Kimyo” kafedrasi “Himoyaga tavsiya etildi”

Test savollari
1.Quyidagi moddalar massasini mos ravishda qo`yib chiqing:

S

H2S

SO2

SO3

1)64 2)32 3)80 4)34
Javob:

S	H2S	SO2	SO3
2	4	1	3

2. 
   Modda formulasiga mos nomlarni to`g`ri ko`rsating:
   

1	S	A	Vodorod sulfid
2	H2S	B	Sulfit angidrid
3	SO2	C	Sulfit kislota
4	SO3	D	Oltingugurt
5	H2SO3	E	Oltingugurt VI-oksid

Javob:

1-D

2-A

3-B

4-E

5-C

3.Quyidagilar orasidan oddiy moddalarni aniqlang:

1	2	3	4	5	6	7	8
CO	H2S	S8	C60	H2O	H2SO3	H2	HNO3

Javob:

1	2	3	4	5	6	7	8
		S8	C60			H2

4.Kislotalarni kislotalik kuchi ortib borishi tartibida joylashtiring:

1. 
   H₂SO₄ b) H₂SiO₃ c) H₂CO₃ d) H₃PO₄
   

Javob:_b_–_c_–_d_–_a___5.Kislotalarga_(+),_asoslarga_(-)_ishorasini_qo`yib_chiqing'>Javob: b – c – d – a


5.Kislotalarga (+), asoslarga (-) ishorasini qo`yib chiqing:

NaOH

H2SO4

Ai(OH)3

H2CO3

Ca(OH)2

KOH

H2SiO3

Pb(OH)4

Javob:

NaOH	H2SO4	Al(OH)3	H2CO3	Ca(OH)2	KOH	H2SiO3	Pb(OH)4
-	+	-	+	-	-	+	-

6. Quyidagi moddalarning agregat holatlarini toping:

S

H2S

SO2

SO3

Gaz, qattiq, suyuq.
Javob:

S	H2S	SO2	SO3
Qattiq	gaz	Gaz	Suyuq

7. Quyidagi reaksiyalar natijasida hosil bo`luvchi mahsulotlarni to`g`ri ko`rsating:

1	FeO+HCl	A	CuO + H2O
2	CaO+SO3	B	FeCl2+H2O
3	Zn(OH)2 + HNO3	C	ZnNO3 + H2O
4	Cu(OH)2	D	CaSO4

_Javob:

1-B

2-D

3-C

4-A

8.Quyidagi o`zgarishlarni amalga oshirish uchun zarur kimyoviy reaksiyalarning tenglamalarini yozing:
S ¹→ ZnS ²→SO₂ ³→ S

1. 
   S+ZnSO₄ ; b) S+Na₂ZnO₂; d) S+Zn; e) ZnS+H₂S;
   

f) ZnS+O₂; g) SO₂+ZnS; h) SO₂+H₂S
Javob:

1-d

2-f

3-h

9. 
   Elementlarni atom radiuslari ortib borishi qatorida joylashtiring:
   

a) S; b) Cl; c)P; d)Al; e)Si; f)Na; g) Mg
Javob: b, a, c, e, d, g, f.
10.Moddalar tarkibidagi markaziy atomning gibridlanish turini aniqlang:
1)NH₃; 2)H₂SO₄; 3) BeCl₂ ; 4) SO₃; 5) C₂H₂. a)sp; b)sp²; c)sp³
Javob:

NH3	H2SO4	BeCl2	SO3	C2H2
sp^3	sp^3	sp	sp^2	sp

11.Oksidlarni tarixiy nomlari bilan juftlab ko`rsating:

1	CO	A	Kuldiruvchi gaz
2	N2O	B	Karbonat angidrid
3	NO2	C	Sulfit angidrid
4	CO2	D	Tulki dumi
5	SO2	E	Is gazi

Javob:

1-E

2-A

3-D

4-B

5-C

12. A + H₂SO_4(kons) →ZnSO₄ + B_(gaz) + C_(cho`kma) + H₂O reaksiyada ishtirok etgan A, B va C moddalarni aniqlang:
Javob: A-Zn; B-SO₂; C-S.
13.Quyidagi massalarda olingan gazlarning normal sharoitdagi hajmlarini aniqlang:

Massa, g/mol	gaz		n.sh.dagi hajmi
42	CO	A	44,8 l
22	N2O	B	33,6 l
92	NO2	C	5,6 l
11	CO2	D	2,8 l
8	SO2	E	11,2 l

