Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati:
1.https://pkvolt.ru/uz/potolok/prichiny-mobbinga-i-protivostoyanie-emu-travlya-na-
rabote-mobbing.html
2.https://uz.warbletoncouncil.org/mobbing-acoso-psicologico-trabajo-7544
3.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6427074/
4.https://avitsenna.uz/bulling-va-undan-himoyalanish-borasida-psixologning-
maslahatlari/
5.https://la2max.ru/uz/moda/mobbing-kak-borotsya-s-travlei-na-rabote-v-shkole-
kollektive.html
819
www.
kokanduni.uz
BOSHLANG
‘
ICH SINFLARDA SIFAT SO
‘
Z TURKUMINI O
‘
QITISHDA YANGI
INNOVATSION METODLARDAN FOYDALANISH
Ibroximova Orastaxon
Qo‘qon universiteti
Boshlang’ich ta’lim yo‘
nalishi 2-bosqich talabasi
Annotatsiya
. Ushbu maqolada boshlang’ich sinflarda sifat so’z turkumini o’qitishda
yangi innovatsion metodlar asosi
da o’qitilishi haqidagi fikr bayon qilingan.Boshlang’ich
sinflarda ushbu ko’rinishdagi metodlar bilan ishlash,d
ars jarayonini olib borish yaxshi samara
beradi.O’quvchilarga dars faoliyatini qiziqarli va tushunarli bo’lishini ta’minlash ona tili
mashg’ulotl
arining muhim vazifalaridan biri ekan,ushbu yangi innovatsion metodlardan
foydalanish asosiy vazifalardan biri hisoblanadi.
Kalit so’zlar:
metod, o’yin, zig
-zag,moychechak, davra suhbati, fikrlash, faollik, kuzatish.
Hozirgi kunda yosh avlod tarbiyasiga, berilayotgan ta
’lim sifatiga katta e’
tibor
berilmoqda.Kelajak avlodni jismonan baquvvat,sog’lom,ruhan tetik va ma’naviy jihatdan
barkamol etib tarbiyalash pedagoglar oldiga muhim vazifalarni qo’ymoqda.Shu bilan bir
qatorda o’qituvchining faoliyati va bili
m saviyasiga ham
alohida e’tibor beril
moqda. Bugungi
kundagi zamonaviy sharoitda davlat innovatsion imkoniyatlarini shakllantirishda asosiy
vazifa o’qituvchilar zimmasiga yuklatilmoqda.Boshlang’ich sinflarda sifat so’z turkumini
o’rganish tizimi o’quv mat
erialini leksik va grammatik tomondan izchillik bilan
boyitib,murakkablashtirib borishni ko’zda tutadi. Ma’lumki, boshlang’ich ta’lim
-inson
hayotida egallaydigan bilimlar olamining poydevori sifatida qaraladi.Kelajakda o’rganiladigan
fanlarga,umuman bolani
ng o’qish faoliy
atiga qiziqishi aynan
uning ilk o’qituvchisiga va bu
davrda egallagan savodxonligiga bog’liqdir.Ilgari boshlang’ich sinflarda o’quvchi asosan
o’qish,yozish,fan doirasidagi dastlabki bilimlarni o’zlashirishi kerak deb qaralgan
bo’lsa,bugungi kunda o’quvchi
ni fikrlashga,faollikk
a,o’z ustida ko’proq ishlab mustaqillikni
rivojlantirishga va bilimlarni mantiqiy jihatdan mukammal egallashga undovchi ta’lim
jarayonining muhim bosqichi sifatida yondashilmoqda.
1995-yildan boshlab pedagogika institutlari qoshida bo
shlang’ich ta’lim o’qi
tuvchilari
tayyorlaydigan fakultetlar ochila boshlandi.
K.D.Ushinskiy boshlang’ich maktab o’quv predmetlari tizimida ona tiliga katta ahamiyat
berib, uni markaziy va yetakchi predmet hisoblagan.
O’quvchilar savod o’rga
tish davridan boshlab, to 4-sinfga qadar belgi bildiruvchi
so’zlarning
-
sifatning leksik va grammatik ma’nolarini boshlang’ich sinf ona tili dasturi
hajmida o’rganadilar.O’quvchilarning fikr doirasi,ongi,dunyoqarashlarini o’stirish,ularni erkin
tinglovchidan erkin ishtirokchiga aylantirish eng
muhim masalalardan biridir.O’quvchilar
savod o’rgatish davrida belgi bildirgan so’zlarning ma’nolarini o’qituvchining “Bu qanday
hajmdagi olma?”, “Mazasi qanday olma?”, “Qanday rangdagi olma?” kabi savollari asosida
kuzatish va fikrlash orqali amaliy olib boradilar.
Metod so’zi yunoncha tadqiqot,maqsadga erishish yo’li deganidir.Metod
-eng umumiy
ma’noda
-
maqsadga erishish usuli, ma’lum tarzda tartibga solingan faoliyat.
Insoniyatning dunyoni o’rganishida dastlab qo’llani
lgan metodlar og
’zaki (verbal)
metodla
r bo’lib,u metodlar tizimida yetakchi o’rin egallaydi.
Sifat turkumini,umuman,so’z turkumlarini o’rganish jarayonida asosiy maqsad o’quvchi
lug’at zahirasini boyitish va so’zdan nutq jarayonida amaliy foydalana bilish ko’nikmasini
hos
il qilish bo’lmog’i kerak.Boshlang’ich sinflarda sifat tushunchasini shakllantirish uchun
uning ma’nolarini aniqlash talab etiladi.O’qituvchi atrofimizni o’rab olgan predmetlarning o’z
|