Kompyuter tarmoqlari fanidan 307 – guruh talabasi Bajardi : Doniyorov r tekshirdi : Xusanov K. Samarqand -2022

9.Mobil tarmoqlar (1g, 2g, 3g, 4g, 5g)
Birinchi avlod mobil aloqa tarmoqlari
1980-1990 yillarda keng foydalanilgan ushbu mobil avlod standarti uchun 150MHz-900MHz chastota diapozonidan foydalanilgan. Polosa kengligi 30Khz ni tashkil etgan va batariya ta’minoti juda kuchsiz bo’lgan. 1G mobil telefoni faqat ovozli ko’rinishda bo’lib, ovozning sifat darajasi ancha past bo’lgan. Mobil qurilmasining o’lchami esa ancha katta va foydalanish qo’pol bo’lgan. Stansiya bilan mobil qurilmasi o’rtasida analog ko’rinishda signal formatidan foydalanib maksimum 2Kbit/s tezlikda ma’lumot almashinilgan.
Ikkinchi avlod mobil aloqa tarmoqlari
GSM (Global System for Mobiles) standartiga asoslangan 2 avlod mobil standarti 1991 yil birinchi marta Finlandiyada joriy etildi. Bu avlod aloqa jarayonlari uchun 1 avloddan farqli ravishda raqamli signallardan foydalanildi. 900MHz chastota polosa kengligida ishlovchi ushbu standartning ma’lumot uzatish tezligi 64 Kbit/s gacha oshirish imkoniyati ishlab chiqildi.
2G tarmoqlari foydalanuvchilarga ovozli, matnli, rasmli va MMS (multimedia message) xizmatlarini yuqori sifatda taqdim eta oldi. 2G tarmog’ida mobil telefonini ishlash uchun kuchli raqamli signal talab etiladi, aks holda tarmoqda uzilishlar yuzaka keladi va raqamli signal yoqoladi. 2G tarmoqlarida xech qanday video xizmatlari joriy etilmadi, ammo 3G tarmoqlariga moslab video xizmatlarni qo’shish va yana qo’shimcha xizmatlari taqdim etish masalalari ko’rib chiqilgan.
3G (UMTS va WCDMA). 3G tezligi 2 Mbit / s gacha bo'lgan tezlikni oshiradi.
Ishlab chiquvchilar ushbu tarmoqdan yosh aholi tomonidan muntazam ravishda foydalaniladigan xaritalar va manzilni aniqlash xizmatlaridan foydalanishlari mumkin.
Ushbu tarmoq shuningdek, kuchli onlayn multimedia xizmatlarini taqdim etadi. Buning yordamida onlayn billing tizimlari, video konferentsiyalar va hk.
Vizual ovozli pochta ilovalarini ishlab chiqishni istaganlar 3G tarmog'ida ishlashga harakat qilishadi.
3G ko'plab mashhur mobil o'yinlar, ayniqsa, grafikalar va animatsiyalarni o'z ichiga oladigan afzal platformadir.
Ilg'or ishlab chiquvchilar shuningdek, mobil televidenie, chat va video chatlari uchun ilovalarni ishlab chiqishi mumkin, chunki 3G bularning barchasini qo'llab-quvvatlaydi.
4G. 4G takliflari video va kino oqimi kabi ilg'or mobil aloqa xizmatlari uchun juda yaxshi. Bu 3G yoki Wi-Fi dan ancha yuqori tezlikni taklif etadi.
WiFi-dan farqli o'laroq, 4G keng qamrovli qamrovga ega va shuning uchun ham ko'p yoki kamroq doimiy aloqa mavjud.
Foydalanuvchilar, ayniqsa, biznes foydalanuvchilari 4G dan foydalanishlari mumkin, chunki u Wi-Fi-dan ko'ra ko'proq xavfsizlikni ta'minlaydi. Bu ma'lumotlar xavfsizligini va maxfiyligini oshiradi.
Siz keng to'lov variantlaridan tanlashingiz mumkin. Agar siz 4G uskunasini ijaraga olayotgan bo'lsangiz, siz ko'plab to'lovlarni amalga oshirish rejalaridan birini tanlashingiz mumkin.
Ko'pgina kompaniyalar kam xarajatli 4G tanlov takliflarini taqdim etmoqda. Qaysi biri sizga eng mos kelganidan foyda olishingiz mumkin.Oldingi mobil aloqa avlodalaridan farqli 5G tarmoqlari 1G-4G bo’lgan barcha turdagi xizmatlarni ajoyib sifat darajasida va uzatish tezligida qo’llab quvvatlaydi. Ko’plab xizmatlarni integrasiya qiladi hamda mavjud fizik ob’ektlarning ko’plari 5G tarmoqlari dasturish ko’risnishda ishlab chiqilgan. 5G tarmoqlari orqali barcha simsiz: sputnik aloqa, Wi-Fi, Wi-Max va simli aloqa xizmatlaridan foylanish mumkin. 5G tarmoqlari uchun chastota diapazoni ikki to'plamda orqali belgilanadi (1) chastota diapazoni LTE chastota diapazonini o'z ichiga olgan 450MHs – 6 GHz oralig’ida va (2) chastota diapazoni 24, 25GHz - 52,6GHz oralig’i.
Beshinchi avlod mobil aloqa tarmoqlarini dunyo miqyosida keng joriy yetish bilan birga, 5G tarmoq foydalanuvchilari soniyasiga gigabit ma’lumot uzatish imkoniyatiga ega bo’lishadi, 3D formatda online kino ko’rishlari, sensor texnologiyalari keng joriy etish imkoniyati, smart home, smart city, avtomatlashtirilgan sanoat, o’z o’zini boshqaruvchi aqlli ob’ektlar, aqlli tibbiyot, aqlli transport, uchuvchisiz boshqariluvchi dronlar, aqlli elektr tarmoqlari, IoT xizmatlari, mashina-mashina aloqasi, gologramma, va boshqa telekommunikatsiya xizmatlariga ega bo’lishadi