Javob:

Massa, g/mol	gaz		n.sh.dagi hajmi
42	CO	B	33,6 l
22	N2O	E	11,2 l
92	NO2	A	44,8 l
11	CO2	C	5,6 l
8	SO2	D	2,8 l

14.Jadvalni to`ldiring:

Asosiy xossalari	Vodorod sulfid	Oltingugurt dioksid	Sulfat angidrid
Molekulyar formulasi	1	2	3
Nisbiy molekulyar massasi	4	5	6
Fizik xossasi	7	8	9

1. 
   SO₃ ; b) H₂S; c) SO₂; d) 64; e) 34 ; f) 80; g) palag`da tuxum hidli; h) suvda yaxshi eruvchi gaz; i)suv bilan shiddatli reaksiyaga kirishadi, bug` va suyuq holatda bo`lishi mumkin.
   

Javob:

Asosiy xossalari	Vodorod sulfid	Oltingugurt dioksid	Sulfat angidrid
Molekulyar formulasi	b	c	a
Nisbiy molekulyar massasi	e	d	f
Fizik xossasi	g	h	i

15. 
    Konsentrlangan sulfat kislotaning juda faol metallar (a), o`rtacha faol metallar (b) va passiv metallar bilan reaksiyalarida oltingugurtning qanday birikmalari hosil bo`ladi ? 1) - ; 2) SO₂, S, H₂S; 3) SO₂
    

Javob:

a	B	c
2	3	1

16.Birikmalardagi oltingugurtning oksidlanish darajalarini to`g`ri ko`rsating:

SO3	H2S	SO2	Na2S2O3	H2SO4	S8

+6; 0; -2; +4; +6; +4; 0

Javob:

SO3	H2S	SO2	Na2S2O3	H2SO4	S8
+6	-2	+4	0; +4	+6	0

17.Moddalarning mol miqdorlari quyidagicha olinganda ularning massalari qanday qiymatlarni ko`rsatadi:

Modda formulasi	H2S	SO2	Na2S2O3	H2SO4	S8
Mol miqdori	1,5	2,25	0,4	1,25	0,2
massasi

Javob:

Modda formulasi	H2S	SO2	Na2S2O3	H2SO4	S8
Mol miqdori	1,5	2,25	0,4	1,25	0,2
massasi	51	144	63,2	122,5	51,2

XULOSA

1. 
   Oltingugurt (IV) oksid. Oltingugurt (IV) oksid, boshqacha aytganda sulfit angidrid odatdagi sharoitda o'tkir, bo‘g‘uvchi hidli, rangsiz gaz. - 10 °C ga qadar sovitilganda rangsiz suyuqlikka aylanadi. U po`lat ballonlarda suyuq holda saqlanadi.
   
2. 
   Oltingugurt (IV) oksid oltingugurt yondirilganda ham hosil bo'ladi. Sanoatda S0₂ pirit FeS₂ yoki rangli metallarning oltingugurtli rudalarini (rux aldamasi ZnS, qo‘rg‘oshin yaltirog‘i PbS va b.) kuydirishda hosil bo'ladi. Bunda hosil bo'lgan oltingugurt (IV) oksid S0₂ asosan oltingugurt (VI) oksid S0₃ va sulfat kislota olishda ishlatiladi.
   
3. 
   Sulfit kislota ikki asosli kuchsiz kislota. Suvdagi eritmasigina ma`lum. Rangsiz, o`tkir qidli. Kuchli qaytaruvchi. Yorug`lik ta`sirida parchalanadi. Sulfit kislotaning normal tuzlari sul`fitlar, nordon tuzlari esa gidrosulfitlarlir.
   
4. 
   Oltingugurt sanoatda va qishloq xo'jaligida keng ko`lamda ishlatiladi. Qazib olinadigan oltingugurtning yarmiga yaqini sulfat kislota olishga sarflanadi.
   
5. 
   Oltingugurtdan kauchukni vulkanlashda foydalaniladi: bunda kauchukning puxtaligi va elastikligi ortadi. Oltingugurt guli (mayin kukun) holida oltingugurt tok va g'o'za kasalliklariga qarshi kurashda ishlatiladi. U o'q-dori, gugurt, shuialanadigan tarkiblar olish uchun ham ishlatiladi. Tibbiyotda teri kasalliklarini davolash uchun oltingugrtli surkov dorilar tayyorlanadi.