Kokanduni uz

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

968
www.
kokanduni.uz 
O
‘
ZBEK TIL
I FANINI O’
QITISHDA INNOVATSION VA PEDAGOGIK 
TEXNOLOGIYALARDAN FOYDALANISHNING AHAMIYATI 
 
Utanova Vaziraxon Maxmudjon qizi
Andijon davlat pedagogika instituti
O‘zbek tili va adabiyoti yo‘nalishi 
 
2-bosqich talabasi 
Annotatsiya: 
Ushbu maqolada hozirgi kunda filologiya yoki boshqa fanlarni 
o’qitishda 
qo’llaniladigan zamonaviy, innovatsion, interfsol metodlar hamda ta’lim sifatini oshirishga 
qaratilgan turli xil pedagogik texnologiyalar haqida aytib o’tilgan.
Kalit so‘zlar:
 
interfaol, pedagogik, innovatsion, FSMU, texnologiya, metod, individual, 
fikrlash, mustahkamlovchi, mantiqiy.
Innovatsiya (inglizcha innovation) - yangilik kiritish, yangilikdir. A.I. Prigojin innovatsiya 
deganda muayyan ijtimoiy birlikka - tashkilot, aholi, jamiyat, guruhga yangi, nisba
tan turg‘un 
unsurlami kiritib boruvc
hi maqsadga muvofiq o‘zgarishlarni tushunadi. Bu innovator 
faoliyatidir. 
Innovatsion texnologiyalar pedagogik jarayon hamda o‘qituvchi va talaba faoliyatiga 
yangilik, o‘zgarishlar kiritish bo‘lib, uni amalg
a oshirishda a
sosan interfaol metodlardan to‘liq 
foydalaniladi. [1] 
Interfaol metodlar- 
bu jamoa bo‘lib fikrlash deb yuritiladi, ya'ni pedagogik ta'sir etish 
usullari bo‘lib ta'lim mazmunining tarkibiy qismi hisoblanadi. Bu metodlarning o‘ziga xosligi 
shundaki, ular faqat pedagog talabalarning birgalikda 
faoliyat ko‘rsatishi orqali amalga 
oshiriladi. 
Bunday pedagogik hamkorlik jarayoni o‘ziga xos xususiyatlarga ega bo‘lib, ularga 
quyidagilar kiradi: 
-
Talabaning dars davomida befarqi bo‘lmasligiga, mustaqil f
ikrlash, ijod etish va 
izlanishga majbur etish; 
-
Ta
labalarni o‘quv jarayonida bilimga bo‘lgan qiziqishlarini doimiy ravishda bo‘lishini 
ta'minlash; 
-
Talaba talabaning bilimga bo‘
lgan qiziqishini mustaqil ravishda har bir masalaga 
ijodiy yondashgan holda kuchaytirishi; 
-
Pedagog va talabaning hamisha hamkorlikdagi faoliyatini tashkil etilishi.[2] 
Tadqiqotchilar (AL. Prigojin, B.V. Sazonov, V.S. Tolstoy, A.G.Kruglikov, A.S.Axiezer, 
N.P.Stepanov va boshqalar) innovatsion jarayonlar tarkibiy qismlarini o‘rganishnin
g ikki 
yondashuvini ajratadilar: yangilikning individual mikrosathi va alohida-alohida kiritilgan 
yangiliklarni o‘zaro ta'siri mikrosathi. [3]
Birinchi yondashuvda hayotga jo
riy etilgan qandaydir yangi g‘oya yoritiladi. Ikkinchi 
yondashuvda alohida-alohida kiritilgan ya
ngilarning o‘zaro ta'siri, ularning 
birligi, raqobati va 
oqibat natijada birining o‘rnini ikkinchisi egallashidir. Olimlar innovatsion jarayon 
mikrotuzilmasini tahlil qilishda hayotning davriyligi konseptsiyasini farqlaydilar. Bu 
konseptsiya yangilik kirit
ishga nisbatan o‘lchanadigan jarayon
ekanligidan kelib chiqadi. 
Hozirgi kunda ta'lim tizimida qo‘llanilayotgan innovatsion texnologiya va metodlar
o‘quvchilarning yuksak bilim cho‘qqilarini egallab, ularni fikrlashga, o‘z shaxsiy va mustaq
il
qarashlarg
a ega bo‘lishida katta ahamiyat 
kasb etmoqda. Har bir o‘qituvchi dars
o‘tishdan oldin darsda qo‘llaydigan innovatsion pedagogik texnologiyalarnin
g har bir 
elementigacha puxta o‘rganishi va tadqiq qilishi lozim. [4]

---

969