Kitobxonlik madaniyatini yanada rivojlantirishchora tadbirlari

extensivus so’zidan olingan bo’lib – kengaytirilgan, yoyilgan
ma‘nolarini anglatadi. Bunday o’qish ma‘lum yo’nalishdagi hajman
katta matnlarning umumiy mazmunini ilg‗ab olish maqsadida amalga
oshiriladi. O’qirmanning diqqati matnning shakliga emas, mazmuniga
qaratiladi, ya‘ni sintez analizdan ustuvorlik qiladi. Ekstensiv o’qishda
mazmunning mohiyatiga chuqur kirib uni o’zlashtirib olish emas,
balki uni umumiy tarzda ilg‗ab olish muhim ahamiyat kasb etadi. Bu
o’qish turi oliy filologik ta‘limda talabalarning mustaqil o’qishlari va
auditoriyada domlasi bilan birgalikda muhokama qilishlari uchun
tavsiya etiladi. Unda ma‘lum maqsad asosida o’qilgan asarlarning
muhokamasi, u bilan bog‗liq yozma ishlar uyushtirish va hk. bir qator
mantiqiy faoliyat nazarda tutiladi.
7.O’quv (didaktik) tahlili jamoa shaklida amalga oshirilib,badiiy asarning hozirgi hayotiy va badiiy mantig‘i hamda estetik o‘ziga xosligini anglash orqali o‘quvchilarda ezgu ma’naviysifatlarni shakllantirishga yo‘naltirilgan estetik-pedagogik
faoliyatdir/
8.Hikoya mazmunini o’zlashtirish bo’yicha matn asosida quyidagi
ishlar amalga oshiriladi:
1. Matn mazmuni yuzasidan savollarga javob berish.
2. Hikoya matni asosidagi topshiriqlarni bajarish.
3. Hikoya mazmuni yuzasidan o’quvchilarning savollar tuzishi.
4. Hikoya mazmuniga mos rasmlar chizish.
5. Hikoya matnini qismlarga bo’lish.
6. Har bir qismga sarlavha topish.
7. Hikoyaga reja tuzish.
8. Reja asosida qayta hikoyalash (to’liq, qisqartirib va ijodiy qayta
hikoyalash).
9. Reja asosida bayon yozish va hk
9. “Mutolaa” so'zi arabcha “o'qish” degan ma'noga ega bo'lsa-da, bugungi kunda
u kitob o'qishdan ko'ra kengroq tushunchani anglatmoqda. A. Umarov fikricha:
“Mutolaa madaniyati ijtimoiy guruhlar, uyushmalar va alohida individlarning
umumiy ma'lumot olishga yo'naltirilgan jarayon, xulq-atvor va faoliyatlari
mazmuni hamda tarkibiy tizimlarida yuz beruvchi o'zgarishlar majmuini
ifodalovchi bilimlar, me'yorlar, ijtimoiy hodisalar va boshqa atributlardir