Klassik maktab vakillarining iqtisodiy qarashlari

Asosiy g’oyasi:

«Mehnat – boylikning otasi, yer esa uning onasi» .

Uiliyam Petti

U.Petti ishchining ish haqini - uning yashashi uchun zarur bo’lgan vositalar minimumi deb hisobladi. U har bir ishchi «yashash, mehnat qilish va ko’payishi uchun» kerakli narsani olsa bas, degan xulosaga keldi. Buni u nazariy jihatdan isbotlab bermoqchi bo’ldi: agar ishchiga ko’rsatilgan minimumdan ikki baravar ko’p haq to’lansa, u chog’da ishchi ikki marta kamroq ishlaydi.

U.Petti ishchining ish haqini - uning yashashi uchun zarur bo’lgan vositalar minimumi deb hisobladi. U har bir ishchi «yashash, mehnat qilish va ko’payishi uchun» kerakli narsani olsa bas, degan xulosaga keldi. Buni u nazariy jihatdan isbotlab bermoqchi bo’ldi: agar ishchiga ko’rsatilgan minimumdan ikki baravar ko’p haq to’lansa, u chog’da ishchi ikki marta kamroq ishlaydi.

U.Pettining ish haqi to’g’risidagi mazkur qoidasi «klassik maktabning» ko’pchilik vakillari nazariy tadqiqotlarining asosini tashkil etdi. Masalan, U.Pettidan keyin, D.Rikardo va T.Maltus ish haqini ishchi mehnatining bahosi sifatida tavsiflab, uni ishchining va uning oilasining yashashi uchun zarur bo’lgan vositalar minimumi bilan bog’lab tushuntirganlar.

Merkantilistlar –
boylik
“savdodan”
Petti –
boylik
“mehnatdan”
U.Petti bu fikrni rivojlantirib, chetga pul chiqarishni taqiqlash bema’ni narsa ekanligini ko’rsatib o’tadi. Davlatning bunday hatti-harakati, uning fikri bo’yicha, mamlakatga chetdan tovar keltirishni man etish bilan bir narsadir.
Mamlakat boyligini ko’paytirish uchun U.Petti qamoq jazosi o’rniga pul jarimasini joriy etish zarurligini, pul to’lashga «qurbi etmagan o’g’rilarni» esa «qullikka» mahkum etishni, ishlashga majbur qilishni tavsiya etadi.

Lotereya - ahmoqlarga soliq.

Lotereya - ahmoqlarga soliq.