Komputer şƏBƏKƏLƏRİ VƏ telekommunikasiYA

• “Tay-tuşlar” şəbəkəsi [peer to peer network].  Bu növ arxitekturalı şəbəkədə bütün 

komputerlər  eyni  dərəcəlidir.  Burada  heç  bir  komputer  server  kimi  ayrılmır. 

Şəbəkədə  olan  istifadəçilər  komputerlərində  olan  fayllardan  hansılarını  digər 

istifadəçilər  ilə  paylaşmalarını  özləri  müəyyənləşdirir.  Bu  növ  şəbəkələri 

quraşdırmaq  və  idarə  etmək  çox  asandır.  Kiçik  ofislərin  çoxunda  “tay-tuşlar” 

şəbəkəsindən istifadə olunur. 

Geniş şəbəkələr daha geniş coğrafi ərazi üçün nəzərdə tutulmuşdur. Bu ərazi bir 

bölgə,  bir  ölkə,  hətta  bütün  dünyanı  əhatə  edə  bilər.  Ən  böyük  geniş  şəbəkə, 

şübhəsiz, İnternetdir. Geniş şəbəkələrin əksəriyyəti iki və daha artıq yerli şəbəkədən 

ibarət  olur və onlar  bir-birinə  yönləndiricilər  vasitəsilə  bağlanır. Belə  şəbəkələrdə 

rabitə kanalı olaraq telefon sistemlərindən, rabitə peyklərindən, mikrodalğalardan, 

yaxud onların kombinasiyasından istifadə olunur. Geniş şəbəkənin iki variantı var:  

 

1.  intranet 

2.  ekstranet. 

İntranet yalnız bir təşkilatın əməkdaşlarının istifadəsi üçün nəzərdə tutulur. Böyük 

biznes  qurumlarının  çoxunun  müxtəlif  ofisləri  arasında  daxili  sənəd  dövriyyəsi 

məqsədi ilə belə şəbəkələr qurulur. 

Ekstranet şəbəkəsi intranetə bənzəyir, ancaq bu şəbəkədə təşkilatdan kənar xüsusi 

şəxslərə daxili informasiya sistemindən istifadə etməyə icazə verilir. İnternet kimi, 

intranet və ekstranet şəbəkələrində də veb texnologiyalarından istifadə olunur.