Ma’lumotlar omborida axborotlarni saralash.
Axborotlarni saralash amali bilan biz avvalgi bobda elektron jadvallarda
saralash amalini o‘rganganimizda tanishib chiqqanmiz. Elektron jadvallarda
saralash amali birmuncha sodda bo‘lib, ko‘p hollarda kerakli yozuvlarni ajratib
olish imkonini bermaydi. Ma’lumotlar omborida esa mantiqiy: "va", "yoki"
amallari yordamida har qanday shartni bajaruvchi yozuvlarni tanlab olish mumkin.
Bu shartlarga misollar keltiramiz.
1) Kodi ma’lum bo‘lgan kitobning kimdaligini aniqlash;
2) Biror o‘quvchi olgan kitoblar ro‘yxati;
3) Biror darslikdan olgan o‘quvchilar ro‘yxati;
4) Biror darslikni ma’lum vaqt oralig‘ida olgan o‘quvchilar ro‘yxati;
5) 8-sinfda o‘qiydigan va informatika kitobi olmagan o‘quvchilar ro‘yxati;
6) 8-sinfda o‘qiydigan algebra yoki geometriya kitobini olgan, lekin
informatika kitobini olmagan o‘quvchilar ro‘yxati.
Takrorlash uchun savollar
1) Toshkent telefon tarmog‘ining ish faoliyatida qanday ma’lumotlar bilan
ishlashga to‘g‘ri keladi?
2) Davlat test markazida qanday ma’lumotlar yig‘iladi?
3) Ish haqini kompyuter yordamida hisoblash foydalimi?
4) Relyatsion so‘zining ma’nosi nima?
5) Relyatsion ma’lumotlar ombori, deb qanday ma’lumotlar omboriga aytiladi?
6) Ma’lumotlar omborida qanday bog‘lanishlar uchraydi?
7) Birga-bir bog‘lanishga misollar keltiring.
8) Birga-ko‘p bog‘lanishga misollar keltiring.
9) Ko‘pga-bir bog‘lanishga misollar keltiring.
10) Ko‘pga-ko‘p bog‘lanishga misollar keltiring.
11) Ma’lumotlar omborida axborot qanday tuzilishga ega bo‘ladi?
12) Axborotni ma’lumotlar omboriga kiritishda qanday muammolar paydo
bo‘lishi mumkin?
13) Nima uchun axborotni ma’lumotlar omboriga kiritishda bir nechta kiritish
formalaridan foydalanishga to‘g‘ri keladi?
14) Ma’lumotlar omborida yozuvlar nima uchun va qanday qilib saralanadi?
15) Ma’lumotlar omborida yozuvlar nima uchun va qanday qilib tartiblab
chiqiladi?
108
