929
www.
kokanduni.uz
TA
’LIM SIFATI
VA SAMARADORLIGINI OSHIRISHDA PEDAGOGIKA VA PSIXOLOGIYANING
O’RNI
Zuhrobova Samiya Sohibjon qizi
Kimyo xalqaro unversiteti boshlang’ich ta’lim
yo’nalishi 3
-bosqich talabasi
Annotatsiya:
Maqolada, ta’lim si
fati va samaradorligini oshirish borasida davlatimiz
tomonidan bir qancha olib borilgan islohot va loyihalar, ta’lim sifatini rivojlantirishga ta’sir
etuvchi omillar hamda ta’limda pedagogika, psixologiyaning o’rni va ta’limiy psixologiyaning
muhim jihatlari yoritib berildi.
Kalit so`zlar:
sifatli ta'lim, ta
ʼ
limdagi islohotlar, ta
ʼ
lim inspeksiyasi, uzluksiz ta
ʼ
lim,
ta’lim mazmuni, ta’lim muhiti, maktab boshqaruvi v
a siyosati, ta'lim va psixologiya, tanqidiy
va tahliliy fikrlash.
Sifatli ta'limning ma'nosi - pedagogik va rivojlanish nuqtai nazaridan to'g'ri bo'lgan va
o'quvchini jamiyatning faol va samarali a'zosi bo'lib tarbiyalashdir. Bugungi kunda
mamlakatimizda t
a’lim
-tarbiya tizimini yanada takomillashtirish va ilm-fan sohasi rivojini
jadallashtirishga oid ko’plab chora
-tadbirlar loyihasi muhokama qilinib kelmoqda. Jumladan,
Samarqand tumani Kengashida mazkur masala yuzasidan tuman hokimining yoshlar siyosati,
ij
timoiy rivojlantirish va ma’naviy
-
ma’rifiy masalalar bo‘yicha o‘rinbosari Zebuniso
Shodiyevaning nutqi bunga misol bo’ladi. Aytish joizki, ta’lim s
amaradorligini oshirishga
qaratilgan o‘zgartish o‘qituvchilar o‘rtasida sog‘lom raqobat muhiti yaratilishi, p
edagog
xodimlarning sifat tarkibini yaxshilashga xizmat qiladi.
Yangi O
ʻ
zbekistonning 2022-2026 yillarga mo
ʻ
ljallangan taraqqiyot strategiyasida
to
ʻ
rtinchi ustuvor yo
ʻ
nalish ta
ʼ
lim sohasini rivojlantirishga qaratilgani ham bejiz emas.
Davlatimiz rahbari alohida e
ʼ
tirof etganlaridek, ta
ʼ
limdagi islohotlarni kechiktirishga haqqimiz
yo
ʻ
q. Haqiqatdan ham maktab ta
ʼ
limida poydevorni bugundan mustahkam qo
ʻ
yish talab
etiladi.
Davlatimiz rahbari har bir yig
ʻ
ilishida qayta-qayta ta
ʼ
kidlaganidek, maktab ta
ʼ
limi
bo
ʻ
yicha ilg
ʻ
or davlatlar tajribasini o
ʻ
rganish, xususan Finlyandiya ta
ʼ
lim tizimining o
ʻ
ziga xos
xususiyatlari hamda muvaffaqiyatlarini o
ʻ
rganish, ta
ʼ
lim sifatini oshirish, maktablarda o
ʻ
quv
yuklamasi va darslar sonini qayta ko
ʻ
rib chiqish, o
ʻ
quvchilarni faqatgina yodlashga emas, balki
fikrlashga chorlaydigan metodika yaratish bo
ʻ
yicha aniq vazifalar belgilab bergan edi.
Ta
ʼ
kidlash joizki, Ta
ʼ
lim inspeksiyasi tomonidan barcha ta
ʼ
lim vazirliklari bilan hamkorlikda
ishlab chiqilgan “Uzluksiz taʼlim” konsepsiyal
ari loyihasida ko
ʻ
plab mamlakatlar qatorida
Finlyandiya tajribasidan ham foydalanish maqsad qilib olingan.
Finlyandiya ta
ʼ
lim sohasida yuqori natijalarga erishgan davlatlar sirasiga kiradi.
Tadqiqotchilar finlar erishgan muvaffaqiyat omillarini uch guruhga ajratadi: o
ʻ
qituvchilar
salohiyati, ta
ʼ
lim sohasidagi davlat siyosati va fin madaniyati,- dedi maktabning oliy toifali
tarbiya va huquqshunoslik fani o
ʻ
qituvchisi Mavluda jo
ʻ
rayevna .- Finlyandiya ta
ʼ
lim tizimi
negizi “Har qanday oʻ
quvchi yuqori natijaga erishishi mumkin, har qanday maktab u qayerda
joylashganidan qat
ʼ
iy nazar sifatli ta
ʼlim berishi kerak” degan tamoyilga asoslanadi. Asosiy
e
ʼ
tibor ta
ʼ
lim jarayonida iqtidorli o
ʻ
quvchilarga emas, balki o
ʻ
zlashtirishda orqada qolayotgan
o
ʻ
quvchilarga qaratiladi. Bizning maktabimizda ham bugungi kunda fin ta
ʼ
lim tizimidagi
metodlarni dars jarayonida keng qo
ʻ
llash ishlari samarali davom etmoqda.
Ta’lim sifatini rivojlantirish, faqatgina bitta muammo emas balki, u ko’plab omillarni
rivojlantirishdagi natijasi s
analadi. Masalan: o’qituvchi va uning metodlari, ta’lim mazmuni,
ta’lim muhiti, maktab boshqaruvi va siyosati, ota
-onalarning ishtiroki va boshqala
r. Ta’lim
sifatini oshirish uchun dastavval ta’lim beruvchi bilimli, ilg’or va yaxshi tayorlangan bo’lishi
|