Kokanduni uz
Yüklə 15,42 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Annotatsiya
- Kalit so‘zlar
|
Foydalangan adabiyotlar ro‘yxati: 1. data.worldbank.org. 2. unwto.org. 3. Uzbektourism.uz. 253 www. kokanduni.uz O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASINING YUNESKONING UMUMJAHON MEROSI RO‘YHATIGA KIRITILGAN TARIXIY OBY EKTLARI Mirzaboyeva Muslimaxon Qo‘ qon Universiteti talabasi, Umarov Omonjon Qo‘qon Universiteti o‘qituvchisi. Annotatsiya: Mazkur Tezisda O ‘ zbekiston Respublikasida YUNESKO Umumjahon merosi ro ‘ yhatiga kiritilgan tarixiy obyektlar va ularning bugungi kundagi ahamiyati haqida so ‘ z boradi hamda xulosa muallif tomonidan bayon etilgan. Kalit so‘zlar: Xiva shahridagi “Ichan qal’a”, Samarqand - madaniyatlar chorrahasi” obyekti, Buxoro, Shahrisabz tarixiy shaharlari, Chotqol biosferasi (tabiiy merosi). O‘zbekist oning niyohatda boy shubhasiz misli ko’rinmagan jahon qimmatiga ega tarixiy - madaniy merosi YUNESKO umumjahon merosi ro‘yhatidan munosib o‘rin topgan. Erishilgan yutuqlarga qaramasdan haqiqatni ta’kidlash joizki, YUNESKOning umumjahon merosi ro’yhatiga O‘z bekiston Respublikasining 5 ta tarixiy obyekti kiradi, Bu esa umumiy tarixiy yodgorliklarimiz sonidan 0,4% ni tashkil etadi. Bugungi kunda YUNESKOning Butunjahon merosi ob’ektlari ro‘yxatiga O’ 4 ta me’moriy majmua - Xivadagi Ichan qal’a muzey - qo‘riqxonasi (1990), Buxoroning tarixiy markazi (1993), Samarqandning tarixiy markazi “Samarqand - madaniyatlar chorrahasi” (2001), Shahrisabzning tarixiy markazi, shuningdek Ugam- Chotqol milliy bog‘i (2016) va 9 nomoddiy meros ob’ektlari kiradi. Vazirlar mahkamasi 2018 9 iyun kunni“YUNESKOning Umumjahon merosi ro‘yxatiga kiritilgan O‘zbekiston Respublikasidagi hududlarni muhofaza qilish to‘g‘risida”gi 435 -sonli qarorni qabul qildi. Umumjahon madaniy va tabiiy merosni muhofaza qilish to‘g‘risidagi konvensiya 1995 yilning 22 dekabrida O‘zbekiston Respubl ikasi tomonidan ratifikatsiya qilingan. Konventsiya doirasida Xiva shahridagi “Ichan - qal'a”, “Samarqand – madaniyatlar chorrahasi” obekti, Buxoro va Shahrisabz tarixiy markazlari hamda Chotqol biosferasi (tabiiy meros) Umumjahon merosi ro‘yxatiga kiritilga n. Qarorga muvofiq, Qashqadaryo viloyati Shahrisabz shahrining tarixiy markazida keng ko‘lamda qurilish va obodonlashtirish ishlarini olib borishda Konventsiya va uni amalga oshirish bo‘yicha amaliy qo‘llanma qoidalariga rioya qilmasdan va ularning loyihalari YuNeSKOning Umumjahon merosi markazi bilan avvaldan kelishilmagan holda olib borilgani uning bemisl universal va umumbashariy qiymatiga jiddiy salbiy ta'sir ko‘rsatgan. Natijada, YuNeSKO huzuridagi Umumjahon merosi qo ‘mita sining 40-sessiyasi qarori bilan Shahrisabz tarixiy markazi 2016 yilda Umumjahon merosining xavf ostidagi obektlar ro‘yxatiga kiritilgan. Umumjahon merosi ro‘yxatiga kiritilgan mamlakatimizdagi hududlarni muhofaza qilishni takomillashtirish va YUNESKO huz uridagi Umumjahon merosi qo‘mi tasining tavsiyalarini amalga oshirish bo‘yicha 26 ta banddan iborat “Yo‘l xaritasi” tasdiqlandi. (2018 yil vazirlar mahkamasi 435 sonli qarori bilan.) Yangi qarorga muvofiq, Ishchi guruh Konventsiya, xalqaro umume'tirof etilgan normalar hamda YUNESKO huzu ridagi Umumjahon merosi qo‘mitasi tavsiyalari, “Tarixiy shaharlar manzaralari to‘g‘risida”gi YUNESKO tavsiyanomasini inobatga olgan holda, O‘zbekistonning |