“kompyuter injiniring” fakulteti

Analog IMSlarga qo‘yiladigan talablar
. AIMSGA qo'yiladigan minimal 
kirish signali buzulishi past signally daraja past bolishi chiqish signalini 
barqarorligi odatda imes sxemasi turli xil funksional elementlarni oz ichiga 
olgan tartibsiz tuzilishga ega .Shuning uchun IMESDA integratsiya darajasi 
raqamli integratsiya raqamli integratsuya integral mikrsxemalarda CIMS 
ga qaraganda ancha past IMES kopincha gibrit yiki monolitik texnalogiya 
asosida ishlab . 

---

2.IMS chiqish kaskadlari haqida tushuncha
-Chiqish kaskadlari haqida 
tushuncha.
Umumiy ma’lumotlar. 
Signal manbai quvvati yetarli bo‘lmaganda yuklama 
R
Yu
deb ataluvchi bajaruvchi qurilma normal ishlashi uchun kuchaytirgich 
qurilmalardan foydalanish zarurati tug‘iladi. Akustik tizimlar, elektron-nur 
trubkalar, keyingi kuchaytirgich kaskadning kirishi va boshqalar yuklama bo‘lib 
xizmat qilishi mumkin. 
Kirish signali manbai yoki datchik turli noelektr kattaliklarni elektr signalga 
birlamchi o‘zgartiradi. Mikrofon, detektor, fotoqabulqilgich, avvalgi kuchaytirgich 
qurilma chiqishi va boshqalar kirish signallari manbai bo‘lib xizmat qiladi. 
Yuklamada hosil qilinishi zarur quvvat yordamchi kuchlanish manbaidan 
(to‘g‘rilagich, akkumulyator, batareya) olinadi. Energiyani kuchlanish manbaidan 
yuklamaga uzatishda kuchaytirgich qurilma yoki kuchaytirgich «vositachilik» 
qiladi. 
Ideal kuchaytirgichning eng umumiy xususiyati kirish quvvati 
R
KIR
ni 
R
ChIQ
ga quyidagicha ko‘rinishda o‘zgartirishdan iborat: 
kir
chiq
Р
K
P

=
(6.1) 
Ya’ni chiqish kuchlanishi qiymati kuchaytirgich ishlayotgan sha-roitga, 
xususan, yuklama qarshiligi va kirish signali manbaining ichki qarshiligiga bog‘liq 
bo‘lmasligi kerak. 
Bu shart ideal kuchaytiirgichlardagina bajariladi. Ularning chiqishida 
cheksiz quvvat ajraladi va kirishda mutlaqo energiya sarflanmaydi. Real 
kuchaytirgich xususiyatlari esa ideal kuchaytirgich xususiyatlariga biroz 
yaqinlashadi. 
Kuchaytirgich 
deb, manba energiyasini kirish signali qonuniyatiga mos
ravishda chiqish signali energiyasiga o‘zgartiruvchi qurilmaga aytiladi. 

---

Kuchaytirishni ta’minlash uchun ideal kuchaytirgich o‘z tarkibida kirish 
signali ta’sirida qarshiligini chiziqli o‘zgartuvchi elementga ega bo‘lishi zarur. 
Lekin hozirgi kungacha qarshiligini chiziqli o‘zgartuvchi kuchaytirgich elementlar 
mavjud emas. Shuning uchun kuchaytirishni amalga oshirishi mumkin bo‘lgan 
boshqariluvchi element sifatida BT va MTlar ishlatiladi. Nochiziqli Qarshilik 
qiymati tranzistorning ulanish usuli, boshqaruvchi signal qiymati va ishorasiga 
bog‘liq bo‘ladi. Tranzistorlarning asosiy kamchiliklari bo‘lib VAXining 
nochiziqligi 
va 
temperaturaga 
bog‘liqligi 
hisoblanadi.
a) b)