Kompyuter arxitekturasiga oid atamalar. Elektron hisoblash mashinalari

SMP – bu umumiy operatsion tizim va xotirani ulashadigan bir nechta protsessorlar tomonidan dasturlarni qayta ishlash.
Konveyer – bu zamonaviy protsessor va kontrollerlarni samaradorligini oshirish uchun foydalaniladigan hisoblashlarni tashkil etish usuli (vaqt birligida bajarilgan ko’rsatmalar sonini ko’paytirish - buyruq darajasida ishlatiladigan parallellik), kompyuterlar va boshqa raqamli elektron qurilmalarni ishlab chiqarishda ishlatiladigan texnologiya;
Turli protsessorlarda bosqichlar soni va mohiyati farq qiladi. Konveyer ishlov berish prinsipini besh pog‘onali konveyer misolida ko‘rib chiqamiz. Bu holda buyruqning bajarilishi quyidagi bosqichlarda amalga oshiriladi:

• 
  IF (Instruction Fetch) – buyruqni protsessorga yuklash;
  
• 
  ID (Instruction Decoding) – komandani dekodlashtirish;
  
• 
  OR (Operand Reading) – operandlarni o‘qish;
  
• 
  EX (Executing) – buyruqni bajarish;
  
• 
  WB (Write Back) – natijani yozish.
  

• 
  Amdal qonuni: “Jadallashtirish” - Hisoblash vaqtini qisqartirish ko’rsatkichi (S).
  
• 
  Bir protsessorli tizimlarda hisoblashni bajarishga sarflangan T_s vaqtning xuddi shu masalani parallel tizimda yechilish T_p vaqtga nisbatidir. S=T_s/T_p;
  

Ko’p yadroli protsessor - bitta protsessor kristalida yoki bitta korpusda ikki yoki undan ortiq hisoblash yadrosini o'z ichiga olgan markaziy protsessor.
Ko’p yadroli texnologiyalarni rivojlanishi

• 
  Bir vaqtda bajarish
  
• 
  Yuqori unumdorlik (ishlashi)
  
• 
  Ko’p oqimli dasturlar
  
• 
  Buyruqlar darajasidagi parallellik
  
• 
  Kam issiqlik ajralishi
  
• 
  Ko’p yadroli protsessorlar ham bir xil yoki geterogen arxitekturaga ega:
  
•