www. kokanduni.uz O‘SPIRIN YOSHLARNI KASB - HUNARGA YO‘NALTIRISHNING DOLZAR B MUAMMOLARI Ilyosjonov Shahboz Qo‘qon universiteti talabasi, Fahriddin Hamidullayev Qo‘qon universiteti Ta’lim kafedrasi o‘qituvchisi Annotatsiya: Ushbu tezisda O‘spirin yoshl
arni kasb-
hunarga yo‘
naltirishning dolzarb
muammolari haqida fikr yuritilga
n. O‘spirinlarni kasbga yo‘naltirishning nafaqat ijtimoiy,
balki psixologik muammo ekanligi, bu ikki nuqtai nazar har doim bir
–
birini to‘ldirib
kelishligi, shuningdek, kasbga yo‘n
altirishning individual psixologik xususiyatlarining
imkoniyatlari yoritilgan hisoblanadi.
Kalit so‘zlar: kasbga yo‘naltirish, psixologik xususiyatlar,fotoko‘zgazma, ta'lim, tarbiya.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.M.Mirziyoyevninng “O‘zbekistonning
yangi
taraqqiyot dav
rida ta’lim
- tarbiya va ilm - fan sohalarini rivojlantirish chora -tadbirlari
to‘g‘risida”gi 06.11.2020
- yildagi PF - 6108 - son farmoniga asosan 2021- 2022 -
o‘quv yilidan
boshlab umumiy o‘rta ta’lim muassasalari bitiruvchilarni o‘z
qiziqish va iqtidorlariga mos
kasbni tanlab olishi, kelajakda o‘z munosib o‘rnini topishlari, ijtimoiy
- kasbiy faoliyatda
yetarlicha muvofaqqiyatga erishlari uchun“Kasbga yo‘naltirish tizimi” joriy etildi.
Kasbga yo‘naltirish
-
bu ilmiy asoslangan va o‘z
ini kasbini jamiyat ehtiyojlari
sifatida,shuningdek, o‘zini qiziqish va qob
iliyatlarini xisobga olib, turg'un kasb tanlash uchun
xayotga kirayotgan yoshlarga yordam beradigan psixolog-pedagog, tibbiyot va davlat
tadbirlari tizimidir.
«Kim bo‘lsam ekan?» de
gan savol har bir yigit va qiz uchun eng asosiy muammolardan
biridir. Odam
ning shundan keyingi butun hayoti ana shu muammoni hal qilishga bog‘liq.
Kasbni to‘g‘ri tanlash mehnatda va ijtimoiy faoliyatda eng yuksak ko‘rsatkichlarga erishishga
yordam beradi, mehnat jarayonida va
uning natijalaridan qoniqish esa ijodkorlikni eng ko‘
p
namoyon etish, eng yaxshi hissiy kayfiyatda bo‘lish, tanho bir kishining ham, umuman
jamiyatning ham barcha hayotiy rejalarini bir muncha to‘la amalga oshirish imkonini
beradi.Malumki, xalqimiz qadimdan yosh avlod tarbiyasi, xususan yoshlarni mehnatga
ta
yyorlash, ularga hunar o‘rgatishga alohida etibor berib keladi. Buni hunar
-hunardan unar,
yigit kishiga qirq hunar oz kabi maqollarimizda ham ko‘rishimiz mumkin.Mamlakatimiz
mustaqillikka erishgandan so
‘ng bu sohaga etibor yanada kuchaydi. Yangi turdagi ta
'lim,
jumladan maktabdagi mehnat ta'limi va uni negizida o‘quvchilarni kasb
-
hunarga yo‘naltirib,
kollejlarda o‘qishni davom ettirishga tayyorlash uchun kasb
-hunar ta'limi muassasalari
tashkil etilishi j
adallashtirilmoqda. Ularni o‘z ishining ustasi bo‘lga
n, erkin fikrlaydigan
barkamol shaxs tarbiyasi jamiyatimizning ustivor vazifalari sirasiga kiritilmoqda, zero aynan
shunday yoshlar davlatimizning buyuk kelajagini bunyod eta oladi. Bugungi kunda har bir
insonning kasblar olamida o‘z o‘rnini topishi, kasbiy o‘zligini anglashi, jamiyatda o‘z o‘rnini
topishga intilishi va unga qiziqishi kun sayin ortib bormoqda.
Minglab kasblar ichida qaysi birini tanlash, shaxsning unga moyilligi, layoqati va
qiziqishlarining mos kelishi yoki kelmasligini bilish, shaxs istiqbolida muhim ahamiyat kasb
etadi. Bu borada bolalarga qiziqtirgan kasblar haqida ko‘plab malumotlarni maktabgacha
talim muassasalarida kasb olami haqidagi dastlabki tushunchalar, boshlang'ich mehnat
ko
‘nikmalari o‘yinlar orqali beriladi.O‘smirlar va ilk o‘spirinlarning kasb tanlashi katta hayotiy
ahamiyatga ega bo‘lgan ham shaxsiy, ham ijtimoiy muammo bo‘lganligadan bu jarayonda ota
-
onalar, jamoatchilik va turli kasb ustalari ham faol qatnashishlari ker
ak, chunki yoshlar ko‘p
hollarda kattalarning maslahatlari va tavisyalarini hisobga olgan holda qat'iy bir fikrga,
qarorga kelishlari mumkin.Shuni ham aytib o‘tish o‘rinliki, maktab o‘quvchilari kasb tanlash