədən
|
bitkiçilik məhsulları
|
heyvandarlıq məhsulları
|
bitkiçilik məhsulları
|
heyvandarlıq məhsulları
|
bitkiçilik məhsulları
|
heyvandarlıq məhsulları
|
Bütün təsərrüfat kateqoriyaları
|
Kənd təsərrüfatı müəssisələri və sair təşkilatlar
|
Fərdi sahibkarlar, ailə kəndli və ev təsərrüfatları
|
2003
|
100
|
55,6
|
44,4
|
100
|
24,8
|
75,2
|
100
|
56,5
|
43,5
|
2004
|
100
|
55,6
|
44,4
|
100
|
20,6
|
79,4
|
100
|
57,1
|
42,9
|
2005
|
100
|
53,6
|
46,4
|
100
|
20,2
|
79,8
|
100
|
54,9
|
45,1
|
2006
|
100
|
53,2
|
46,8
|
100
|
25,1
|
74,9
|
100
|
54,0
|
46,0
|
2007
|
100
|
59,2
|
40,8
|
100
|
19,4
|
80,6
|
100
|
60,9
|
39,1
|
2008
|
100
|
59,5
|
40,5
|
100
|
22,0
|
78,0
|
100
|
61,6
|
38,4
|
2009
|
100
|
55,3
|
44,7
|
100
|
30,7
|
69,3
|
100
|
56,9
|
43,1
|
2010
|
100
|
51,6
|
48,4
|
100
|
31,2
|
68,8
|
100
|
52,6
|
47,4
|
2011
|
100
|
51,7
|
48,3
|
100
|
34,8
|
65,2
|
100
|
52,6
|
47,4
|
2012
|
100
|
50,7
|
49,3
|
100
|
30,5
|
69,5
|
100
|
52,2
|
47,8
|
2013
|
100
|
50,1
|
49,9
|
100
|
33,1
|
66,9
|
100
|
51,4
|
48,6
|
2014
|
100
|
50.3
|
49.7
|
100
|
33.6
|
66.4
|
100
|
51.9
|
48.1
|
Mənbə: Azərbaycan Respublikası Dövlət Statistika Komitəsi, 2015
|
Dostları ilə paylaş: |
