Kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari
Yüklə 4,29 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
407
yaratilishi ilmiy falsafaning asosiy qoidalaridan biri, ya’ni alohida sur’atda tashkil topgan materiyaning funktsiyalari bo’lmish tafakkur haqidagi qoidani isbotlab bermokda. Kibernetik mashinalarni tokomillashtirishning chegarasi bormi? Mashinalar o’z yaratuvchisi bo’lgan insondan o’zib ketishi va undan aqlliroq chiqishi mumkinmi? Bunday savollarga hozircha javob yo’q. Bu bahslarda turli nuqtai nazarlar ta’rifi mavjud. Kibernetika asoschisi N.Viner hisob mashinalarining imkoniyatlarini kattalashtirib yubormagan holda ularning fahm-farosatga o’xshash xislati bo’lishi kerak degan fikrni aytgan edi. Akademik A.Kolmagorovning fikriga ko’ra, avtomatlar eng murakkab sistemalar, masalan, tirik organizmlar va hatto inson miyasidek barcha asosiy xossalarga ega bo’lishi mumkin. Shuning uchun bunday sistemalar uchun avtomatlar degan so’zning o’zi bir muncha — shartli bo’lib, biz ularni tirik mavjudotlar deb atashimiz mumkin bo’ladi. Nevrolog Pol Kossa fikricha, inson yasagan mashina uning ishtirokisiz hech narsa qila olmaydi. Mashina inson xohlagan holatdaligicha, ya’ni ajoyib qurol holidagicha qolaveradi. Mashinada fikr qilish qobiliyati butunlay yo’q bo’lib, ijodchisining fikrini aks ettiradi, xolos. Chunki u ongdan — batamom mahrumdir. Akademik A.Berg esa kibernetika sanoatda ham, fanda ham, ijtimoiy hayotda ham inson o’rnini bosa olmaydi, hech qachon mashina jamiyati mavjud bo’la olmaydi, deb ta’kidlaydi. Insoniyat bir necha asrlardan buyon miya faoliyati haqidagi bilimlarni to’plashga urinib keldi va kelmoqda. Miya kishiga bilish, yaratishdek katta baxt keltiradi, koinot qa’riga chiqib borishga, bepoyon va benihoyat atom sirlarini bilishga imkon beradi. Miya murakkab biologik organizm bo’lib, uning o’rtacha vazni chamasi 1000- 1400 gramm keladi. Odam miyasining mutlaq vazni qariyb barcha hayvonlarning miyasi vaznidan katta. Miya vaznining gavda vazniga nisbati jihatidan esa, inson umuman barcha hayvonlardan ancha yuqori turadi. Inson miyasida 14 milliarddan ortiq nerv hujayralari bo’lib, ularning kattaligi 5-200 mikron chamasi keladi. Inson xotirasi murakkabligi, samaradorligi jihatidan mashina xotirasidan ancha ustun |