Кимёвий технология асосий жараён ва курилмалари

-rasm. Markazdan qochma nasos

Yüklə 1,46 Mb. səhifə 4/12 tarix 22.09.2023 ölçüsü 1,46 Mb. #147078

Насослар

Bu səhifədəki naviqasiya:

• Markazdan qochma nasosning asosiy tenglamasi (Eyler tenglamasi).
• >0 va H> . 

2.26-rasm. Markazdan qochma nasos sxеmasi. 1,7- klapan; 2- sorish quvuri; 3- ishchi g`ildirak; 4- o`q; 5- qobiq; 6- haydash quvuri; 8- zadvijka.

2.27-rasm. Ko`p bosqichli, markazdan qochma nasos sxеmasi. 1-ishchi g`ildirak; 2-qobiq; 3- o`q; 4- aylanma kanal.

Natijada ishchi g`ildiragiga kirishdagi bosim pasayib, suyuqlik beto`xtov nasosga so`rib boriladi. Markazdan qochma turdagi nasosni ishga tushirishdan oldin nasos ichida siyraklanish hosil qilish uchun uning ichiga suyuqlik quyiladi. Nasosdan suyuqlik orqaga oqib ketmasligi uchun, qaytarish klapani so`rish trubasiga o`rnatilgan bo`ladi. Gidravlik mashinalar bir va ko`p bosqichli nasoslarga bo`linadi.
Bir bosqichli nasosning bosimi 50 m suv ustunidan oshmaydi. Shuning uchun yuqori bosim hosil qilish uchun bir o`qning o`ziga ketma-ket bir necha ishchi g`ildiragi o`rnatiladi.
Ko`p bosqichli nasosning bosimi g`ildirak soniga proporstional. Ko`pincha g`ildiraklar soni beshtadan ortmaydi (2.27- rasm).
Markazdan qochma nasosning asosiy tenglamasi (Eyler tenglamasi). Ma’lumki, aylanish o`qiga nisbatan vaqt birligi ichida ma’lum bir suyuqlik massasi harakat miqdorining o`zgarishi, hamma tashqi kuchlar momentlarining yig`indisiga teng, ya’ni aylanish momentiga teng.
Suyuqlikni g`ildirakka kirishdagi absolyut harakat tezligi C₁ tezlikli mos ravishda nisbiy tezliklar w₁ va w₂ va aylanma tezliklar u₁ va u₂ ning geometrik yig`indisiga teng bo`ladi (2.28-rasm). G’ildirak kuragi bo`ylab harakatlanayotgan elementar oqimcha uchun,
g `ildirakka kirishda:

g`ildirakdan chiqishda esa:

bu erda  - suyuqlik zichligi; V – suyuqlik oqimchasi hajmi.

2-2 va 1-1 kesimlar uchun mos ravishdagi harakat miqdori memontlari:

;
,

bu erda r₁ va r₂ – ishchi g`ildirakning tashqi va ichki radiuslari; <sub>1</sub> va <sub>2</sub> - suyuqlikni g`ildirakga kirish va chiqishdagi absolyut va aylanma tezliklari orasida burchak.

Harakat miqdori momenti elektr yuritkichdan beriladigan energiya hisobiga oshirish mumkin.

=1 vaqt ichida harakat miqdori momenti ortishi:
suyuqlik oqimchasi uchun:

suyuqlikning butun massasi uchun:

(2.84)

Ideal oqim uchun hamma harakat energiyasi harakat miqdori momentining ortishiga sarflanadi. Tashqi aylantirish (burish) momenti:

(2.85)

Tashqi chetki tezliklar u₁=r₁ va u₂= r₂ ni hisobga olib va (2.84) va (2.85) ni tenglatib va (2.85) tenglamani H_t ga nisbatan echganda, markazdan qochma nasos uchun Eyler tenglamasiga ega bo`lamiz:

(2.86)
Suyuqlikni g`ildirakka urilmasdan kirishi va undan chiqishi shartini hisobga olib, <sub>1</sub>=90 va <sub>2</sub> =10...15 qabul qilinsa, (2.86) tenglama quyidagi ko`rinishga ega bo`ladi:
(2.87)
(2.28) rasmga qarab, tezliklar parallelogrammasidan C<sub>2</sub>  cos<sub>2</sub>=C<sub>u2</sub> <sup>.</sup> <sub>1</sub>=90 bo`lganda:
(2.88)
(2.88) tenglamasi ishchi g`ildiragining cheksiz sonli kurakchalari uchun olindi. Shuning uchun kurakchalar sonini hisobga oluvchi  koeffistient (2.88) tenglamaga kiritiladi, uning qiymati  =0,6...0,8 ga teng.
Hakikiy xajmiy bosim nazariy bosimdan doimo kam bo`ladi. Chunki energiya nasosdagi gidravlik qarshiliklarni engish uchun sarflanadi:


(2.89)

bu erda _r – gidravlik foydali ish koeffistienti 0,8...0,95 ga teng bo`ladi.

Nasos bosimi ma’lum darajada kuraklarning shakliga ham bog`lik bo`lib, aylanma va nisbiy tezliklar vektori orasidagi ₂ burchak yordamida aniqlanadi (2.28-rasm).

Tezlik parallelogrammasidan:



Unda:
(2.90)

₂  90 bo`lganda (kurakchalar ishchi g`ildirakning aylanish yo`nalishi bo`yicha egilgan bo`lsa): >0 va H> . <sub>2</sub>  90 da esa (kurakchalar ishchi g`ildirakning aylanish yo`nalishiga qarama-qarshi buklangan): <0 va kurakchalar radial bo`lganda ₂ = 90, 0 va .

Demak, eng katta bosim kurakchalar ishchi g`ildiragining aylanish yo`nalishi bo`yicha buklangan holatga to`g`ri keladi (2.29-rasm). G’ildirakdagi gidravlik yo`qotishlar kam bo`lishi uchun, kurakchalar quyidagicha buklanadi <sub>2</sub> =140...164<sup>0</sup> va <sub>1</sub>=153...166<sup>0</sup> bo`ladi (2.29-rasm).

Markazdan qochma nasoslarda unumdorlik ma’lum miqdorda ishchi g`ildirak kanallarining erkin kesim yuzalari yordamida aniqlanadi (2.28-rasmga qarang).
Nazariy unumdorlik ushbu tenglama yordamida hisoblanadi:


(2.91)

bu erda F₂ –ishchi g`ildirakning tashqi aylana bo`yicha erkin kesim kanali yuzasi; S_r2 – suyuqlikning ishchi g`ildirakdan chiqishdagi absolyut tezligining radial tashkil etuvchisi; D<sub>2</sub> - g`ildirakning tashqi diametri; z-kurakchalar soni;  - kurakchalar qarshiligi; b - g`ildirak eni.

Nasosning haqiqiy unumdorligi:

bu erda _v –nasosning hajmiy foydali ish koeffistienti.

Yüklə 1,46 Mb.

Dostları ilə paylaş: