Kitab Elxan muellim indd

Ermənistanın Azərbaycana qarşı silahlı təcavüzü və işğalın ağır nəticələri
57
www.elkhan-suleymanov.az
qust 1949-cu il Cenevrə Konvensiyası”-nın, “Beynəlxalq silahlı 
münaqişələrin  qurbanlarının  müdafiəsi  haqqında”  12  avqust 
1949-cu  il  Cenevrə  Konvensiyalarına  əlavə  Protokolun  (1977-
ci  il),  BMT  Baş Assambleyasının  “Silahlı  münaqişələr  zamanı 
qadın və uşaqların müdafiəsi haqqında” 14 dekabr 1974-cü il 
tarixli 3318(XXIX) qətnaməsinin müddəaları ciddi şəkildə po-
zulmuşdur.
Ermənistanın Azərbaycana qarşı silahlı təcavüzü insan hü-
quqlarının  kütləvi  və  kobud  şəkildə  pozulması  ilə  müşayiət 
olunmuşdur və Ermənistanın yerli azərbaycanlı əhalisinə qar-
şı  törətmiş  olduğu  cinayət  əməlləri  bəşəriyyətə  qarşı  cinayət 
kateqoriyasına düşür. Belə ki, Ermənistan-Azərbaycan Dağlıq 
Qarabağ  münaqişəsi  zamanı  Ermənistanın  silahlı  qüvvələri 
tərəfindən 20 mindən çox insan öldürülmüş, 50 mindən çox in-
san yaralanmış və şikəst edilmiş, minlərlə insan itkin düşmüş, 
məhkəməsiz edamlar və mülki əhalinin kütləvi qırğını, girov 
götürülməsi,  onlardan  icbari  işlərdə  istifadə  olunması  halla-
rı baş vermişdir. Hərbi əsirlər və girovlar işgəncələrə və digər 
qeyri-insani rəftarlara məruz qalmış, yaralılar və xəstələrə adi 
tibbi yardım belə göstərilməmişdir. Hazırda hərbi əsirlərin və 
girovların  böyük  əksəriyyəti  Ermənistan  Respublikasında  və 
işğal altındakı ərazilərdə beynəlxalq Qırmızı Xaç Komitəsindən 
(BQXK) gizli saxlanılır.
Azərbaycan xalqına qarşı ən dəhşətli cinayətlərdən biri Xo-
calı şəhərində törədilmişdir. Xocalı faciəsi Xatın və Lidise soy-
qırımları kimi insanlıq tarixinə düşmüş qanlı olaydır. Belə ki, 
1992-ci  il  fevralın  25-dən  26-a  keçən  gecə  Ermənistan  silahlı 
qüvvələri Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ ərazisindəki erməni si-
lahlı dəstələri ilə birgə Xankəndi ilə Əsgəran arasında yerləşən 
Xocalı  şəhərini  zəbt  edərək,  Azərbaycan  xalqına  qarşı  soyqı-
rım  cinayəti  həyata  keçirmişdir.  Xocalı  şəhərində  törədilmiş 
cinayətlər keçmiş SSRİ-nin Xankəndində yerləşən 366-cı motoa-
tıcı alayının şəxsi heyətinin və texnikasının bilavasitə iştirakı ilə 
həyata keçirilmişdir. Belə ki, Rusiya silahlı qüvvələrinin 366-cı 
motoatıcı alayının mayoru Oqanyan Seyran Muşeqoviçin (Sey-

---