Kokanduni uz

www.
kokanduni.uz 
bizning sobiq jamiyatimizda oddiy hol hisoblanardi. Negaki, o`sha davrda insonlarning haq-
huquqlari ularning qaysidir manfaatlari evaziga himoya qilinardi. Shuningdek, ortiqcha 
obro`parastlik va soxta tilyog`lamalik bu o`sha davr insonlariga xos bo`lgan fazilatlarning eng 
mashhurlaridan biri bo`lgan.
Asarda tilga olinadigan rais obrazi ham aynan bu jamiyatning markazida turadigan 
obrazlardan biri hisoblanadi. Ya`ni, rais o`zining manfaatlarini va mashhurligini ko`zlagan 
holda asar qahramoni, mexanizatorga, dakki beradi. Uning ba`zi bir gaplari beixtiyor 
kitobxonnni kuldirmasdan qolmaydi. Raisning quyidagi gaplari bunga yaqqol misol bo`la 
oladi: “
-O`zingni tut, katta-kichikning oldida sharmanda qilma. Sen bizning mash`alimizsan. 
Ha, shundoq, soqolingni kunda olib tur. Dazmol bosilmagan shim kiyma, - deb nasihat qilib 
turadi”. Qaysidir ma`noda rais uni o`ylab, ung
a jon kuydirib nasihat qilgan bo`lishi mumkin. 
Lekin, bu gaplarning tag zamirida rais o`zining manfatlarini ko`zlab shunday gaplarni 
aytayotganini ko`rishimiz mumkin. Shuningdek, yana bir kulgili holat, rais qahramonimizga 
dazmollanmagan shim kiymasligini aytishi g`alati. Negaki, oddiy dalada ishlaydigan paxtakor, 
mexanizator qanday qilib doim shimini dazmollab yurishi kerak. Bu kimga kerak? Albatta, bu 
raisga, kolxozga va osha davr jamiyatiga kerak bo`lishi mumkin. Lekin, boshqalardan ko`ra 
ko`proq paxta terib ilg`or bo`lganligi asar qahramonining aybi emasku, u o`zining sevgan 
ishidan ko`ra ko`proq bekorchi narsalarga vaqt sarflaydigan darajada. Afsuski, bu jamiyat 
tuzumi shuni taqazo etadi va yakunda bir oddiy mehnatkash odam o`sha jamiyatning shunday 
illatlari girdobiga tushib qoladi.
 
Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati:
 
1.
Normatov, Umarali. O`zME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil 
2.
Q. Yo`ldoshev va boshqalar Adabiyot (6-sinf). 
–T.: “O`qituvchi” , 2000.
3.
O`zLib kutubxonasi. 2010-2014-yillar 
4.
Saylanma. [3 j.li], 1982;
5.
Tanlangan asarlar [3 j.li], T., 2000. 
6.
Adabiyot. 6-sinf uchun darslik. / S. Ahmedov, R.Qo`chqorov, Sh.Rizayev. 
–
Toshkent: 
“Ma`naviyat”, 2017